Bændablaðið - 23.08.2018, Page 8

Bændablaðið | Fimmtudagur 23. ágúst 20188
FRÉTTIR
Innbrot til sveita:
Ástæða til að vera á varðbergi
gagnvart þjófum
Nú í byrjun mánaðar bar á því
á tveimur stöðum á landinu að
þjófar fóru um sveitir og höfðu
á brott verðmæti af sveitabæjum.
Fyrst bárust fregnir af fólki sem
knúði á dyr á bæjum í Landbroti í
Skaftárhreppi. Ef einhver kom til
dyra bar viðkomandi upp bón um
gistingu, en ef enginn sinnti kallinu
létu þjófarnir greipar sópa. Svipað
mál kom einnig upp í Skagafirði. Þar
bankaði ferðamaður upp á hjá fólki
og sagðist vera að leita að gistingu.
Sum staðar gekk fólk hreinlega inn
á viðkomandi inni í húsum sínum.
Lögreglan á Norðurlandi vestra
hefur ekki náð tali af viðkomandi.
Ekki er vitað hvað manninum gekk
til, eða hvort að hann hafi endilega
haft nokkuð saknæmt í huga yfir
höfuð.
Læsum verðmætin inni
Full ástæða er fyrir hvern og einn
að fara yfir sín öryggismál og hafa
híbýli sín að jafnaði læst, sem og
útihús þar sem verðmæti er að finna.
Sú tíð sem áður þekktist að innbrot
séu ekki stunduð til sveita virðist
vera liðin undir lok. Mikil verðmæti
liggja í tækjabúnaði og öðrum
innanstokksmunum á heimilum og
vinnustöðum bænda og engin ástæða
til að geyma slíkt í ólæstum húsum.
Á tímum þar sem umferð heim á bæi
hefur aukist mikið vegna aukinnar
þjónustu við bændur og aukna
umferð ferðamanna um sveitir er
ekki hægt að ætlast til að nágrannar
og aðrir íbúar veiti mannaferðum
sérstaka eftirtekt. /BR
Fræðasetur um forystufé og Forystufjárfélag Íslands:
Fundur um forystufé
Sunnudaginn 26. ágúst munu
Fræðasetur um forystufé og
Forystufjárfélag Íslands halda
sameinginlegan fund á Svalbarði
í Þistilfirði kl. 15.00. Á fundinum
verða tvo mál helst á dagskrá.
Annars vegar útkoma úr rann sókn
á forystufé í Norður-Þing eyjar sýslu
á áhættuarfgerð gagn vart riðu
og hins vegar rækt unarmarkmið
forystufjár.
Í tilkynningu um fundinn segir að
í opinberri ræktunarstefnu sauðfjár
sé eftirfarandi klausa: „Stefnt skal að
framræktun og verndun forystufjár
innan hins íslenska sauðfjárkyns.
Tryggja þarf ætternisskráningu
forystufjár og stýra hrútanotkun
þannig að skyldleikarækt aukist
hægt.“
Fram kemur í tilkynningunni
að í dag sé forystufé viðurkennt
sem sér fjárstofn og þarf að móta
ný ræktunarmarkmið. Eyþór
Einarsson ráðunautur verður á
fundinum og leiðir umræður og
vinnu við ákvörðun ræktunar-
markmiða forystufjár. Gott væri
ef ræktendur forystufjár veltu
því fyrir sér hvað æskilegt er við
ræktun forystufjár og komi því á
framfæri á fundinum.
Forystufé er ekki til annars
staðar í heiminum en á Íslandi
og þarf að huga vel að varðveislu
þess og þeim eiginleikum sem
það hefur. Skýr ræktunarmarkmið
eru undirstaða þess að hægt sé að
viðhalda og framrækta þennan
sérstaka fjárstofn. /VH
Nú er genginn í garð sá tími sem
útiræktendur á grænmeti sækja
uppskeru í garða sína.
Bændurnir í Akurnesi í Hornafirði
eru nýbyrjaðir að taka upp kartöflur
til geymslu en nýjar kartöflur hafa
verið sendar á sumarmarkað síðan í
lok júlí. Sveinn Rúnar Ragnarsson
segir að útlitið sé nokkuð gott.
„Kartöflurnar líta bara vel út og
það stefnir í svipað góða uppskeru
og í fyrra. Við höfum verið heppin
gagnvart rigningum í sumar, þær
náðu ekki til okkar.“
Hins vegar segir Sveinn að
sáningartímabilið hafi verið lengra
en yfirleitt vegna bleytu, en fyrstu
kartöflur voru settar niður í lok
apríl en þær síðustu fóru niður 3.
júní.
Stærstur hluti framleiðslunnar
er Gullauga, eða um 70–80%, en
fyrstu kartöflurnar sem koma á
markað eru Premia. Til viðbótar
eru Akurnesbændurnir með Rauðar
íslenskar og Helgu.
Samtals ætti uppskera bæjarins
að vera um 250 tonn á ársgrundvelli.
Langstærsti hluti framleiðslunnar
fer í verslanir á höfuðborgarsvæðinu
og á veitingastaði.
Gæsin ógnar uppskerunni
Margur bóndinn kannast við
tjón sem gæsir og álftir valda á
uppskeru, sérstaklega í kornrækt.
Gæsin sækir í auknum mæli í
meðlætið sömuleiðis því Sveinn segir
að undanfarin ár hafi færst í vöxt að
gæsir leggist í kartöflugarðana og
valdi þar skemmdum.
„Þær koma bæði á vorin og aftur
á haustin. Á vorin plokka þær upp
útsæðið og skemma fyrstu laufin en
á haustin traðka þær niður grösin og
skemma þar með vöxt kartöflunnar
auk þess sem þær éta eitthvað af
þeim.“
Sveinn segir að til að bregðast
við áganginum þurfi þau að hefja
upptöku um miðjan ágúst svo að
gæsirnar nái ekki að valda tjóni.
Þá væri einnig til bóta að flýta
gæsaveiðitímabilinu til að koma í
veg fyrir tjón í görðum bænda. /BR
Lofa skemmtilegum Hrútadegi
á Raufarhöfn 6. október
Laugardaginn 6. október verður
Hrútadagurinn árlegi á Raufar-
höfn. Dagskráin er með hefðbundnu
sniði þar sem glæsi legir lambhrútar
ganga kaupum og sölum, sumir á
uppboði.
Þá er ýmislegt gert til skemmtunar
og meðal annars keppt í stígvélakasti.
Einnig verður fegurðarkeppni gimbra. Á
föstudagskvöldinu verða tónleikar með
Stefáni Jakobssyni úr Dimmu þar sem
hann flytur föstudagslögin ásamt Andra
Ívarssyni. Á laugardags kvöldinu verður
þrusustuð á skemmti dagskrá með Hundi
í óskilum, og hljómsveitin Trukkarnir
sjá svo um að hrista dansgólfið fram
á nótt. Undirbúningsnefndin lofar
skemmtilegri helgi á Raufarhöfn, en
nefndina skipa Axel Jóhannesson
frá Gunnarsstöðum, Silja Rún
Stefánsdóttir frá Leifsstöðum, Ingibjörg
Sigurðardóttir frá Raufarhöfn og
Baldur Stefánsson frá Klifshaga. Allar
upplýsingar má finna á facebook-
síðu Hrútadagsins, facebook.com/
Hrutadagurinn. /GBJ
Uppskerutíð í Hornafirði:
Gæsir sækja í kartöflugarðana
Hússtjórnarskólinn á Hallormsstað:
Nemendur kynnist afurðum skógarins
Í Hússtjórnarskólanum á
Hallormsstað er lögð áhersla á
að nemendur kynnist afurðum
skógarins, hvort sem hráefnin eru
nýtt í matreiðslu eða textíl.
Náttúran er uppspretta fallegra
lita og hægt að nýta jurtir til
jurtalitunar. Hallormsstaðaskógur
fer brátt að skrýðast haustlitum þar
sem fallegir gulir, rauðir og brúnir
litatónar laufanna gefa skóginum
ævintýralegan blæ.
Nemendur skólans fá kennslu
í jurtalitun og lita sinn eigin lopa
sem jafnvel endar sem lopapeysa.
Jurtir gefa af sér ýmsa litatóna en
gulur er algengastur. Ólíkar aðferðir
við jurtalitun geta kallað fram falda
eiginleika jurtarinnar.
Mismun-
andi hlutar
jurtarinnar
geta gefið
ólíka liti.
Einnig koma
breytilegir
litatónar í
efnið eftir
tegund, t.d.
getur ull og
silki sem
fara í sömu
jurtalitunina
verið ólíkt.
Allt þetta gefur óteljandi litabrigði
sem gera jurtalitun einstaka. Við
skólann starfar Päivi Vaarula,
vefnaðarkennari og textíllistamaður
frá Finnlandi.
Päivi hefur unnið með jurtalitun
frá 1981 og nýtir hana til að lita
eigin textílverk. Päivi hefur kynnst
því að lita íslenska ull, jurtalita með
sveppum, jurtaprentun á silkiefni
og nú í sumar jurtalitun á fiskiroði.
Haustönn skólans hefst 27. ágúst
og eru örfá pláss laus en nánari
upplýsingar má finna á vefsíðunni
www.hushall.is.
Päivi Vaarula, vefn-
aðar kennari og textíl-
listakona.
Undirbúningsnefnd Hrútadagsins skipa Axel Jóhannesson frá
Gunnarsstöðum, Silja Rún Stefánsdóttir frá Leifsstöðum, Ingibjörg
Sigurðardóttir frá Raufarhöfn og Baldur Stefánsson frá Klifshaga.
Hússtjórnarskólinn á Hallormsstað.
Fólk í dreifbýli þarf ekki síður að vera á varðbergi og gera ráðstafanir til að verjast innbrotsþjófum. Eins getur verið
gott að virkja nágrannavörslu og láta vita af óeðlilegum mannaferðum. Mynd / Lögregluembættið á Suðurnesjum
og lítur uppskeran bærilega út.
Gæsirnar traðka niður grösin og valda skemmdum á uppskerunni. Færst
Mynd / Sveinn Rúnar Ragnarsson
Myndir / Sveinn Rúnar Ragnarsson