Morgunblaðið - 03.01.2020, Blaðsíða 8

Nám í fatatækni opnar margar dyr, að sögn Sigrúnar Kristjánsdóttur Lyngmo.
Sumir hafa það í puttunum að vera lagnir í saumskap en æfingin skapar meistarann.
Ásgeir Ingvarsson | ai@mbl.is
Listin að galdra fram flík
Þ
að er ekki að ástæðulausu að heimur tísku og fata-
gerðar heillar marga enda sameinast þar handverk
og listsköpun. Þá er um vaxandi grein að ræða og
ótal tækifæri í boði fyrir fólk sem kann að sauma
föt, útbúa snið og þekkir undirstöður fatahönnunar
og fatagerðar.
Er því ekki að furða að nám í fatatækni við Tækniskólann
skuli njóta mikilla vinsælda. Sigrún Kristjánsdóttir Lyngmo,
kennari og fagstjóri við fataiðnbraut, segir leiðir útskrifaðra
nemenda hafa legið víða: „Ég veit t.d. til þess að þeir hafi
starfað í lengri eða styttri tíma hjá íslenskum framleiðendum
útivistarfatnaðar eins og 66°Norður og Cintamani, og svo eru
margir sem reka litlar saumastofur, ýmist sjálfstætt eða í
samvinnu við tískuverslanir og sinna þar breytingum og sér-
saumi,“ segir hún og bætir við að þá séu ótaldir þeir sem hafa
farið í framhaldsnám bæði innanlands og erlendis.
Fatatæknisnámið spannar tvö ár og geta nemendur bætt
við sig iðnnámi í klæðskurði eða kjólasaum sem tekur fjórar
annir til viðbótar, þar með talið 16 vikna starfsþjálfun í við-
eigandi fyrirtæki. „Á fyrstu tveimur árunum þurfa nemendur
að ljúka átta vikna þjálfun á vinnustað við hæfi og að auki
leggja stund nokkur grunnfög eins og íslensku, ensku og
stærðfræði. Velja sumir að bæta við sig bóklegum fögum og
þannig fullnægja skilyrðum stúdentsprófs,“ útskýrir Sigrún
en tekur fram að margir nemendur hafi þegar lokið stúdents-
námi annars staðar og fari í nám í fatatækin til þess að öðlast
dýpri þekkingu á fatagerð s.s. til að standa betur að vígi þeg-
ar kemur að því að sækja um námsvist við erlenda hönn-
unarskóla.
Taka mál og gera snið
„Nemendur taka áfanga í saumskap, efnisfræði, bún-
ingasögu og tískuteikningu og þegar sá grunnur er kominn
hefst verklegt nám í sníðagerð dömu og herra, og æfingar í
að sauma herra- og dömufatnað eins og pils, skyrtur, og bux-
ur. Þessu fylgir að læra að taka mál og yfirfæra yfir á snið
fyrir ýmiss konar flíkur.“
Óhætt er að mæla sérstaklega með náminu fyrir þá sem
vilja leggja fatahönnun fyrir sig. „Þetta nám er gott veganesti
fyrri hönnuði enda öðlast þeir betri skilning á hvað er gerlegt
eða praktískt þegar kemur að því að setja sjálfa flíkur sam-
an,“ segir Sigrún. „Auk þess að starfa við hönnun og sauma-
skap hafa margir nemendur okkar fundið áhugaverð störf s.s.
