Bændablaðið - 23.02.2017, Síða 34

34 Bændablaðið | Fimmtudagur 23. febrúar 2017
Wallis dráttarvélar nutu
talsverðra vinsælda
í Norður-Ameríku á
fyrri hluta síðustu aldar.
Þær urðu síðar hluti af
Massry-Harris samstæð-
unni.
Uppruna Wallis dráttar-
véla má rekja til fyrirtækis-
ins J. I. Case Plow Works
sem var stofnað í Ohio-ríki
í Bandaríkjunum árið 1884
til að framleiða plóga og
önnur jarðvinnslutæki.
Þegar stofnandi fyrirtækis-
ins, Jerome I. Case, féll frá 1891
tók tengdasonur hans, Henry M.
Wallis, við rekstrinum. Samhliða
framleiðslu á jarðvinnslutækj-
um hóf hann hönnun á þriggja
járnhjóla dráttarvél sem ganga
átti fyrir olíu í stað gufu sem var
algengast á þeim tíma.
Fyrsti Wallisinn
Árin 1912 og 1914 setti fyrir-
tækið á markað tvær týpur Wallis
dráttarvéla sem kölluðust Bear og
Cub, eða Björninn og Húnninn, og
voru mismunandi af stærð.
Bear var mun stærri og öflugri
en Cubinn. Við markaðssetningu
traktoranna var mikið lagt upp úr
að þeir væru sparneytnir á olíu.
Björninn
Björninn var um 50 hest-
öfl, vó rúm sjö tonn og
með fjögurra strokka og
til þess gerður að draga
stór og þung jarðvinnslu-
tæki og plóga. Framhjólið
var um metri að breidd og
afturhjólin hálf sú stærð.
Ganghraðinn var þrír gírar
áfram og einn aftur á bak.
Húnninn
Fyrsta útgáfan af húnin-
um var 25 hestöfl og vó rúm 3,4
tonn en sú sem fylgdi í kjölfarið
var 44 hestöfl og tæp 3,8 tonn að
þyngd og með fjögurra strokka
vél. Gírarnir voru tveir áfram og
einn aftur á bak.
Wallis Cub var fyrsta dráttar-
vélin sem var með heilum undir-
vagni.
Cub Junior
Sala á Cubnum var góð og á
næstu árum voru nýjar týpur eins
og Cub Junior eða Model J settar
á markað. Junior var 25 hestafla
smátraktor á þremur hjólum og vó
ekki nema 1,3 tonn. Ganghraðinn
var einn gír áfram og einn aftur
á bak.
Módel K og OK
Árið 1920 setti fyrirtækið
módel K sem var fjögurra
hjóla dráttarvél sem byggði að
hluta á hönnun bresku Ruston
og Hornsby dráttarvélanna.
Stærstur hluti Model K var
framleiddur til útflutnings og
seldur til Ástralíu og Nýja-
Sjálands.
Þrátt fyrir að Model K væri
fjögurra hjóla voru 380 slíkir
framleiddir á þremur hjólum.
Árið 1923 var greint frá
því að hönnun á nýrri týpu Wallis
dráttarvélar væri vel á veg komin
og skyldi hún kallast Model OK.
Um var að ræða minnsta Vallis
traktorinn til þessa og var hann
ætlaður vínberja- og ávaxta-
ræktendum. Salan hans var dræm
og framleiðslunni fljótlega hætt.
Massey-Harris eignast J. I.
Case Plow Works
Árið 1927 tók Massey-Harris
að sér sölu á Wallis dráttarvél-
um í Kanada og ári síðar yfirtók
Massry-Harris fyrirtækið með
manni og mús. J. I. Case Plow
Works er því að hluta til grunnur-
inn að því veldi sem seinna varð
Massey-Harris Feguson. /VH
Breska fjármálablaðið Financial
Times sagði fyrr í mánuðin-
um að evrusvæðið (Eurozone)
sé enn og aftur komið í vand-
ræði út af Grikklandi. Eftir
nokkurra mánaða þögn sé vandi
Grikklands nú aftur að komast í
kastljósið sem mesta áhyggjumál
Evrópusambandsins.
Sem kunnugt er fór ESB í stór-
kostleg peningaútlát til að kaupa
verðlaus skuldabréf af bönkum í
Grikklandi sem útilokað var að
Grikkir gætu staðið við að borga.
