Fréttablaðið - 21.07.2020, Blaðsíða 6

Mannréttindadómstóll
Evrópu hefur móttekið
kæru hollenska ríkisins á
hendur Rússlandi.
DÓMSMÁL Hollenska ríkið hefur
leitað til Mannréttindadómstóls
Evrópu og lagt fram kæru gegn
Rússlandi vegna meintra brota gegn
rétti hollenskra borgara á réttinum
til lífs, banni við pyndingum og
fleiri ákvæðum Mannréttindasátt-
málans.
Kæran var lögð fram 10. júlí
síðastliðinn þar sem byggt er á því
að umrædd brot hafi verið framin
er breiðþota Malaysia Airlines var
skotin niður yfir austurhluta Úkra-
ínu þann 17. júlí 2014. Alls létust 298
farþegar vélarinnar, þar á meðal 196
hollenskir borgarar.
Mjög sjaldgæft er að aðildarríki
dómstólsins kæri annað aðildar-
ríki vegna brota á ákvæðum sátt-
málans en sérstakur farvegur er
fyrir slík mál. Í fréttatilkynningu
um málið á vef MDE kemur fram að
nú eru fimm slík mál til meðferðar
í Strassborg.
Þar kemur einnig fram að annað
mál gegn Rússlandi tengt malasísku
vélinni er einnig til meðferðar hjá
dómstólnum en kærendur þess
máls eru aðstandendur fórnar-
lamba árásarinnar. – aá
Holland kærir Rússland til MDE
Farþegavél malasíska flugfélagsins var í hefðbundnu farþegaflugi frá Amst-
erdam til Kuala Lumpur þegar hún var skotin niður yfir Úkraínu. MYND/AP
ÞÖRUNGAVERKSMIÐJAN HF.
ÞÖRUNGAVERKSMIÐJAN HF.
ÞÖRUNGAVERKSMIÐJAN HF.
AÐALFUNDUR
örungaverksmiðjunnar hf. verður haldinn þriðjudaginn 28. júní
2020 kl. 14.00 á skrifstofu félagsins, Karlsey, 380 Reykhólum.
Dagskrá:
Aðalfundarstörf skv. samþykktum félagsins auk þess sem til
afgreiðslu verður tillaga um að veita stjórn félagsins, f. þess
hönd, heimild til að kaupa hluti í félaginu sjálfu.
Afgreiðslutímar á www.kronan.is
SNILLD Á M
AÍ
SI
N
N
KÓRÍA
NDER
Smá kukl með ...
KÓRÍANDER
Fáðu töfra
innblástur á
kronan.is/
töfrar
DÓMSMÁL Nýskráðum dómsmálum
gegn íslenska ríkinu hjá Mannrétt-
indadómstól Evrópu (MDE) fjölgar
mikið hjá ríkislögmanni milli ára.
Þetta sýna tölur sem Fréttablaðið
aflaði hjá embættinu.
Árið 2017 voru þrjú mál sem kærð
höfðu verið til MDE skráð hjá emb-
ættinu. Árið 2018 voru níu mál skráð,
Landsréttarmálið þar á meðal, en í
fyrra voru tíu ný MDE-mál skráð hjá
embættinu. Til samanburðar voru
átta nýskráð mál hjá Hæstarétti
Íslands skráð hjá embættinu.
Þrátt fyrir að árið 2020 sé aðeins
hálfnað og starfsemi dómstóla hafi
verið töluvert löskuð vegna heims-
faraldursins eru nýskráð MDE-mál
hjá embættinu á yfirstandandi ári
þegar orðin fjórtán talsins.
„Menn eru orðnir almennt með-
vitaðri en áður um þessa leið og
mikla ekki lengur fyrir sér að senda
þangað kærur, svo er málsmeðferð-
artími dómsins að styttast þannig að
það þarf ekki lengur að bíða mörg ár
eftir niðurstöðu,“ segir Gunnar Ingi
Jóhannsson hæstaréttarlögmaður
sem hefur náð hvað bestum árangri
íslenskra lögmanna með mál fyrir
dómstólnum í Strassborg. Hann segir
að lögmenn hafi líklega miklað fyrir
sér að kæra, en með aukinni umfjöll-
un og árangri með íslensk mál sé ljóst
að þetta sé alveg raunhæf leið.
