Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1989, Síða 12

Frá þingvettvangi samtakanna
Frá útifundinum á Austurvelli.
Sameiginlegt þing Þroskahjálpar
og Öryrkjabandalagsins var sett
föstudaginn 13. október kl.
20.30 í Borgartúni 6 Reykjavík.
Magnús Kristinsson formaður
Styrktarfélags vangefinna setti og
stjómaði setningarathöfn.
Sigrún Gestsdóttir söng í upphafi
og í lokin nokkur lög eftir Sigursvein
D. Kristinsson við undirleik Amar
Magnússonar. Höfundur var sjálfur
viðstaddur og hafði heldur ekki látið
sig muna um það að koma í gönguna
fyrr um daginn.
Svavar Gestsson menntamálaráð-
herra flutti ávarp og setti þingið form-
lega. „I ærandi þjóðfélagsins erþörf að
hnippa í okkur, svo við munum betur
skyldur okkar“ var inntak upphafsorða
hans en að öðru leyti fjallaði hann urn
hin nýju lög framhaldsskólans, þar
sem allir skyldu jafnir. Svavar greindi
frá betri samtengingu við atvinnulífið
og vinnustaðina samhliða skólanám-
inu, sem nú væri verið að hrinda í
framkvæmd. Þá rakti hann ýmis þau
atriði sem unnið er að einmitt til að
greiða fyrir framhaldsnámi fatlaðra
sem bezt. Er augljóst, að þar er í mörgu
vel að verki staðið og verulega hugað
að jafnréttisþátttöku fatlaðra í fram-
haldsskólanáminu s.s. raunar sjálfsagt
er.
Þá fluttu formenn beggja samtak-
anna ávörp og varð báðum tíðrætt um
samstarf samtakanna á tveimur um-
liðnum árum svo og ekki síður hversu
áfram mætti halda. Báðir voru þess
reiðubúnir og töldu ávinning beggja
ótvíræðan af samstarfinu, sem gerði
þau styrkari sameiningaraðila út á við
og treysti innviði beggja, ef af heil-
indum væri gengið til leiks.
Arnþór Helgason gekk mun lengra
og kvað tilboð Öryrkjabandalagsins
vera um fulla aðild Þroskahjálpar að
bandalaginu með fullum réttindum í
einu og öllu. Bæði ræddu þau sam-
skipti við stjómvöld og Alþingi og
kváðu aldrei meiri nauðsyn en nú að
raða verkefnum í forgang eftir hvoru
tveggja í senn: virðingu hvers málefnis
og samfélagsins um leið og eins út frá
þeirri víðfrægu velferðarstefnu, sem
ævinlega væri á orði höfð og óneitan-
lega væri grunneinkenni okkar
samfélags. Ljóst var af máli beggja, að
eitt brýnasta verkefnið er einmitt að
treysta atfylgi ráðamanna við sjálf-
sagðar kröfur fatlaðra.
Nokkrir þingmenn vom viðstadd-
ir svo og ráðherrar mennta- og félags-
mála og var eyrum þeirra alla vega náð.
Þessari setningarathöfn lauk svo
með kaffidrykkju á ellefta tímanum.
Daginn eftir hófst þingið svo að
nýju með erindaflutningi og verður
tæpt á nokkrum atriðum þeirra, en
önnur birt hér í heild og fer það bæði
eftir þýðingu þeirra og lengd einnig,
hversu með er farið.
Það var Hafliði Hjartarson, sem
setti fundinn og greindi frá því að þau
Hildigunnur Högnadóttir myndu stýra
fundum dagsins.
Ritarar voru þau Kristín Jónsdóttir
og Kristján Sigurmundsson.
Fyrst fluttu þeir Jóhann Guð-
mundsson læknir og Sverrir Berg-
mann læknir erindi um efnið: Réttar-
öryggi og réttindagæzla.
Jóhann lagði út af jafnréttishug-
takinu. Lagagrunnur tryggður, en
alltaf fyrirvari á efndunt. Rakti
uppbyggingu kerfisins allt upp til
æðsta valds félagsmálaráðuneytis.
Meginatriðið það, að réttaröryggi
fatlaðra - einkum þroskaheftra - væri
ekki nógu tryggt og réttindagæzla með
miklar brotalamir.
Jóhann Pétur Sveinsson hefði verið
í því verki að safna upplýsingum frá
öðrum löndum. Greindi svo frá þingi
NFPU um þessi málefni. Þar var í
mikinn vizkubrunn að sækja og
skýrsla þaðan af þinginu, var uppi-
staða ræðu hans, en sú skýrsla lá
ljósrituð fyrir fundinum síðar. Réttar-
öryggi er fyrst og síðast siðferðilegt, en
einnig lögfræðilegt. Var erindi
Jóhanns og tilvitnanir hans í merkar
framsögur á NFPU þingi, afar ágætt
innlegg til fundarins. M.a. var fróðlegt
að heyra frá dómstólaleiðinni, sem
farin er í auknum mæli í Svíþjóð, til
þess einfaldlega að fatlaðir nái rétti
sínum. Eitt er að finna réttindunum
orð, annað að finna þeim réttan farveg
í framkvæmd. Velti að lokum upp
spurningunni um sérlög eða ekki. Fella
sem mest inn í almenn lög, en viðbót-
arlög þó var niðurstaðan.
Sverrir Bergmann ræddi um frum-
rétt okkar til lífsins, hversu heilbrigð-
isþjónustan hefði reynzt fötluðum og
ætti að reynast. Grunngildi allrar sið-
fræði er lífsrétturinn. Rakti hann sögu
heilbrigðisréttinda, s.s. heilsugæzlu og
trygginga - erlendis sem hérlendis, allt
yfir til stofnskráratriða Sameinuðu
þjóðanna og Alþjóða heilbrigðismála-
stofnunarinnar. Réttindi fatlaðra fyrst
og síðast tengd félagslega þættinum,
en mjög nátengd heilbrigðiskerfi okk-
ar. Almenn heilsugæzla og fyrirbyggj-
andi aðgerðirvarðamiklufyrirfatlaða,
en ekki skyldi vanmeta lækningameð-
ferðina sjálfa. Fatlaðir njóta hins sama
og aðrir innan heilbrigðiskerfisins,
eiga að vera þar á sama báti og aðrir
varðandi allt. Samtök fatlaðra hafa lagt
12
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS