Bændablaðið - 20.02.2020, Síða 21

Bændablaðið | Fimmtudagur 20. febrúar 2020 21
Daimler AG, móðurfélag Mer­
cedes Benz, mun hætta þróun
gas knúinna trukka og þess í stað
snúa sér að raf­ og vetnisknún­
um bílum. Markmið Daimler er
að ökutækjaframleiðsla fyrir­
tækisins verði með kolefnis hlut­
lausum aflvélum á helstu mörk­
uðum fyrirtækja sam steyp unnar
fyrir 2039.
Mercedes Benz vinnur nú að
þróun rafknúinna stórra trukka eins
og eActros, sem áætlað er að hefja
framleiðslu á 2022, samkvæmt
frétt Bloomberg undir lok síðasta
árs. Ætlar Benz þar greinilega ekki
að sitja eftir í samkeppninni um
rafbíla en rafbílaframleiðandinn
Tesla hafði áður gefið það út að
það hyggist setja á markað trukk í
takmörkuðu upplagi á árinu 2020.
Vetnisknúnir bílar í
lok næsta áratugar
Yfirmaður trukkaframleiðslu
Mercedes Benz, Martin Daum,
sagði á ráðstefnu í Berlín í október
að það þjónaði engum tilgangi
að eyða peningum í eitthvað sem
þjónaði ekki langtímamarkmiðum
fyrirtækisins. Þar nefndi hann sér-
staklega þróun gasknúinna bíla sem
keyrðu á jarðgasi. Hann sagði þó
ekkert um notkun á lífrænu gasi
sem m.a. er framleitt í landbúnaði,
en að grunni til er um sömu vél-
tækni að ræða. Með notkun á lífgasi
(Bio-gasi) er nefnilega líka verið að
framkvæma hlutleysi í losun gróð-
urhúsalofttegunda, þar sem gasi
sem annars færi út í andrúmsloftið
er brennt í vélunum.
Sagði Daum að vetnisknúin öku-
tæki ættu að vera orðin fram bærileg
í lok komandi áratugar.
Er þessi vegferð þegar hafin
hjá Daimler en Benz setti í gang
fjöldaframleiðslu á rafknúnum
borgarrútum á árinu 2018. Þá var
sýnd á Tokyo Motor Show í Japan
frumgerð af Fuso trukk sem knúinn
er vetnisknúnum efnarafal, en Fuso
er vörumerki sem Benz á í Asíu.
Misvísandi yfirlýsingar
en veðjað á vetnið
Reyndar er þetta ekki í fyrsta skipti
sem menn taka snarsnúninga í
opinberri umræðu um þróun afl-
véla. Virðast yfirlýsingarnar tals-
vert hafa sveiflast í takt við þann
áheyrendahóp sem menn eru að tala
við hverju sinni og hvað fólk vill
heyra. Um tíma voru menn búnir að
leggja vetnishugmyndir að mestu
á hilluna, en nú hefur rykið greini-
lega verið dustað aftur af gömlu
hugmyndunum. Þá virðist ljóst að
bílaframleiðendur telja rafknúna
stóra bíla einungis vera tímabund-
inn möguleika á meðan beðið verði
eftir að vetnistæknin verði nógu
góð. Ástæðan er sá tími sem fer í að
hlaða risastóra rafgeyma í bílunum.
Vetnisbílar eru
líka rafmagnsbílar
Segja má að það sé rökrétt hjá
Benz að veðja á þessa tvo kosti
samhliða, því mótorar og drifbún-
aður er nánast sá sami í báðum til-
vikum. Í rafbílunum eru það bara
rafhlöður sem geyma raforkuna sem
til þarf, en í vetnisbílunum er raf-
magnið fyrir mótorana framleitt með
vetnisknúnum efnarafal. Reyndar
hafa bílaframleiðendur líka verið að
þróa sprengihreyfla sem ganga fyrir
vetni sem gæti verið þriðji kosturinn.
Íslendingar í góðum málum
Ef þetta gengur eftir er ljóst að
Íslendingar munu verða þar í góðum
málum hvað varðar orku á ökutæki
og skip. Þá gildir einu hvort um er
að ræða rafknúin og/eða vetnisknúin
farartæki.
Fram kemur í frétt Bloomberg
að yfirlýsingar ráðamanna Benz séu
m.a. taldar stafa af því að fyrirtækja-
samsteypan hafi ekki verið að standa
sig í samkeppninni um framleiðslu
hagkvæmra trukka eins og frá Volvo
og fleiri framleiðendum. Martin
Daum segir einfaldlega að ef menn
ætli að framleiða ökutæki sem gefi
ekki frá sér neinn mengandi útblástur
þá sé bara um tvo orkugjafa að ræða,
rafmagn og vetni. /HKr.
byko.is
YLEININGAR ERU LÉTTAR STÁL-
KLÆDDAR SAMLOKUEININGAR
SEM FÁST MEÐ ÞÉTTIFRAUÐS-
EÐA STEINULLARKJARNA.
Einingarnar eru sterkar og burðarmiklar og
fást með mismunandi yfirborði og litum að
eigin vali. Helstu kostir þess að nota samloku-
einingar er auðveld og fljót uppsetning, auðveld
þrif, mikil burðargeta, mikið einangrunargildi og er
ódýr kostur ef miðað er við hefðbundnar lausnir.
Yleiningar henta vel fyrir eldri gripahús þar sem
skipta þarf út þak- og eða veggjaklæðningum.
BALEX yleiningar eru framleiddar undir
ströngu eftirliti samkvæmt viðurkenndum
evrópskum stöðlum.
Hafðu samband: bondi@byko.is
YLEININGAR
október síðastliðnum sem nefndur
er „HDC-6 Neptune hydrogen fuel
cell truck“. Áætlar Hundai að slíkir
bílar geti verið komnir á göturnar í
Bandaríkjunum 2024. Eins keypti
vélaframleiðandinn Cummins í júlí
á síðasta ári orkusellufyrirtækið
Hydronics fyrir 290 milljónir
dollara svo eitthvað sé nefnt.
Toyota hyggst framleiða
vetni úr kúamykju
Toyota hyggst opna áhugavert fyr-
irtæki á athafnasvæði Long Beach-
hafnar út frá sjónarhóli bænda. Þar
er um að ræða „endurvinnslufyr-
irtæki“ sem á að framleiða vetni
úr kúamykju. Vetnið á svo að
nýta til að knýja vetnistrukka sem
framleiddir verða í samvinnu við
trukkaframleiðandann Kenworth.
Á heimasíðu Kenworth Truck
Company í Las Vegas í Nevada
var greint frá samstarfi fyrirtæk-
isins og Toyota þann 8. janúar
síðastliðinn. Þar segir að sam-
vinnan snúist um hönnun á 10
mengunarlausum Kenworth T680
trukkum sem knúnir verða með
vetnisefnarafal frá Toyota. Þetta
sé hluti af 41 milljónar dollara
samningi um verkefnið „Zero and
Near­Zero Emissions Freight
Facilities (ZANZEFF)“. Hefur
þetta verkefni hlotið viðurkenn-
ingu California Air Resources
Board (CARB), með stuðningi
Port of Los Angeles. Þá segir að
þetta sé hluti af enn stærra 82
milljóna dollara verkefni sem
snýst um að vetnisvæða drátt-
arvélar og koma upp innviðum
fyrir vetnisafgreiðslustöðvar og
flutninga á vetni í samvinnu við
höfnina í Los Angeles þegar á
þessu ári.
Kenworth T680 trukkarnir eiga
að vera í akstri á Los Angeles
svæðinu og inn í land til borga
eins og Ontario og San Bernardino
„Þetta er frábært samvinnu-
tækifæri fyrir Keng Toyota við
rannsóknir og þróun á mengunar-
lausri tækni sem mun spila stórt
hlutverk í flutningum fram-
tíðarinnar,“ segir Mike Dozier,
forstjóri og stjórnarformaður
PACCAR tæknifyrirtækisins, sem
er móðurfélag trukkaframleiðend-
anna Kenworth, DAF og Peterbilt.
Gagntekin frá barnæsku
Trevor Milton hefur verið gagntek-
inn af hreyfiafli hluta síðan hann
var 6 ára í lestarferð sem pabbi hans
skipulagði. Hann fór í framhalds-
skóla í Utah en gafst upp eftir sex
mánuði. Í ferð með mormónum til
Brasilíu fór hann að hugsa um þessi
mál í víðara samhengi, einkum út frá
umhverfisfræðilegum sjónarmiðum.
