Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1989, Page 13

sitt lóð til heilbrigðisþjónustu og betri
framkvæmdar hennar, en menntun,
tækni og almenn framfaraþróun þarf
að haldast í hendur við framtak áhuga-
fólks.
Þá var erindi Páls Skúlasonar:
Siðfræði. Varpaði fram meginspum-
ingu: Hefur hver manneskja skilyrðis-
lausan rétt til lífsins? A hverju byggist
þá sá réttur? Kom með líkingamál af
markaðnum og úr heilbrigðisþjónust-
unni til að fá marktækan mælikvarða.
Fyrri spurningunni svaraði Páll
fortakslaust játandi - sjálfsagt mál, en
margir em fyrirvaramir, sem við setj-
um í veruleikanum. Er rétturinn skil-
yrðislaus eða er hann skilorðsbundinn.
Fólk kann í dag ekki að meta og virða
þennan fortakslausa rétt - jafnvel svo
að unnt er að skammta hann einum en
neita öðrum um hann.
Fór svo yfir hinar ýmsu kenningar
sem koma hér inn á: Náttúrukenn-
inguna án allra undantekninga, sátt-
málakenninguna - gagnkvæmur
ávinningur allra, meta og virða rétt,
nytjakenninguna, sem gengur þvert á
hinar, sem vekur upp spumingar um
lífsréttinn - almennt, en ekki fortaks-
laust. Páll vísaði þeirri kenningu frá, en
kvað hana í raun vera mest í umræðu
nú og hún hefði stuðning víða. Ræddi
svo verulega um hina erfiðu spurningu
um fóstureyðingu. Fóstrið með sama
rétt og aðrir og án tillits til ástands.
Niðurstaða: Fóstureyðingar eru
óréttmætar skv. náttúrukenningunni
nema í neyðartilvikum. A móti kemur
sjálfsákvörðunarréttur konunnar.
Lotning fyrir lífinu í heild skiptir
mestu á þroskabraut manneskjunnar til
siðferðis.
Þá flutti Gísli Helgason deildar-
stjóri erindið: Ahrif og réttur sjálfs-
ákvörðunar. Það erindi er birt hér
annars staðar í blaðinu í heild.
Einnig hljóp Sigrún Bára Frið-
finnsdóttir í skarðið fyrir Gísla
Theodórsson um sama efni. Sigrún
Bára ræddi drottnunargimi og sjálfs-
elsku mannsins og skipunarþörfina
m.a. og sér í lagi gagnvart þeim minni
máttar. Tilhneigingin að segja fyrir um
framtíð fólks og alla lífsskipan hans,
alveg sér í lagi gagnvart geðsjúkum,
jafnvel geyma þá á sérbás, helzt utan
alfaraleiðar.
Sjálfsákvörðunarrétt hins geð-
sjúka verður að virða, en til þess þarf
virkilega ný og fjölþættari úrræði.
Þá kom Dóra S. Bjamason lektor í
ræðustól og ræddi fyrst og fremst um
reynslu foreldris fatlaðra bama - lífs-
mynstur og mótun þess. Gekk út frá
eigin reynslu og vitnaði til sonar síns -
í innihaldsríkt líf, með gleði og ást - en
annmarkar fötlunar og annars vega
þungt einnig. Rakti draum mann-
eskjunnar í gegnum aldimar, sem falist
hefur í kolbítum sagnanna sem fóru út
í heim og öll þau ævintýri enduðu vel
eins og draumar eiga að gera. Dóra
hvarf svo á vit eigin reynsluheims og
annarra af að eignast fatlað bam og
heillaði alla með næmi og hlýleik og
ærinni kunnáttu og þekkingu. Gagn-
kvæmur stuðningur foreldra hvert við
annað, öllu mikilvægara. Skýrði svo
meginmál sitt með glærum - spurn-
ingum og svörum um meginatriði.
Kom þar inn á lífsgönguna hjá
fötluðum einstaklingi, samskipti við
aðra, fagfólk, embættismenn, kerfið
sjálft. Foreldrar fatlaðra bama gera
hvoru tveggja: Gera sem minnst úr
fötluninni svo viðkomandi verði sem
hlutgengastur í samfélaginu og einnig
ýkja þarfir þeirra til að fá sem bezta og
öruggasta þjónustu. Stuðningskerfi
samfélagsins þarf að vera hvoru
tveggja, hjálpandi og hvetjandi, að
gefa fjölskyldu hins fatlaða og hinum
fatlaða sjálfum, hlutdeild í þeim lífs-
gæðum, sem gildi hafa.
Blöndun, þ.e. að lifa með fjöl-
skyldu sinni eða fósturfjölsky ldu, er sú
hugmyndafræði sem Dóra byggir allt
á. Stuðningur við fjölskyldumar þarf
að vera aðgengilegur, fjölþættur og
sveigjanlegur. Höfuðáherzlan skal
lögð á hugmyndafræði fjölskyldu-
lausnarinnar.
Að loknu matarhléi hófst erindi
Eggerts Jóhannessonar framkvæmda-
stjóra. Að miklu leyti fór Eggert inn á
svipað svið og á Selfossfundinum í vor
og áður hefur verið greint frá. Kynnti
sérstaklega tillögur í mótun Svæðis-
stjómar Suðurlands gagnvart sérþörf-
um einstaklingsins í íbúðamálum.
Rakti reynslusögu þeirra frá upphafi
og byggingar þeirra nýjar á Selfossi og
Vestmannaeyjum. Þær íbúðir eiga að
vera fyrirmynd framtíðar. Lauk hann
ræðu sinni á því að leggja til að hús-
næðismál fatlaðra ættu að fara inn í
hinn félagslega hluta húsnæðiskerfis-
ins og undir eftirlit Húsnæðisstofn-
unar.
Síðara erindið um húsnæðismál
flutti Ólöf Ríkarðsdóttir og er það að
meginefni birt hér í Fréttabréfinu.
Þá var þingheimi skipt í um-
ræðuhópa og var þar margt spaklega
spjallað.
Umræðuhóparnir voru um þessi
efni: Réttindagæzla: Umræðustjóri
Halldóra Sigurgeirsdóttir. Siðfræði:
Ásta B. Þorsteinsdóttir. Sjálfsákvörð-
unarréttur: Amþór Helgason. Fjöl-
skyldur ungra barna: Dóra S.
Bjarnason. Húsnæðismál: Ólöf
Ríkarðsdóttir.
Umræðustjórar eða ritarar gerðu
svo grein fyrir niðurstöðum sinna hópa
og kom þar margt athyglisvert fram,
sem ekki verður rakið hér, enda fjöl-
margt þegar fram komið eða er í
erindum birtum hér í Fréttabréfinu.
Margt kom einnig fram sem hug-
leiðingar, þær sem í hópunum komu
Mikil er nú alvaran og einbeitingin.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
13