Morgunblaðið - 09.03.2020, Qupperneq 4

KÓRÓNUVEIRUSMIT Á ÍSLANDI4
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 9. MARS 2020
Bir
tm
eð
fyr
irv
ar
au
m
pr
en
tvi
llu
r.
He
im
sfe
rð
ir
ás
kil
ja
sé
rr
étt
til
lei
ðr
étt
ing
aá
slí
ku
.A
th.
að
ve
rð
ge
tur
br
ey
st
án
fyr
irv
ar
a
– fáðumeira út úr fríinu
Verð frá kr.
79.995
Tenerife &
Gran Canaria
2fyrir1 af flugsætum og flugsætm í pakkaferðum
ALLAR BROTTFARIR
MARS2 fyrir 1
Flug frá kr.
39.950
báðar leiðir m/ tösku
Þór Steinarsson
thor@mbl.is
„Það er ómögulegt að segja til um
það og ég ætla ekki að hætta mér út
í það að nefna neinar tölur í því sam-
bandi. Það er algjörlega óvitað og
nánast vonlaust,“ segir Þórólfur
Guðnason sótt-
varnalæknir
spurður að því
hvort hægt sé að
áætla mögulegan
fjölda kórónu-
veirusmita sem
muni greinast hér
á landi á næstu
vikum. Það sé
meðal annars
vegna þess að
hvert smit geti
haft ákveðin margföldunaráhrif.
„En við vitum að þessi veira er
mjög smitandi þannig að þessar
samfélagslegu aðgerðir sem ein-
staklingar eru að grípa til með því að
minnka samgang og bæta hrein-
lætisaðgerðir skipta í raun megin-
máli í því hvort útbreiðslan verður
mikil eða lítil,“ bætir hann við.
Hann tekur fram að mælikvarðinn
á árangur í baráttunni við kórónu-
veiruna, sem veldur sjúkdómnum
COVID-19, sé ekki heildarfjöldi
smita sem greinist í samfélaginu
heldur hversu margir viðkvæmir
hópar og einstaklingar fái sýkinguna
og veikist alvarlega.
„Hluti af óvissunni er hversu
margir fá mjög væga sýkingu með
vægum einkennum og greinast því
aldrei. Við erum að horfa til þess
hversu margir munu veikjast alvar-
lega af þessari veiru því það er það
sem við erum að reyna að koma í veg
fyrir með því að beita sóttkví og ein-
angrun og hvetja til samfélagslegra
aðgerða,“ útskýrir Þórólfur.
„Aðgerðirnar miða að því að hefta
útbreiðsluna þannig að viðkvæmir
hópar fái síður þessa sýkingu. Mæli-
kvarðinn á það hversu vel okkur
tekst til er hversu margir af þessum
viðkvæmu einstaklingum fá þessa
sýkingu alvarlega. Það er mæli-
kvarðinn og það er árangurinn sem
við erum að horfa til en ekki endi-
lega hversu margir greinast úti í
samfélaginu. Það er ekki sú tala sem
er í forgrunni,“ bætir hann við.
Ekki sérstök ástæða til að ætla
að kórónuveiran komi árlega
Í nýrri kínverskri rannsókn kom
fram að kórónuveiran hefði stökk-
breyst í tvær megintegundir og að
stökkbreytingin hefði átt sér stað
snemma í ferlinu. Spurður hvort það
þýði að veiran geti haldið áfram að
stökkbreyta sér og orðið árlegt
fyrirbæri eins og inflúensan segir
Þórólfur að engin sérstök ástæða sé
til að halda það en það sé þó ómögu-
legt að segja því kórónuveirur hagi
sér almennt öðruvísi en inflúensa.
Þá eigi einnig eftir að túlka niður-
stöður kínversku rannsóknarinnar
betur.
„Þetta er ekki veira eins og inflú-
ensa. Það eru til kórónuveirur sem
ganga hér um reglulega og valda
venjulegu kvefi en inflúensan er allt
öðruvísi, þetta eru gjörólíkar
veirur,“ útskýrir hann og heldur
áfram:
„Við vitum að bæði veirur og
bakteríur breytast alltaf eitthvað
aðeins en það er óljóst hvort þær
breytingar hafa einhver áhrif eða
einhverja þýðingu varðandi það
hvort þær verða skæðari eða valda
minni sjúkdómum. Það á eftir að
koma í ljós og ekki er tímabært að
velta mikið vöngum yfir því að svo
stöddu.“
Búið að setja upp annan gám
Öðrum gámi hefur nú verið komið
upp fyrir utan bráðamóttöku Land-
spítalans í Fossvogi. Þar verður tek-
ið á móti sjúklingum sem eru útsett-
ir fyrir smiti og einkennum af
kórónuveirunni, til að koma í veg
fyrir að sjúklingarnir umgangist
aðra sjúklinga bráðamóttökunnar.
Þórólfur segir heilbrigðisyfirvöld
sífellt vera að skoða ýmis úrræði og
hvenær og hvernig eigi að beita
þeim í baráttunni við veiruna. Það
sé skoðað í ljósi nýjustu upplýsinga
hverju sinni um greind tilfelli,
hvernig tilfellin eru, hvernig þau
smituðust og svo framvegis. Yfir-
völd vilji vera viss um að aðgerðir
sem þau grípa til muni skila árangri
og valdi ekki meiri skaða en ávinn-
ingur þeirra er.
Morgunblaðið/Írís Jóhannsdóttir
Viðbragð Í gámunum við bráðamóttökuna er tekið á móti sjúklingum sem eru útsettir fyrir smiti eða sýna einkenni.
Mælikvarði á árangur
er ekki fjöldi smitaðra
 Fjöldi sýkinga hjá viðkvæmum einstaklingum í forgrunni
Þórólfur
Guðnason
Þór Steinarsson
thor@mbl.is
Háskóli Íslands og Háskólinn í
Reykjavík munu hefja fjarkennslu
komi til þess að hefðbundin kennsla
falli niður ef stjórnvöld leggja á
samkomubann. Það myndi hafa í för
með sér áskoranir og aðlögun en báð-
ir skólar eiga tækja- og hugbúnað til
þess að takast á við slíkar aðstæður.
Svandís Svavarsdóttir heilbrigðis-
ráðherra sagði í Silfrinu á RÚV í gær
að það væri til skoðunar að leggja
bann við samkomum þar sem fjöldi
gesta er umfram tiltekið viðmið.
Stjórnvöld væru að horfa til þeirra
heimilda sem þeim væru veittar í
sóttvarnalögum um takmarkanir á
umferð milli svæða, samkomubönn
og sóttkví. Varast bæri þó að beita of
íþyngjandi tilmælum.
Alma D. Möller landlæknir var
einnig gestur þáttarins og sagði hún
það þyngst vega við ákvörðun um
samgöngubann hversu hratt kórónu-
veiran breiddist út og hver geta heil-
brigðiskerfisins til að sinna sjúkling-
um væri. Á blaðamannafundi vegna
kórónuveirunnar sem haldinn var í
gær greindi Alma frá því að fimm
hjúkrunarfræðingar á gjörgæslu-
deild Landspítalans í Fossvogi hefðu
smitast af kórónuveirunni og væru
nú í sóttkví.
„Við eigum búnað, nýtt námsum-
sjónarkerfi og ýmiss konar tækja-
búnað sem hægt er að nýta. Það verð-
ur ekki beint einfalt en við teljum að
við getum leyst úr þessu – en á meðan
ekki er samkomubann bíðum við
átekta,“ segir Jón Atli Benediktsson,
rektor Háskóla Íslands, spurður
hvort skólinn eigi fjarfundabúnað
sem hægt verði að nota ef samkomu-
bann verði lagt á.
