Fjölrit RALA - 15.05.1996, Qupperneq 47

45
tengist fyrst og muni á skrokkum og kjöti af
gripum af holdakynjum, mjólkurkynjum eða
blönduðum kynjum. Aðalmunurinn á kynjum er
í vaxtarhraða og fóðurnýtingu, stærð og auk
þess sem holdakynin safna meiri fitu utan á sig
en mjólkurkynin inn í sig (Judge, M., 1989).
Þetta kemur fram í fitumælingum, fituafskurði
og nýrmör í tilrauninni. Þó getur breytileiki innan
kynja stundum haft meiri áhrif en munur á milli
þeirra. Þannig er það t.d. með RDM og SDM
kynin í Danmörku. Innan þeirra stofna er mikill
munur í kjötprósentu og gæðaflokkun sem byggir
á vaxtarlagi, fltustigi og fitulit (Pedersen, J.W.,
1982).
Miklar breytingar verða á kjötgæðum með
vaxandi þunga og aldri. Þroskun dýranna í full-
vaxna gripi veldur mestu um þær breytingar.
Kjötprósenta vex og gæðaflokkun batnar. Hlut-
fall fitu eykst á kostnað beina. Kjötið verður
rauðara, fitusprengdara, bragðmeira og seigara,
sérstaklega lær- og bógvöðvar. Niðurstöðurefna-
greininga í tilrauninni eru á annan veg en kjöt-
mat og bragðgæði eru í samræmi við þessi atriði.
Vaxandi fóðurstyrkur hefur áhrif til hækkunar
á kjötprósentu og betri flokkunar. Fitusprenging
svo og fituafskurður verður meiri. Niðurstöður
tilraunarinnar eru í samræmi við það. Alls konar
fita jókst með aukinni kjarnfóðurgjöf, þ.e.
nýrmör, fita ofan á hrygg, og fituafskurður.
Nýting og verðmæti eftir úrbeiningu fór einnig
minnkandi. En hér gilda sömu fyrirvarar og áðan.
Mæling á nýtingu byggir á vinnsluaðferð sem
nýtir fitu mjög illa. Bóndinn fær hins vegar hærra
innlegg og betri flokkun með vaxandi kjarnfóður-
gjöf. Fita í afurðum vex t.d. í hryggvöðva og
þau áhrif koma fram í meyrni og heildarbragð-
gæðum.
Þegar á heildina er litið má segja að niður-
stöður kjötgæðamælinga séu í samræmi við
niðurstöður í öðrum löndum.
VI. HEIMILDIR
Andersen, H.R & F. Strudsholm (1982). 0konomi og
optimal afgangsvægt i ungtyreproduktionen. 1.
Planlægning pá lang sigt. Meddelelse nr. 444 fra
Statens Husdyrbrugsforspg.
Andersen. H.R & F. Strudsholm (1982). 0konomi og
optimal afgangsvægt i ungtyreproduktionen. 1.
Planlægning pá kort sigt. Meddelelse nr. 445 fra
Statens Husdyrbrugsforspg.
Andersen, H.R., K.L. Ingvartsen, L. Buchter. K. Kous-
gaard & S. Klastrup (1983). Slagtevægtens og foder-
styrkens betydning for vækst, foderudnyttelse, slagte-
og kbdkvalitet hos tyre og stude. 544. Beretning fra
Statens Husdyrbrugsforspg.
Andersen, H.R. og K. Lpnne Ingvartsen (1987). Effect
of energy level, weight and castration on growth, feed
conversion and carcass composition of cattle. I: Re-
search in cattle production, Danish status and per-
spectives; bls. 92-101. Det kgl. danske Landhus-
holdningsselskab. 1987
Bragi L. Ólafsson (1972). Kálfaeldistilraunir. Ráðunauta-
ráðstefna, 20-26 mars, 1972.
Christensen, B. (1986). Fremgangsmade ved handels-
mæssig opskæring og udbening af kreaturer.
Kreaturer - Opskæring. Arbejde nr. 01.661. Slageri-
ernes Forskningsinstitut.
Guðjón Þorkelsson & Óli Þ. Hilmarsson (1994). íslenska
kjötbókin. Handbók fyrir kjötkaupendur. Upplýsinga-
þjónusta landbúnaðarins.
Guðjón Þorkelsson & Ragnheiður Héðinsdóttir (1991).
Vörulýsingar fyrir unnar kjötvörur. Fjölrit Rala nr.
150; 20-22.
Halldór Eiðsson (1984). Skýrsla um framleiðslu nauta-
kjöts af íslenskum gripum og Galloway-blendingum
undan nautum úr Hrísey. Arbók landbúnaðarins 1983:
175-188.
Ingvartsen, K. L0nne (1994). Forudsigelse af ad libitum
foderoptagelsen hos voksende kvæg. Revision og
videreudvikling af 86/87-systemet. 724. Beretning fra
Statens Husdyrbrugsforspg.
Ingvartsen, K. L0nne, H. Refsgaard Andersen & J.
Foldager (1986). Foderoptagelse hos voksende kvæg.
614. Beretning fra Statens Husdyrbrugsforspg.
Jensen, R.L. (1992). Faktorer der pavirker slagte- og
ködkvalitet. Kreaturer - Avl og fodring. Arbejde nr.
01.649. Mödebilag. Slagteriernes Forskningsinstitut.
Jón Viðar Jónmundsson (1994). Prsónulegar upplýsingar.
Judge, M. (1989). Principles of Meat Science. Kendall/
Hunt Publishing Co., bls. 73.
Lundgren, B. (1981). Handbok i Sensorisk Analys. SIK-
Rapport nr. 470.
Ólafur Stefánsson (1992). Holdanautastofninn í Hrísey.
Skýrsla nr. 2, bls. 11-13.
Páll Sigbjörnsson (1979). Samanburður á afurðasemi
kálfa undan 4 holdanautum og kálfa undan nautum
af íslensku mjólkurkúakyni gerður á Austurlandi
1975-1976. Freyr 75: 173-180.
Pedersen, J.W. (1982). Köd som levnedmiddel. DSR
Forlag, bls. 58-68.