við stjórnun innkaupa hjá heildsölum og sem verslunarstjórar
tískubúða. Þar nýtist þeim vel að hafa m.a. góða þekkingu á
efnum, vönduðum saumskap og sniðum.“
Þegar litið er yfir sviðið er ekki annað að sjá en að mörg
áhugaverð tækifæri muni bíða þeirra sem hafa menntun á
sviði fatatækni. Sigrún nefnir sem dæmi aukinn áhuga á ís-
lenskri fatahönnun og sérsaumi og vaxandi áherslu neytenda
á að kaupa fatnað sem er í senn vandaður, einstakur og fram-
leiddur þannig að valdi sem minnstri sóun og sem minnstum
neikvæðum áhrifum á samfélag og náttúru. „Samhliða þessu
er fólk farið að gera sér betur grein fyrir, og lærir um leið að
meta, þá vinnu sem liggur að baki vandaðri flík, og þá hæfi-
leika sem þarf til að taka mál, útbúa snið og sauma pils eða
jakkaföt.“
Sinna náminu af dugnaði
Til að vera tekinn inn í námið er ekki gerð krafa um neina
sérstaka þjálfun eða menntun að grunnskólaprófi undanskildu
og segir Sigrún að allur gangur sé á því hve mikla æfingu ný-
nemar hafa í saumi og hönnun. „Sumir hafa fengið gott tæki-
færi til að sauma í handavinnutímum í grunnskóla á meðan
aðrir hafa útskrifast frá textíldeild frá framhaldsskóla – sumir
eru nýbúnir með grunnskólann og aðrir búnir að útskrifast úr
háskóla,“ útskýrir hún. „Árangurinn í fatatæknináminu ræðst
þó fyrst og fremst af því að nemendur séu duglegir að vinna
og leysa þau verkefni sem þeim eru sett fyrir, að þeir kunni
að skipuleggja tíma sinn vel og hafi mikinn áhuga á náminu.“
Sigrún segir aga og gott skipulag vera ómissandi þegar
kemur að því að vinna störf tengd fatatækni, kjólasaum og
klæðskurði. „Þar skiptir öllu að geta staðið við þau loforð sem
búið er að gefa viðskiptavininum og boðar ekki gott ef að flík-
in hans er ekki tilbúin á umsömdum tíma.“
Þá skemmir ekki fyrir að hafa ákveðna hæfileika frá nátt-
úrunnar hendi þegar kemur að saumskap og segir Sigrún að
það sjáist stundum strax í fyrstu tímunum hverjir „hafa þetta
í puttunum,“ eins og hún orðar það. „En það breytir ekki því
að allir geta náð góðum tökum á þessu fagi og eins og með
allt annað er það æfingin sem skapar meistarann.“
Nemendur þurfa ekki, frekar en þeir vilja, að fjárfesta í
saumavél. „Hér við skólann hafa þau greiðan aðgang að iðn-
aðarsaumavélum og öðrum vélakosti sem nýtist við námið.
Nemendur þurfa aðeins að kaupa pakka með nokkrum ómiss-
andi saumaáhöldum sem kostar um 15.000 kr. og nýtist þeim
alla ævi. Við sköffum efni fyrir skólaverkefni en á seinni stig-
um námsins þegar nemendur byrja að sauma á sjálfa sig eða
á viðskiptavini þá skaffa þau efnið sjálf.“
Morgunblaðið/Eggert
Nemendur niðursokknir í verkefni sín. Að námi loknu bíða þeirra atvinnutækifæri af ýmsum toga.
Að búa til fatnað kallar á bæði sköpunargáfur og verkþekkingu. Fagið lendir á mörkum iðngreinar og lista.
„Árangurinn í fatatæknináminu
ræðst þó fyrst og fremst af því
að nemendur séu duglegir að
vinna og leysa þau verkefni sem
þeim eru sett fyrir,“ segir Sigrún.
8 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. JANÚAR 2020
Þín leið
til fræðslu
Sveitamennt styrkir starfsmenntun beint til sveitafélaga
og stofnana þeirra á landsbyggðinni.
Sjóðurinn veitir styrki í fræðsluverkefni á vegum
stéttarfélaganna.
Sjóðurinn veitir styrki til einstaklinga og sjá stéttarfélögin
um afgreiðslu þeirra í umboði Sveitamenntar.
Kynntu þér rétt þinn á www.sveitamennt.is
Sveitamennt
Guðrúnartún 1 • 105 Reykjavík • Sími 599 1450 • sveitamennt@sveitamennt.is