Fréttablaðið - 10.10.2020, Qupperneq 11

Þá er sú aðferð stjórn-
valda í mörgum ríkjum að
„fylgja vísindunum“ mjög
gagnrýnd í greininni.
Félagsmálaráðuneytið auglýsir
styrki til félagasamtaka vegna
verkefna á sviði félagsmála
Auglýst er eftir umsóknum um styrki frá íslenskum félagasamtökum til verkefna sem
heyra undir málefnasvið félagsmálaráðuneytisins. Félagasamtök sem hljóta styrki á
fjárlögum eða eru með samninga við ráðuneytið eða stofnanir þess, vegna skilgreindra
verkefna, geta ekki sótt um styrki af safnliðum fjárlaga fyrir sömu verkefni.
Veittir eru styrkir til afmarkaðra verkefna sem miða að því að veita einstaklingum
eða hópum stuðning, fræðslu og ráðgjöf samkvæmt áherslum félags- og barna-
málaráðherra hverju sinni. Styrkir eru ekki veittir til lengri tíma en eins árs í senn.
Þá má meðal annars veita til verkefna sem felast í því að:
• Útbúa fræðsluefni og standa fyrir fræðslustarfsemi.
• Vera málsvari og standa vörð um hagsmuni félagsmanna.
• Bjóða upp á stuðning og ráðgjöf.
Að þessu sinni verður lögð sérstök áhersla á verkefni sem styðja viðkvæma hópa
í að takast á við margþætt áhrif og afleiðingar Covid-19 faraldursins.

Hafi umsækjandi áður fengið styrk frá félagsmálaráðuneytinu til verkefnis skal fylgja
greinargerð með upplýsingum um framkvæmd þess og ráðstöfun styrkfjárins, til
þess að ný umsókn verði tekin til greina.
Umsóknarfrestur er til kl. 16.00 mánudaginn 9. nóvember 2020.
Umsókn sem berst eftir að umsóknarfresti er lokið verður ekki tekin til umfjöllunar.
Úthlutun fer fram eigi síðar en 1. febrúar 2021.
Sækja skal um á rafrænu formi. Nánari upplýsingar og leiðbeiningar um umsóknir
á rafrænum eyðublöðum er að finna á vef félagsmálaráðuneytisins (www.frn.is).
Ítalski herinn og lögreglan höfðu í nógu að snúast á fyrstu dögum hertra aðgerða gegn kórónaveirufaraldrinum. MYNDIR /EPA
útbreiðslu faraldursins, það er að
segja beinast að því markmiði sem
þeim er ætlað að ná.
Tekin eru fjölmörg dæmi í grein-
inni um aðgerðir sem þjóni engum
sérstökum eða nauðsynlegum sótt-
varnatilgangi, allt frá banni við úti-
hlaupum í Frakklandi til stimpl-
unar pólitískra slagorða á vinstri
hendi allra sem sættu sóttkví á
Indlandi, opinber birting lista yfir
alla sem sæta eiga sóttkví í Suður-
Kóreu og ótímabundin frestun
þingkosninga í Ungverjalandi.
Þá hefur f jölmiðlafrelsi verið
verulega skert víða, en að mati
höfunda greinarinnar gegna fjöl-
miðlar mikilvægu hlutverki á neyð-
artímum, ekki aðeins við miðlun
upplýsinga um gang faraldursins
heldur einnig til að veita lýðræðis-
lega kjörnum fulltrúum aðhald á
tímum fordæmalausrar skerðingar
á frelsi og réttindum borgaranna.
Í greininni er sérstaklega fjallað
um þróun f rá lýðræðisleg um
stjórnarháttum og tilhneigingu til
að færa sérfræðingum ákvörðunar-
vald um mjög íþyngjandi aðgerðir,
oft án allrar aðkomu lýðræðislega
kjörinna þjóðþinga. Þessi tilhneig-
ing sé ekki aðeins til þess fallin að
veikja lýðræðisstofnanir ríkja og
lýðræðismenningu þeirra heldur
ýti hún einnig undir rugling og
óvissu meðal borgaranna, sem átta
sig síður á hvort hátternisreglur feli
í sér tilmæli eða valdboð.
Þá er sú aðferð stjórnvalda í
mörgum ríkjum að „fylgja vísind-
unum“ mjög gagnrýnd í greininni.
Í fyrsta lagi hafi vísindaleg þekking
á viðfangsefninu ekki verið ýkja
sterk þegar byrjað var að beita
íþyngjandi sóttvarnaaðgerðum
snemma í vor. Í öðru lagi hafi í
mörgum tilvikum læknavísindin
ein verið með í ráðum og hvorki
leitað til hagfræðinga, sérfræðinga
í mannréttindum, sálfræðinga né
sérfræðinga á öðrum mikilvægum
sviðum.
Í þriðja lagi verði mjög óljóst
hver eigi að axla ábyrgð á jafn
íþyngjandi aðgerðum fyrir borgar-
ana þegar lýðræðislegir fulltrúar
hafi falið sérfræðingum, sem þurfa
ekki að axla lýðræðislega ábyrgð á
ákvörðunum sínum, að stýra fyrir
sig.
Stjórnvöld þurfa einnig að vera
viðbúin því að almenningur rísi
reiður upp gegn réttindum sam-
borgara sinna. Í greininni er vísað
til mikillar reiði borgara í Bret-
landi út í samborgara sína og er
það tengt ógegnsæjum og óskýrum
sóttvarna reglum sem borgurum
reyndist erfitt að átta sig á. Óviss-
an leiddi þá til þess að fólk sakaði
hvert annað opinberlega um sótt-
varnabrot með tilheyrandi opin-
berri niðurlægingu fyrir þá sem
fyrir árásunum urðu. Í ofanálag
hvatti lögreglustjóri almennu lög-
reglunnar til þess að fólk skamm-
aði samborgara sína sem ekki not-
uðu grímur í verslunum og hellti
með því olíu á eld óöryggis og ótta
borgaranna.
Vísað er til þess í greininni að
borgarar séu almennt frekar lík-
legir til að styðja valdboð á kostnað
réttinda samborgara sinna, ekki
síst þegar þeir standa frammi fyrir
hættulegum vágesti. Þess vegna
dugi ekki að lýðræðislegar stofn-
anir ríkja hafi sterkar varnir gegn
þeirri freistni að grípa til vald-
boðsstefnu á neyðartímum, heldur
þurfi þær einnig að geta brugðist
við ófyrirséðum sálrænum við-
brögðum almennings.
adalheidur@frettabladid.is
Teymi hjúkrunarfræðinga í kínversku borginni Wuhan, þar sem talið er að
kórónaveirufaraldurinn eigi upptök sín, til þjónustu reiðubúnar.
F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 11L A U G A R D A G U R 1 0 . O K T Ó B E R 2 0 2 0