Morgunblaðið - 21.04.2020, Síða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 21. APRÍL 2020
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Netverslun með lyf hefur aukist um-
talsvert upp á síðkastið að sögn
Hauks Ingasonar, lyfsala í Garðs
apóteki. Auk apóteksins hefur hann
rekið lyfsöluvefinn appotek.is í þrjú
ár og er frum-
kvöðull á því
sviði hérlendis.
„Það hafa
margir skráð
sig undanfarið
og það er fólk á
öllum aldri,
ekkert síður
eldra fólk en yngra. Viðskiptavinirn-
ir eru bæði af höfuðborgarsvæðinu
og utan af landi,“ sagði Haukur.
Hann sagði að appotek.is hefði lengi
verið eitt á lista Lyfjastofnunar yfir
apótek sem hafa heimild til lyfsölu á
netinu. Nítján apótek hafa nú til-
kynnt netverslun með lyf, sam-
kvæmt upplýsingum frá Lyfjastofn-
un.
Haukur sagði að vefurinn appo-
tek.is hefði frá upphafi gætt vel að
öryggismálum gagnvart viðskipta-
vinum sínum. Gerð var öryggisút-
tekt á appotek.is vefverslun Garðs
apóteks og var hún staðfest af Emb-
ætti landlæknis.
„Þú þarft að hafa rafræn skilríki
til að skrá þig inn hjá okkur,“ sagði
Haukur. „Hjá okkur geta innskráðir
séð lyfseðla sína og barna sinna 15
ára og yngri. Einnig getur fólk séð
lyfjagreiðslutímabil sitt og greiðslu-
stöðu á tímabilinu.“ Hægt er að fá
lyfin send heim á höfuðborgarsvæð-
inu. Sé pantað fyrir kl. 12.00 er lyfj-
unum ekið heim til viðskiptavina
samdægurs, annars daginn eftir. Lyf
eru send út á land með Póstinum. Þó
ekki eftirritunarskyld lyf, en í þeim
flokki eru m.a. ávanabindandi lyf.
Einnig getur fólk pantað lyf á net-
inu, látið taka þau til og greitt í gegn-
um vefinn og sótt þau í Garðs apótek.
Þá tekur afgreiðslan mjög stutta
stund, sem er kostur á þessum
tímum. Haukur segir að margir not-
færi sér þessa leið við lyfjakaup.
Netlyfsala er tilkynningarskyld
Heimild til netverslunar með lyf,
það er leyfi til að stunda póstverslun
með lyf og fjarsölu til almennings í
gegnum netið, fylgir lyfsöluleyfi,
samkvæmt svari Lyfjastofnunar við
spurningum Morgunblaðsins.
„Einungis þeim sem hlotið hafa
lyfsöluleyfi Lyfjastofnunar er heim-
ilt að stunda netverslun með lyf og er
þeim skylt að tilkynna til stofnunar-
innar sé fyrirhugað að stunda slíka
starfsemi. Ekki er því um sérstakt
leyfi að ræða frá stofnuninni heldur
einungis tilkynningarskyldu sem lyf-
söluleyfishafar þurfa að sinna eigi
síðar en þegar netverslun hefst.“
Lyfjastofnun bendir á að þeim
sem starfrækja póst- og netverslun
með lyf er skylt að hafa á vef sínum
sameiginlegt kennimerki (logo) Evr-
ópusambandsins, sem sýnir með
skýrum hætti á hverri síðu vef-
setursins hvaða lyf eru í boði til al-
mennings í fjarsölu gegnum netið.
„Kennimerkið gerir almenningi
kleift að átta sig á því í hvaða ríki
netverslunin er staðsett og jafnframt
hvar hún er eftirlitsskyld. Kenni-
merkið ber þjóðfána þess ríkis þar
sem netverslunin er starfrækt, og
með því að smella á merkið mun vef-
ur lyfjastofnunar landsins opnast og
sýna lista yfir þær netverslanir sem
heimilar eru. Auðkenni Lyfjastofn-
unar er þannig ætlað að auðkenna
öruggan lyfsala í fjarsölu, ekki er um
vottun á rafrænu gagnaöryggi send-
inga að ræða né vottun á öryggi í
meðhöndlun persónuupplýsinga.“
Sömu kröfur eru gerðar til öryggis
við afhendingu og afgreiðslu lyfja og
þegar þau eru afgreidd og afhent í
lyfjabúð, bæði hvað varðar lausa-
sölulyf og lyfseðilsskyld lyf, að sögn
Lyfjastofnunar.
Lyfsala á netinu eykst umtalsvert
 Nítján apótek hafa tilkynnt um netverslun sína til Lyfjastofnunar  Appotek.is hefur selt lyf á netinu
í þrjú ár  Fólk á öllum aldri kaupir lyf á netinu  Lyfin ýmist send heim eða fólk sækir þau í apótek
Morgunblaðið/Sverrir
Lyf Lyfseðilsskyld lyf og lausasölulyf fást á netinu, eins og aðrar vörur sem
lyfjabúðir selja. Hægt er að fá lyf send heim með sendli eða í pósti.
Netlyfsala Evrópska
kennimerkið.
Vefverslun: www.donna.is
Erum nú á Facebook: donna ehf
Sími 555 3100 www.donna.is
Honeywell gæða lofthreinsitæki
Hreint loft - betri heilsa
Loftmengun er hættuleg heilsu og
lífsgæðum. Honeywell lofthreinsitæki
eru góð við myglu-gróum, bakteríum,
frjókornum, svifryki, lykt og fjarlægir allt
að 99,97% af ofnæmisvaldandi efnum.
Verð kr.
18.890
Verð kr.
49.920
Verð kr.
35.850Verð kr.15.960
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Raforkan sem ætlunin er að fram-
leiða í vindorkugörðum á Norð-
austurlandi verður notuð til að fram-
leiða ammoníak á iðnaðarsvæðinu í
Finnafirði. Ammoníakið verður not-
að sem eldsneyti á skip. Afurðir sem
til falla við framleiðsluna verða með-
al annars notaðar við laxeldi á landi.
Vindorkugarðarnir verða þannig lið-
ur í hringrásarhagkerfi á svæðinu,
samkvæmt áætlunum Þróunarfélags
Finnafjarðar.
Athygli vakti þegar Orkustofnun
kynnti þá orkukosti sem fara til
mats hjá verkefnisstjórn fjórða
áfanga rammaáætlunar að Langa-
nesbyggð var skrifuð fyrir sex vind-
orkugörðum með framleiðslugetu
upp á 640 megavött. Eru þessi vind-
orkuver áformuð á Langanesi og
heiðum og ströndum þar suður af.
Ammoníak sem skipaeldsneyti
Hafsteinn Helgason, byggingar-
verkfræðingur hjá Eflu verkfræði-
stofu, hefur unnið að Finnafjarðar-
verkefninu. „Hugmyndin felst í því
að framleiða raforku með þessum
vindorkuverum og veita henni inn í
Finnafjörð. Þar yrði fyrst framleitt
vetni og súrefni með rafgreiningu á
vatni og vetninu síðan breytt í amm-
oníak með því að nota köfnunarefni
úr andrúmsloftinu með ákveðnu
ferli. Fljótandi ammoníak verði síð-
an flutt með tankskipum á markað
þar sem þörf er fyrir grænt amm-
oníak. Þar verður það notað sem
eldsneyti á skip,“ segir Hafsteinn.
Hann segir að litið sé til amm-
oníaks sem framtíðareldsneytis fyrir
skipaflotann. Margir af stærstu
framleiðendum stórra skipavéla séu
með slíkar vélar í lokaprófunum.
Telur hann að sala á ammoníaki sem
eldsneyti geti hafist eftir um það bil
tíu ár.
Súrefnið sem verður til við raf-
greiningu verður notað við fiskeldi
sem byggt verður upp á landi.
Hafsteinn segir ekki ljóst hver
muni framkvæma þessi áform. Það
gætu orðið fleiri en einn aðili. Einn
með raforkuframleiðsluna, annar
með vetnis- og ammoníaks-
framleiðsluna og sá þriðji með fisk-
eldið.
Þessi áform eru í takt við áform
Þróunarfélags Finnafjarðar um að
þróa svæðið sem miðstöð fyrirtækja
sem sinna nýrri og vaxandi starf-
semi sem byggist á hugsun hring-
rásarhagkerfis og sjálfbærni. Hann
tekur fram að verkefnið sé enn í
frumskoðun valkosta og margt geti
breyst fram að framkvæmd. Hann
bendir einnig á að þetta séu stór
verkefni, með fjárfestingar upp á
milljarða evra eða hundruð milljarða
króna, og þau taki tíma og komist
ekki áfram nema öflug fyrirtæki
komi að þeim.
Nota vindorku til að
framleiða eldsneyti
 Hugmyndir um ammoníaksframleiðslu í Finnafirði
Tölvumynd/Efla
Langanes Tillaga að vindorkugarði á Brekknaheiði, upp af Þórshöfn. Í fjarska sést glitta í Finnafjörð.
Eftir er að rann-
saka nánar
möguleika þess-
ara vindorkuvera
og áhrif þeirra á
umhverfið, eins
og Jónas Egils-
son, sveitarstjóri
Langanesbyggð-
ar, bendir á. Þá
þurfi að vera markaður fyrir
orkuna. Jónas var nýlega ráðinn
sveitarstjóri Langanesbyggðar en
hann starfaði áður sem skrif-
stofustjóri sveitarfélagsins. Jónas
segir að ekki sé nægilegt framboð
af raforku í Langanesbyggð. Ein
flutningslína sé til Þórshafnar og
hún uppfylli aðeins þriðjung raf-
orkuþarfar íbúa og fyrirtækja. Af-
hendingaröryggi raforku sé lítið
og oft þurfi að keyra varaafl. Fiski-
mjölsverksmiðjan á Þórshöfn sé
knúin með olíu þar sem rafmagn
fáist ekki. „Ef fram heldur sem
horfir verða afurðir verksmiðj-
unnar ekki samkeppnishæfar,
hvorki í verði né ímynd á markaði.
Þetta hefur því ýmis áhrif á sam-
félagið hér.“
Ekki nægt framboð af raforku
SVEITARSTJÓRINN Á ÞÓRSHÖFN
Jónas Egilsson
Víðast hvar hefur veiðst vel á grá-
sleppuvertíðinni til þessa og afli á
hvern bát er um 30% meiri nú en í
fyrra. Besta veiðin hefur verið sunn-
an Langaness, en yfirleitt góð við
Norðurland og Norðausturland,
samkvæmt upplýsingum frá Lands-
sambandi smábátaeigenda. Afla-
hæsti báturinn í ár er kominn með
rúmlega 50 tonn en í fyrra var sá
aflahæsti með um 40 tonn.
Um fjórðungi færri bátar voru
hins vegar á grásleppuveiðum um
miðjan mánuðinn en á sama tíma í
fyrra, 107 bátar í ár en 143 í fyrra.
Heildaraflinn í ár er um 5% minni en
á síðasta ári.
Verð fyrir heila grásleppu á fisk-
mörkuðum hefur verið talsvert
lægra í ár en á síðasta ári. Þannig
hafa fengist 226 krónur að meðaltali
fyrir kílóið en verðið var 289 krónur
á sama tíma í fyrra.
aij@mbl.is
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Vor í lofti Blankalogn var og fallegt veður þegar unnið var að löndun úr
grásleppubátunum Ásdísi og Sigrúnu Hrönn á Húsavík í gær.
Góður grásleppu-
afli en færri bátar