Fjölrit RALA - 15.04.1995, Blaðsíða 47

37
Landgræðsla 1994
ERFÐAVISTFRÆÐI ÍSLENSKRA BELGJURTA (132-9224).
Markmið verkefnisins er að kanna, hvort unnt sé að nýta hinar ýmsu tegundir belgjurta, sem
finnast á íslandi, í landbúnaði en þó einkum til landgræðslu (sjá nánar Jarðræktarrannsóknir
1993, bls 42).
Vinna við verkefnið árið 1994 fólst fyrst og fremst í sáningu og útplöntun í tilraunir.
Einnig var safnað belgjurtum á Norður- og Austurlandi.
Snemma vors var fræ úr belgjurtasöfnun 1992 og 1993 látið spíra í gróðurhúsi á
Korpu. Auk íslensku belgjurtanna voru 16 erlendar tegundir. Fengust þær af fræi sem safnað
var í Magadan og Kamtsjatka 1993, Noregi 1992 og eldra fræi frá Alaska, Kanada og Síþeríu.
Misjafnlega vel gekk að koma fræinu til og ekki náðist sami plöntufjöldi af öllum erfðahópum
eða númerum. Fræplönturnar og plöntur úr gróðurhúsi í Gunnarsholti sem safnað hafði verið
sem lifandi einstaklingum, voru settar út í þrjár tilraunir; á Geitasand, í gamalt tún í Gunnars-
holti og á Korpu í meljarðveg. í hverri tilraun eru 3 blokkir og var 10 plöntum af hverju
númeri plantað í hverja blokk, meðan plöntumar entust. Því er fjöldi númera ekki sá sami í
öllum tilraununum. Plöntunum var plantað í raðir og 30 cm hafðir milli plantna innan númera.
Milli númera og raða var aftur á móti hafður 1 m. Var plöntum af alls 102 númerum plantað
út, þar af em 57 erlend. Um haustið vom afföll skráð, en ekki var unnt að meta eða mæla út-
litseiginleika því að plöntumar vora enn svo smáar. Þær mælingar hefjast sumarið 1995.
Um miðjan júlí var belgjurtum safnað á Norður- og Austurlandi. Farið var um Eyja-
fjörð og austur í Öxarfjörð og þaðan til Fljótsdalshéraðs, Njarðvíkur, Reyðarfjarðar og
Fáskrúðsfjarðar. Alls var farið á 24 staði og lifandi plöntum safnað af öllum átta tegundunum,
þ.e. gullkolli (1 staður), baunagrasi (1 staður), fuglaertum (3 staðir), mýraertum (5 staðir),
umfeðmingi (13 staðir), giljaflækju (1 staður, óstaðfest greining), hvítsmára (3 staðir) og
rauðsmára (3 staðir). Plöntunum var komið fyrir í gróðurhúsi á Korpu og verða settar út í
tilraun vorið 1995.
A hverjum fundarstað vom upplýsingar skráðar um landgerð, gróðurfar, álag á svæð-
inu og landnýtingu. Jarðvegssýni vom tekin og þau efnagreind á efnagreiningardeild Rala. I
þeim var mælt pH, kolefni, köfnunarefni og kalíum. Landfræðileg staðsetning fundarstaða,
fjarlægð frá sjó og hæð yfir sjó var mæld á korti. Safnað var saman upplýsingum um veðurfar
og er þar byggt á mælingum Veðurstofu íslands á veðurstöðvum í næsta nágrenni söfnunar-
staða. Einkum var lögð áhersla á meðalhita, úrkomu og snjóalög. Úrvinnsla var gerð á gögn-
unum síðla hausts, sjá niðurstöður í Fjölriti Rala sem gefið verður út á árinu 1995.
Stefnt er að því að ljúka útplöntun sumarið 1995. Mati á efniviðnum lýkur ekki fyrr en
1997. Verkefnið er styrkt af Vísindasjóði og Norræna genbankanum.
NÝJAR AÐFERÐIR VIÐ UPPGRÆÐSLU (132-1139).
Sumarið 1994 var dúnmel (Leymus mollis) og skriðulli lúpínu (Lupinus polyphyllus) plantað í
sand í Sandgili í landi Gunnarsholts. Markmiðið er að kanna hvernig þessum tegundum reiðir
af á landi sem er mikið á hreyfingu og hvernig gengur að rækta af þeim fræ.
í framhaldi af samanburði á íslenskum mel og dúnmel frá Alaska (tilraun nr. 680-88,
sjá nánar Jarðræktarrannsóknir 1993, bls 39) vom valdir tveir stofnar af dúnmel, nr. A-499 og
A-510. Melnum var sáð um miðjan apríl í gróðurhús á tilraunastöðinni Korpu. Dagana 3. og
4. ágúst var melnum svo plantað út í Sandgili. Plantað var í tvo reiti, í annan fóm 648 plöntur
af A-510 en í hinn 609 plöntur af A-499. Milli reita vom 5,5 metrar og var plöntunum plantað
með 1 m millibili.
Um miðjan apríl var skriðulli lúpínu, sem Óli Valur Hansson kom með frá Alaska
1985, sáð í gróðurhús á tilraunastöðinni Korpu. í maí var iúpínan smituð og 4. ágúst var
henni plantað út í Sandgili. Alls var 811 plöntum plantað út og var hafður 1 m milli plantna.