Gunnar tekur þó fram að dóm-
stóllinn taki ekki við hvaða ágrein-
ingsefnum sem er. „Það líta margir á
MDE sem fjórða dómstigið en hann
gegnir alls ekki slíku hlutverki,“
segir Gunnar. Dómstóllinn sé hins
vegar mikilvægur fyrir grundvallar-
spurningar um mannréttindi. „Ég
hef verið þeirrar skoðunar að þeir
sem eru með mikilvæg prinsippmál
á sviði mannréttinda eigi að láta á
þau reyna.“
Mál sem skráð eru hjá ríkislög-
manni eru aðeins þau sem dóm-
stóllinn hefur þegar ákveðið að taka
til efnislegrar meðferðar og beinir
í því skyni spurningum um mála-
vexti og málsástæður til kærandans
og ríkisins.
Alls eru kærur frá Íslandi til MDE
mun fleiri. Árið 2017 bárust dóm-
stólnum 28 kærur frá Íslandi. Þær
voru 24 árið á eftir, en nærri helm-
ingi f leiri árið 2019, eða 40 talsins.
Langflestum málum er hins vegar
vísað frá dómstólnum og aðeins
lítill hluti þeirra fær efnismeðferð.
Að því er fram kemur á vef dóm-
stólsins biðu 74 kærur frá Íslandi
meðferðar um síðustu áramót. Stór
hluti þessarar fjölgunar er vegna
svokallaðra hrunmála, en lögmenn
sem Fréttablaðið ræddi við telja lík-
legt að þessi fjölgun mála sé komin
til að vera. Áður en hin svokölluðu
hrunmál fóru til meðferðar í Strass-
borg tengdust flestir dómar frá MDE
í íslenskum málum ágreiningsefnum
tengdu tjáningarfrelsi en nú hefur
málum um réttláta málsmeðferð
fjölgað mjög.
Í síðustu viku greindi Fréttablaðið
frá því að mál formanns Félags end-
urhæfðra mænuskaddaðra fengi
efnismeðferð í Strassborg en málið
varðar aðgengi fatlaðs fólks að opin-
berum byggingum í Reykjanesbæ.
adalheidur@frettabladid.is
Íslenskum málum hjá
MDE fjölgar mikið
Fjórtán ný mál sem rekin eru fyrir Mannréttindadómstóli Evrópu hafa verið
skráð hjá ríkislögmanni á þessu ári. Tíu mál voru skráð í fyrra og þrjú árið
2017. Hæstaréttarlögmaður segir árangur síðustu ára auka tiltrú á þessari leið.
Trú Íslendinga á störfum MDE hefur aukist ef mið er tekið af fjölgun mála þar gegn Íslandi. FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
STJÓRNMÁL Leiðtogar ríkja innan
Evrópusambandsins hafa undan-
farna fjóra daga fundað um útfærslu
á umfangsmiklum björgunarpakka
sambandsins vegna kórónaveir-
unnar. Um er að ræða lengstu fund-
arlotu leiðtoga Evrópusambands-
ríkjanna síðan þeir funduðu í fimm
daga í Nice árið 2000 um útfærslu á
stækkun sambandsins.
Talið er að miðað hafi í rétta átt á
fundi leiðtoganna sem haldinn var
í gær. Þjóðverjar og Frakkar segja
mynd vera komna á grind utan um
pakkann á meðan ríkisstjórnir Ítala
og Spánar segja lengra vera í land.
Málamiðlun  milli deiluaðila
miðar við að pakkinn hljóði upp á
tæpa 400 milljarða evra. Emmanuel
Macron, forseti Frakklands, hótaði
að ganga út af fundinum í miðjum
viðræðum en Angela Merkel,
kanslari Þýskalands, sagði í gær að
þokast hefði í átt að samkomulagi
og hún væri vongóð um að samn-
ingar myndu nást í vikunni. Þetta er
fyrsta fundalota leiðtoganna í per-
sónu síðan faraldurinn skall á – hó
Sáttatónn í leiðtogunum
Ég hef verið þeirrar
skoðunar að þeir
sem eru með mikilvæg
prinsippmál á sviði mann-
réttinda eigi að
láta á þau
reyna.
Gunnar Ingi
Jóhannsson
2 1 . J Ú L Í 2 0 2 0 Þ R I Ð J U D A G U R6 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð