Morgunblaðið - 24.04.2020, Qupperneq 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. APRÍL 2020
Háskóli Íslands er í sæti 201-300 yfir
þá háskóla í heiminum sem hafa mest
samfélagsleg og efnahagsleg áhrif út
frá heimsmarkmiðum Sameinuðu
þjóðanna, samkvæmt lista tímarits-
ins Times Higher Education sem er
nú birtur í annað sinn.
Heimsmarkmið Sameinuðu þjóð-
anna eru 17 að tölu og gilda fyrir árin
2015-2030, en þeim er ætlað að leiða
þjóðir heims í átt að sjálfbærari lifn-
aðarháttum. Markmiðin snerta m.a.
fátækt, fæðuöryggi og hungur, heilsu
og vellíðan, jafnrétti kynjanna, að-
gengi að vatni og orku, sjálfbæra
neyslu og framleiðslu, aðgerðir gegn
loftslagsbreytingum, verndun úthaf-
anna og sjálfbæra nýtingu vistkerfa.
Úttekt Times Higher Education í
ár nær til 857 háskólastofnana í 89
ríkjum, en 766 þeirra eru teknar inn í
heildarröðun tímaritsins. Þeirra á
meðal er Háskóli Íslands, sem er eins
og áður sagði í sæti 201-300. Heildar-
röðun háskólanna byggist á frammi-
stöðu þeirra á sviði þriggja sjálf-
bærnimarkmiða þar sem hver
háskóli stendur sterkastur að vígi
auk frammistöðu á markmiði 17,
Samvinnu um markmiðin. Háskóli
Íslands er talinn standa fremst í
markmiðum sem snerta sjálfbæra
orku (40. sæti), aðgerðir í loftslags-
málum (48. sæti) og líf í vatni (76.
sæti).
„Þetta er bæði mikilvæg og glæsi-
leg niðurstaða fyrir Háskóla Íslands.
Henni ber að fagna. Það er afar
mikilvægt að starf háskóla byggist á
því að bæta heiminn. Heimsmark-
miðin taka á öllum grundvallarþátt-
um sem þarf að breyta til að bæta
lífsskilyrði á jörðinni og þar með líf
okkar allra,“ segir Jón Atli Bene-
diktsson, rektor Háskóla Íslands,
m.a. í tilkynningu frá skólanum.
Háskóli Íslands í
201. til 300. sæti
 Háskólalisti Times
Higher Education
birtur í annað sinn
Morgunblaðið/Ómar
Háskólinn Stendur sig býsna vel í
alþjóðlegum samanburði.
Bláu húsin Faxafeni ◊ S. 588 4499 ◊ Opið mán.-fös. 11-18, lau. 11-16 ◊ www.mostc.is
Gerið verðsamanburð
Full búð
af nýjum og
fallegum vörum
Sendum frítt
um allt land
Pantanir í síma 588 4499
Tökum líka pantanir á FB
St. 38-54
7.990 kr.
Regnjakkar fóðraðir
Kylfingar á Akureyri fylgjast
grannt með því hvernig golfvöllur
þeirra að Jaðri kemur undan vetri.
Snjórinn hörfar með hverjum deg-
inum og skilur eftir sig vel blautar
brautir, eins og þessi loftmynd sýnir
vel, en hún var tekin í vikunni. Mesta
bleytan var á 10. brautinni en snjó-
skaflar voru enn víða yfir vellinum.
Á meðan snjóa leysir æfa kylfingar í
Golfklúbbi Akureyrar sig heima í
samkomubanninu en hafa m.a. getað
stuðst við góða æfingasíðu sem golf-
kennarar klúbbsins, þau Heiðar
Davíð Bragason og Stefanía Kristín
Valgeirsdóttir, settu upp. Morgunblaðið/Þorgeir Baldursson
Jaðars-
völlur vel
vorblautur
Þóroddur Bjarnason
tobj@mbl.is
Dæmi er um að útgreiðsla leiðréttra
réttinda dánarbús ellilífeyrisþega sé
allt niður í 48 krónur. Endurgreiðslan
kallar á að einkaskipti verði opnuð,
sem felur í sér töluverða vinnu um-
sjónarmanns dánarbúsins við að
koma upphæðinni til erfingjanna, og
borga skatta og gjöld.
Eins og sagt var frá í Morgun-
blaðinu fyrr í vikunni hefur Trygg-
ingastofnun (TR) nú afgreitt þessi
réttindi, en um er að ræða 3.100
dánarbú þar sem réttindi auk vaxta
nema alls um 450 milljónum króna.
Eins og fram kemur í bréfi til
dánarbúsins sem vitnað er til hér að
ofan, og Morgunblaðið hefur undir
höndum, er forsaga málsins sú að við
útreikning á tekjutengdum réttind-
um hins látna í janúar og febrúar árið
2017 var miðað við að greiðslur úr
skyldubundnum atvinnutengdum líf-
eyrissjóðum hefðu áhrif á réttindi til
lækkunar.
Samkvæmt niðurstöðu dóms lands-
réttar í máli nr. 466/2018 var ekki
heimilt að láta þær tekjur hafa áhrif á
útreikning ellilífeyris samkvæmt lög-
um um almannatryggingar nr. 100/
2007 það tímabil.
Furðar sig á upphæðinni
Í bréfinu segir að réttindi hins
látna fyrir umrætt tímabil hafi því
verið endurreiknuð og leiðrétt. Leið-
réttingin í þessu dæmi nemur í heild
76 krónum, en eftir að búið er að taka
af staðgreiðslu skatta er upphæðin 48
krónur, eins og kemur fram hér á
undan.
Umboðsmaður dánarbúsins sem
hér er vísað til furðar sig á því í sam-
tali við Morgunblaðið að ekki sé lág-
mark á endurgreiðslum sem þessum.
Augljóst sé í þessu dæmi að umtals-
verð vinna, og mörg handtök, fari í
það hjá TR og umboðsmanni að koma
þessari lágu fjárhæð til skila og
skipta henni á milli allra erfingja.
M.a. þarf að skila tilheyrandi eyðu-
blöðum og afla uppáskrifta frá erf-
ingjum og vottum.
„Ég var búinn að senda inn skýrslu
og borga erfðafjárskatt af eignunum.
Nú kemur í ljós að dánarbúið á 48
krónum meira, og þá þarf ég að opna
einkaskiptin og greiða viðbótar-
skattinn,“ segir umboðsmaðurinn og
undrar sig á virkni kerfisins.
Engin tölfræði
Morgunblaðinu lék forvitni á að
vita hve mörg dánarbú fengju leið-
réttingu undir tíu þúsund krónum.
Sigrún Jónsdóttir, verkefnastýra á
skrifstofu forstjóra TR, segir í skrif-
legu svari að tölfræðileg greining
liggi ekki fyrir.
Fékk 48 kr. leiðréttingu
 Umsjónarmaður dánarbús furðar sig á að ekki sé lágmark
á greiðslum  Mikil vinna hjá TR við endurgreiðslurnar
Leiðrétting Umtalsverð vinna fer í
að koma endurgreiðslunni til skila.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Nettó hefur tekið í notkun 2.000 fer-
metra miðstöð fyrir netverslun sína.
Þar eru afgreiddar allar pantanir
netverslunar sem sendar eru til við-
skiptavina en áfram er hægt að
sækja pantanir í verslanir. Sú mikla
aukning sem varð í netverslun með
matvörur virðist halda sér nokkurn
veginn þótt fólk sé meira á stjái en
var um tíma.
„Ekkert hefur dregið úr net-
versluninni. Ég sagði það alltaf að
þetta yrði breyting á kauphegðun til
framtíðar og er enn á þeirri skoðun,“
segir Gunnar Egill Sigurðsson,
framkvæmdastjóri verslunarsviðs
Samkaupa sem reka Nettó og fleiri
verslanir. Hann segir að þegar við-
skiptavinur hafi keypt inn þrisvar til
fimm sinnum á netinu sé hann orðinn
fastur viðskiptavinur. „Við sáum
þetta gerast um allt land þótt við-
skiptin séu mest á höfuðborgar-
svæðinu. Þá koma Selfoss, Borgar-
nes, Akureyri og Suðurnesin sterk
inn.
Verslun með matvörur margfald-
aðist hjá netverslun Heimakaupa í
kórónuveirufaraldrinum. Guð-
mundur Magnason framkvæmda-
stjóri segir að aðeins hafi slaknað á
eftir páska. „Við ákváðum þá að
minna aðeins á okkur og sáum að
neytendur eru miklu opnari fyrir
þessu en áður því verslunin tók aftur
kipp. Það er greinilegt að stór hluti
af aukningunni í samkomubanninu
mun haldast,“ segir Guðmundur.
Heimkaup eru með sérhæft vöru-
hús til að þjóna netversluninni.
Þaðan eru afgreiddar um 20 þúsund
vörur á dag en voru tæplega fimm
þúsund áður en veiran fór að herja á
landsmenn.
Allt afgreitt samdægurs
Heimkaup ná að senda allar pant-
anir heim til fólks samdægurs. Guð-
mundur segir að smá biðtími hafi
verið um tíma þegar aukningin var
sem mest en fyrirtækið hafi náð að
bæta úr því.
Tveggja til þriggja daga biðtími
var eftir vörum frá Nettó þegar
aukningin var sem mest en Gunnar
Egill segir að nú náist að afgreiða
pantanir samdægurs.
Morgunblaðið/Eggert
Útsending Miklar annir hafa verið hjá starfsfólki netverslana með mat-
vörur. Taka þarf til pantanir og senda heim til fólks, helst samdægurs.
Netverslunin
hefur haldist
 Nettó opnar miðstöð netverslunar