Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1989, Side 19

sínum á framfæri í vísnaþætti í útvarp-
inu og mæltist til þess að ég tæki að mér
umsjón þessa þáttar. Mér þótti hins
vegar örvænt um, að hagyrðingar þeir
sem sáu um kvöldvökur útvarpsins,
tækju í mál að kynna staflið hans
Helga, leitaði því til Hjalta og bað hann
að hleypa að stafli hans. Var ritaður
formáli að vísunum þar sem leitast var
við að rekja upphaf stafls hér á landi og
síðan las Erlingur Gíslason leikari,
vísurnar. Ýmsir sem þekktu Helga
töldu að nú væri verið að hafa gamla
manninn að spotti og reynt var með
ýmsu móti að koma í veg fyrir útsend-
ingu þáttarins. En viðbrögð þeirra sem
hlýddu, urðu öll önnur: Menn
skemmtu sér konunglega yfir þessum
sérkennilegu vísum og Helgi færðist
allur í aukana á eftir. Hins vegar treysti
hinn ágæti upplesari, Erlingur
Gíslason, sér ekki til að flytja vísur
Helga með eðlilegum framburði, þ.e.
hljóðskriði, og misstu þær því nokkum
ljóma.
Helgi átti eitt sinn vin, sem tók þátt
í glensi hans öðrum fremur, en það er
Andrés Gestsson, sem býr að Hamra-
hlíð 17, landskunnur hagyrðingur.
Þegar Andrés varð sextugur fyrir
nokkrum árum, bað Helgi höfund
þessa greinarkoms að gera sér mikinn
greiða. Hann væri búinn að stafla vísu
um Andrés vien sinn og „þú verður að
fara upp í pontu og syngja hana
tviesvar, syngja hana sko tviesvar",
hvað ég og gerði. Vísan er með sínu
lagi og hljóðar svo:
O blessuð sértu, sumarsól,
þú vermir Andrés sextugan.
Til hamingju ég óska þér
og þakka lieðin ár.
Reyndar var fyrsta staflið sem
Helgi kenndi mér um þá félagana
Andrés og hann og er svona:
Hnýta saman háð og spott
Andrés og Helgi.
Annar erfœddur stuðlalaus,
en hinn í sterkum stuðlum.
Það gat brugðið til beggja vona
þegar Andrés varpaði fram fyrriparti
og Helgi var annars vegar. Einhvem
tíma voru þeir Helgi og Halldór
Davíðsson, hagorður Vestur-Skaft-
fellingur að vinna á Blindra-
vinnustofunni og bar þar að Andrés.
Varpaði hann fram einni hendingu, en
endirinn varð með ósköpum:
Helgi Gunnarsson.
Nú er úti regn og rok,
Andrés er á nálum.
Dóri gapir ofan í kok,
ekki er sjónin falleg.
Helgi hafði það fyrir sið að varpa
fram stafli í mannfagnaði, þar sem
hann var staddur. Þegar Elísabet Krist-
insdóttir, eiginkona Andrésar Gests-
sonar, varð sextug, kvaddi Helgi sér
hljóðs og bjuggust allir við vísu til
hennar. Vísuna höfum við enn ekki
skilið til fullnustu:
Gamla Krafla suðar enn
í sínu mikla veldi.
Jarðfrœðingar hlusta á
undirheimakónginn.
Helga var hlýtt til kvenna enda
reyndust honum ýmsar vel. Því orti
hann á kvennaári:
Nú er blessað kvennaár,
kominn einmánuður.
Öllum konum sendi ég
mínar bestu kveðjur.
f landhelgisstríðinu við Breta lagði
Helgi fram sinn skerf:
Það er gott að vieta af
lífi á öðrum stjörnum.
Þar erfrieður, þar er ró
og engin Bretadrottning.
Helgi Gunnarsson sagði okkur
margar sögur af smalamennsku sinni
fyrir austan og ein var sú að einhvem
tíma kom hann að Jökulsá á Dal. Þá
kallaði Guð til hans og spurði hvort
þeir ættu að þreyta kappsund yfir ána.
Tók Helgi því vel og kastaði sér til
sunds. Þegar hann kom yfir ána hafði
hann silung sinn í hvorri hendi og
kallaði: Guð, hér stend ég, en hvar ert
þú? Svaraði þá Guð: Eg er hérna uppi
og þori ekki niður.
í smalamennskunni varð Helgi oft
fyrir ýmsu hnjaski og óþægindum og
kenndi það draugum, þótt hitt sé nær að
hann hafi orðið fyrir einhverjum
glettum frá sveitungum sínum. En
hann kvað svo um smalakofann á
Laugavöllum:
Eg hefmarga kalda nótt
gist á Laugavöllum,
barist þar við draugalýð
og jafnan unnið siegur.
Þegar Gísli Helgason, einn góð-
vinur Helga, varð stúdent fyrir mörg-
um árum, kvað Helgi:
Nú ertu stúdent menntaður,
til hamingju þér ég óska.
En minn var skóli frost og hríð
norður á Smjörvatnsheiði.
Hann kvað líka þegar Gfsli var í
lögfræði, en þá þótti Helga Gísli fjar-
lægjast sig og vera orðinn hrokafullur
menntamaður:
Þegar blessuð sólin skín
yefir Islands byggðir,
andar oftast köldufrá
hálfum lögfrœðingi.
A öllum tímum hafa menn kvartað
undan kjörum sínum. Helgi áleit
menntamenn hafa farið illa með alda-
mótakynslóðina og kenndi þeim um
verðbólgubálið. Hann staflaði:
Menntafíflin skammta oss
ellisultarlaunin.
Þessir níðings svíðingar
rœna allt og rupla.
Ýmsarfleiri vísurmætti tína til sem
Helgi staflaði og væri full ástæða til, að
kunningjar hans og ættingjar söfnuðu
þeim saman. Staflið hefur verið hluti af
íslenskri kveðskaparfþrótt um aldir
samanber mörg danskvæði fyrri alda
og deila má um hvort þau séu ort af
meiri list en stafl Helga.
Síðast þegar ég heimsótti vin minn,
Helga Gunnarsson, sagðist hann ennþá
vera að stafla. Einnig sagðist hann vera
að rifja upp ýmislegt, sem hann hafði
staflað áður. Meðal annars sagði hann
mér frá manni nokkrum, sem ég hirði
ekki að nafngreina, en sá hafði eitth vað
bekkst til við Helga. Hann sagðist þá
bara hafa staflað einni á hann og væri
hún svo:
Þú skalt ekki skiensa mig,
hvorki lífs né lieðinn.
Fylgi þér sjálfur andskotinn
inn yfir landamœrin.
En ég vona að Helgi og þessi and-
stæðingur hans hittist nú fyrir hinum
megin, og hafi sæst, og Helgi geti því
sæll kveðið þessa uppáhaldsvísu sína:
Sjá nœstu síðu
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
19