Peningarnir runnu síðan áfram, eink-
um inn í þýska, franska og ítalska
banka, sem voru í bakábyrgð fyrir
bréfunum. Grískur almenningur
var síðan látinn taka á sig skuldir
bankanna með því að ríkissjóður
Grikklands var gerður ábyrgur fyrir
vandræðum óreiðumanna með útgáfu
ríkisskuldabréfa á móti fjárstuðningi
ESB. Það þýddi um leið botnlausan
niðurskurð á útgjöldum gríska ríkis-
ins með ómældri skerðingu á opin-
berri þjónustu. Það kallaði á mikla
reiði almennings í landinu og ekki
hefur mikill straumur flóttamanna
frá Tyrklandi lagað þá stöðu.
Til að fegra stöðuna tóku
evrópskir bankar gríðarlegt magn
af ónýtum grískum skuldabréfum
inn í sína efnahagsreikninga þar
sem þeim var veifað sem eign. Þetta
hefur síðan verið að plaga banka eins
og Deutsche Bank og Banca Monte
dei Paschi di Siena á Ítalíu, elsta
banka heims, enda eru bréfin jafn
verðlaus og áður.
Ágreiningur milli Alþjóða
gjaldeyrissjóðsins og ESB
Nú er uppi klofningur milli Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins (IMF) og evru-
svæðisins vegna þess að fyrri áætl-
anir sjóðsins um lausn á vanda
Grikklands hafa ekki gengið upp.
Þá er krafa ESB um að ríkissjóður
Grikklands skili 3,5% afgangi strax
á næsta ári og viðhaldi slíku ástandi,
talin algjörlega óraunhæf. Alþjóða-
gjaldeyrissjóðurinn vill fara hægar
í sakirnar og að stjórnvöld í Aþenu
skili „aðeins“ 1,5% tekjuafgangi á
ríkissjóði til að nota til að greiða niður
skuldir, sem flestum hugsandi mönn-
um finnst líka út í hött að hægt sé að
standa við.
Eldfimt mál
Málið er talið afar eldfimt vegna
komandi kosninga í Þýskalandi, en
þýsk stjórnvöld hafa krafist þess að
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn komi
að öllum björgunaraðgerðum í
Grikklandi, enda evrusvæðið væntan-
lega í nægum vandræðum án Grikkja.
Átökin nú eru þó ekki bara á milli
IMF og stjórnvalda í Berlín, því grísk
stjórnvöld eru saltvond yfir svartsýn-
um spám IMF og kröfum um aukinn
niðurskurð í framtíðinni. Þá kemur
væntanlega í ljós í kosningunum í
Þýskalandi hvort Angel Merkel held-
ur velli eða hvort þýskir kjósendur
séu búnir að fá nóg af peningaaustri
ríkisins til að bjarga fjárglæframönn-
um í bankakerfinu heima og erlendis.
Grikkir skulda 320 milljarða evra
Skuldir gríska ríkisins nema nú um
320 milljörðum evra og atvinnu-
leysið í landinu er um 23%.
Áframhaldandi óvissa um endur-
reisn Grikklands er talin draga úr
áhuga fjárfesta á að koma þar inn
með fjármagn að nýju. Það gerir
síðan allar spár IMF óraunhæfar.
Verði ekki leyst úr þessum flækjum
mun Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn ekki
koma að þriðja hluta endurreisnarpl-
ansins sem fyrirhugað er af ESB.
Peningakassinn tæmist í júlí
Sem stendur hefur gríska ríkið ekki
nægt lausafé til að halda rekstri ríkis-
ins gangandi nema fram til júníloka.
Ef ekki fæst þá frekari aðstoð kemst
ríkissjóður landsins í þrot, enda
eiga Grikkir þá að standa skil á 7
milljarða evra láni. Peningum sem
ríkið á ekki til. Óvissa er um þá
aðstoð þar sem samkomulag um
leiðir liggur ekki fyrir og virðist
vera stál þar sem ESB vill ekki láta
af hendi meiri peninga án aðkomu
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Náist ekki
samkomulag komast stærstu bankar
Evrópu í enn meiri vandræði en þeir
eru þegar í.
Ef ekkert gerist, þá segir Financial
Times að við blasi raunverulegur
grískur harmleikur. /HKr.
Enn er titringur á evrusvæðinu og hjá evrópskum bönkum:
Raunverulegur grískur harmleikur
sagður í uppsiglingu í sumar
– Grísk stjórnvöld verða að öllu óbreyttu uppiskroppa með lausafé í júlí
UTAN ÚR HEIMI
Wallis – Björninn
og Húnninn