Árið 2010 stofnaði hann fyrirtækið
Hybrid Systems í Salt Lake City til
að hanna metangaseldsneytiskerfi
fyrir trukka. Hann seldi það fyrir-
tæki til Worthington árið 2014 og
gekk til liðs við Mark Russel, fyrrum
læriföður sinn í Worthington trukka-
verksmiðjunum, og stofnuðu þeir
Nikola Motor.
Hraðari breytingar í
vetnisþróun en búist var við
Breytingarnar eru að verða að
veruleika segir Forbes og sennilega
mun hraðar en framleiðendur dísil-
trukka hafa búist við. Þá bendir
blaðið á að Evrópusambandið hafi
verið að herða mengunarreglur sem
gætu leitt til banns á dísilbílum
fyrir árið 2030. Kalifornía sé með
svipuð áform. Þá segir að Milton
telji sig nú hafa þriggja til fimm ára
forskot á keppinautana til að vera
kominn með trukka án mengandi
útblásturs tímanlega til að mæta
hertum kröfum.
Vetnisknúnar járnbrautir
Fjölmargir framleiðendur aflvéla í
stærri farartæki virðast hafa tekið
stefnuna á þróun vetnisknúinna
efnarafala og rafmótora í drif-
búnað. Hafa þegar verið teknar í
notkun vetnisknúnar járnbraut-
arlestir í Þýskalandi og fleiri
slíkar eru á teikniborðinu, m.a. í
Bandaríkjunum og Sviss. Þá virðast
margir trukkaframleiðendur vera að
feta sig inn á þessa braut.
Framleiðendur einkabíla fylgdu
í fótspor Elan Musk, framleiðanda
Tesla, við að markaðssetja rafbíla
búna endurhlaðanlegum Lithium-
Ion rafhlöðum. Fljótlega varð ljóst
að rafhlöður væru bæði of dýrar, of
þungar og seinlegar í endurhleðslu
til að geta hentað vel í þung og
mikil atvinnutæki. Lausnin virð-
ist þar vera að nota efnarafala sem
umbreytir vetni í raforku.
Áætlað er að taka fyrstu meng-
unar lausu járnbrautarlestina í
Bandaríkjunum í gagnið 2024. Það
er samkvæmt verkefni sem kallað
er ýmist „Hydrail“ eða „Redlands
Passenger Rail Project“ og mun
lestin verða staðsett á leiðum í
Suður-Kaliforníu. Þar ráðgera
samgönguyfirvöld í San Bernardino
að fá FLIRT H2 lest frá svissneska
framleiðandanum Stadler. Í byrjun
verða tveir vagnar í þessari vetn-
islest og verður vetnisgeymum
komið fyrir á þaki vagnanna líkt
og gert var í vetnisknúnu tilrauna-
strætisvögnunum í Reykjavík.
Þessir vagnar eiga að ganga á 9
mílna (um 15 km) löngu spori á
milli San Bernardino og Redlands.
Samkvæmt heimildum SBCTA (San
Bernardino County Transportation
Authority) mun verk efnið kosta
23,5 milljónir dollara.
Franska fyrirtækjasam-
steypan Alstrom er þegar með
vetnisknúna Coradia iLint lest í
gangi í Þýskalandi. Ráðgert er að
koma í notkun fleiri slíkum lest-
um í Frakklandi. Þá er horft á
notkun lestarvagna frá Stadler í
Bretlandi. Kínverjar tóku sína fyrstu
vetnisknúnu járnbrautarlest í gagnið
2015, en þar veðja yfirvöld á aukna
notkun vetnislesta.
Vetnistrukkurinn HDC-6 Neptune sem Hyundai kynnti í Bandaríkjunum undir
lok síðasta árs. Hann á að koma á göturnar þar í landi 2024.
Rafknúinn eActros frá Mercedes Benz.
Trukkaframleiðendur undir mikilli pressu um að draga úr losun CO2:
Mercedes Benz býst við að vetni
verði eldsneyti framtíðarinnar
–Þróun gasknúinna trukka verður hætt en áhersla lögð á raf- og vetnisbíla
Vetnisknúinn BMW.
Vetnisknúinn Mercedes Benz.