Neyðarstjórn Háskóla Íslands
hittist reglulega og fylgist náið með
þróun mála að sögn hans. Jón Atli
segir stöðuna vera erfiða en að skól-
inn sé undirbúinn eins og kostur sé.
Líklegt sé að verkleg kennsla myndi
falla niður og þá sé ófyrirséð hvernig
fyrirkomulagið yrði þegar kæmi að
lokaprófatímabili í apríl.
„Það er of snemmt að segja til um
hvernig það verður en neyðar-
stjórnin er með augun á boltanum,
við fylgjumst með stöðunni og tökum
á þessu þegar þar að kemur,“ bætir
hann við.
Ari Kristinn Jónsson, rektor Há-
skólans í Reykjavík, segir skólann vel
í stakk búinn til að færa kennslu yfir
á rafrænt form komi til samkomu-
banns, en það myndi kalla á ákveðna
aðlögun.
„Við erum mjög vel í stakk búin til
að vera með stafræna kennslu og höf-
um tiltölulega nýlega tekið upp kerfi
sem hjálpar heilmikið við það. Við er-
um með viðbragðsáætlun þannig að
ef til þess kemur að samkomubann
komi í veg fyrir kennslu hjá okkur
hlítum við því auðvitað og færum
kennsluna alfarið yfir á stafrænt
form,“ segir Ari Kristinn og bætir
við:
„Í skólanum er mikið um hópverk-
efni sem byggja á miklum samskipt-
um milli nemenda og kennara þannig
að það yrði töluverð aðlögun en við
erum klár í hana.“
Tilbúnir ef til samkomubanns kemur
 Stjórnvöld eru með það til skoðunar að leggja á bann við fjöldasamkomum  Veltur á útbreiðslu
kórónuveirunnar og getu heilbrigðiskerfisins  Fjarkennsla myndi leysa hefðbundna kennslu af hólmi
Morgunblaðið/Ómar
Háskóli Íslands Samkomubann stjórnvalda gæti sett kennslu í uppnám.
Jón Atli
Benediktsson
Ari Kristinn
Jónsson
„Ef samkomubann kemur til verðum
við auðvitað að taka tillit til þess. Það
er ekkert flóknara en það,“ segir
Guðni Bergsson, formaður KSÍ, um
þróun mála í aðdraganda umspils-
leiks Íslands og
Rúmeníu í undan-
keppni EM karla
í knattspyrnu
sem á að fara
fram 26. mars.
Stjórnvöld eru
með það til skoð-
unar að leggja á
bann við sam-
komum þar sem
fjöldi gesta er
umfram tiltekið
viðmið. Slíkt bann myndi þýða að
leikurinn yrði leikinn fyrir luktum
dyrum.
Þá hefur strangt ferðabann frá
Ítalíu verið lagt á, sem setur fyrir-
hugaða þátttöku nokkurra íslenskra
og rúmenskra landsliðsmanna í upp-
nám. Ljóst er að tveir íslenskir
landsliðsmenn munu þurfa að fara í
tveggja vikna sóttkví við komuna til
Íslands en ekki er vitað hvort rúm-
ensku landsliðmennirnir sem spila á
Ítalíu eru á áhættusvæði.
Guðni segir að KSÍ fylgist grannt
með stöðu og þróun mála og eigi í
stöðugu samtali við Knattspyrnu-
samband Evrópu, UEFA. Frestun
leiksins hefur ekki borið á góma í
þeim samtölum en Guðni telur að
„allt sé til skoðunar á þessu stigi“.
„Það kemur væntanlega í ljós í vik-
unni hvernig þessum málum verður
háttað hvað leikinn varðar, tiltekna
leikmenn og aðkomu þeirra.“
Morgunblaðið/Hari
Laugardalsvöllur Leikurinn fer að
óbreyttu fram 26. mars.
Gætu leikið fyrir
luktum dyrum
 Frestun leiksins ekki borið á góma
Guðni
Bergsson