Skessuhorn - 04.11.2020, Blaðsíða 14

MIÐVIKUDAGUR 4. NóVeMBeR 202014
Veðurfar á Íslandi hefur í gegnum
aldirnar mótað hugsunarhátt þjóð-
arinnar og haft mikil áhrif á búsetu,
efnahag og lífsgæði. óhætt er að
fullyrða að það líði varla sá dagur
að fullorðinn Íslendingur minnist
ekki á veðrið og veðurhorfur með
einhverjum hætti. Veðrið og veður-
spár eru því stór þáttur í lífi okkar
allra og hefur áhrif á margt í okk-
ar daglega lífi. Veðurfræðingurinn
og Skagamaðurinn Theodór Freyr
Hervarsson hefur starfað hjá Veð-
urstofu Íslands frá árinu 2001, eft-
ir að hann kom frá námi í Noregi.
Hann er því einn úr hópi veður-
fræðinga og sérfræðinga sem kem-
ur að því að færa okkur veðurspárn-
ar daglega.
Vöktun náttúruvár
„Það hefur orðið mikil framþró-
un tæknilega á þessum tíma frá því
ég hóf störf hjá Veðurstofunni fyr-
ir tæpum tveimur áratugum. Má
þar nefna að spálíkön eru nú orð-
in miklu betri og áreiðanlegri, en
einnig er tilkoma litamerktra við-
varana jákvæð,“ segir hann í samtali
við Skessuhorn. „Á fyrstu þrem-
ur árum mínum á Veðurstofunni
vann ég á vöktum við gerð veð-
urspáa, en frá árinu 2004 fór starf
mitt að snúast æ meir um ýmis sér-
verkefni og þá sem verkefnisstjóri.
Vaktavinnan vék þá smátt og smátt
fyrir hefðbundinni dagvinnu. Árið
2009 tók ég svo við stöðu fram-
kvæmdastjóra og leiddi þá starf-
semi sem snýr að veðurþjónustu
og vöktun náttúruvár. Undir þeim
hatti voru þá og eru veðurþjónust-
an, en hún innifelur spár og viðvar-
anir fyrir landið, sjóinn og svo flug-
ið sem er gríðarstór partur af starf-
semi Veðurstofunnar. Vöktun nátt-
úruvár felur að mestu í sér vökt-
un eldfjalla, jarðskjálfta, vatns- og
ofanflóða. Gegndi ég starfi fram-
kvæmdastjóra til ársins 2017 og var
það skemmtilegt tímabil, en jafn-
framt gríðarlega krefjandi, ekki síst
þegar horft er til þeirra stóru verk-
efna sem komu upp, eins og gosin
í eyjafjallajökli, Grímsvötnum og
svo stóra Skaftárhlaupið 2015.“
Frá árinu 2017 hefur Theo-
dór svo sinnt meðal annars við-
skiptaþróun og erlendum sam-
starfsverkefnum fyrir hönd Veður-
stofu Íslands. „Um þessar mundir
er ég að vinna að verkefnastjórn í
tveimur stórum verkefnum þar sem
annað þeirra snýr að nýrri ofur-
tölvu sem fjórar veðurstofur ætla að
fjárfesta í og reka í húsnæði Veður-
stofu Íslands. Hitt verkefnið snýr
svo aftur á móti að veðurþjónustu
við flugstarfsemi á Norðurlöndun-
um og eystrasaltslöndunum.“
Stefnan sett á rafeinda-
virkjun í fyrstu
Upphaflega stefndi hugur Theo-
dórs Freys ekki í veðurfræði. „eftir
dálitla óvissu um framtíðina á fyrstu
árunum í Fjölbrautaskóla Vestur-
lands tókum við Tryggvi Grétar fé-
lagi minn þá ákvörðun að fara í raf-
eindavirkjun. Kláruðum grunndeild
rafiðna í FVA, með glans viljum við
meina, og fórum svo í Iðnskólann,
en komumst tiltölulega fljótt að því
að rafeindavirkjun væri sennilega
ekki málið. Og hættum eftir eina
önn. Og þar kom veðurfræðin inn
hjá mér, því sá áhugi hafði blundað
í mér í dágóðan tíma. eftir að hafa
hætt í Iðnskólanum fékk ég vinnu
við byggingu á nýju vallarhúsi á Jað-
arsbökkum og það stendur sterkt í
mínu minni að hafa hringt í einu
hádegishléinu í Veðurstofuna til að
kynna mér bæði námið og líkur á
starfi. Náði þar tali af einari Svein-
björnssyni veðurfræðingi og sagði
honum frá áhuga mínum. einar var
afar hjálplegur og hvatti mig til þess
að fara í þetta nám. Vandinn var
hins vegar sá að ég hafði ekki klár-
að stúdentsprófið og átti tvö ár eftir
til að ná því stigi. Því lá leiðin aftur
í FVA þar sem ég kláraði stúdent-
inn á tveimur árum og útskrifaðist
24 ára með mörgum af jafnöldrum
bróðir míns, sem er jú fjórum árum
yngri en ég. Þegar stúdentinn var í
höfn var ekkert annað að gera en að
hoppa beint yfir í veðurfræðinámið.
ekki var þó hægt að nema veður-
fræði á Íslandi á þeim tíma og sótti
ég því um inngöngu í háskólum í
Kaupmannahöfn, Osló og Bergen.
Mitt fyrsta val var að fara til Kaup-
mannahafnar, en ég komst ekki inn
þar sem voru ákveðin vonbrigði á
þeim tíma, því Kaupmannahöfn var
í miklum metum hjá mér og hafði
ég séð fyrir mér lauflétta tíma í Kö-
ben. Ég fékk hins vegar inngöngu
bæði í Osló og Bergen.“
Nám og fyrsta
barn væntanlegt
„Bergen varð fyrir valinu, bæði
sökum þess að skólinn var vel met-
inn hvað varðar það veðurfræði-
nám sem ég vildi fara í og svo hafði
áhrif að konan mín, Kristrún Dögg
Marteinsdóttir, hafði búið rétt fyr-
ir utan Bergen með foreldrum sín-
um þar sem faðir hennar var í námi.
Kristrún hafði því ákveðin tengsl
við Bergen sem var hentugt fyrir
okkur,“ segir Theodór Freyr.
Theodór hélt utan til veður-
fræðináms í ágúst 1995 og fór einn
út þar sem Kristrún var í námi í
Kennaraháskóla Íslands og auk
þess var þeirra fyrsta barn á leið-
inni. Theodór Freyr kláraði fyrstu
önnina og fór síðan aftur til Íslands
að henni lokinni. „Ég ákvað að taka
mér frí á vorönninni þar sem dóttir
okkar átti að koma í heiminn í mars
og því erfitt að vera erlendis þegar
það átti að gerast. Við fjölskyldan
fórum síðan öll út haustið 1996, ég
hélt áfram mínu námi og lauk því
í ágúst 2001 með BS og meistara-
gráðu í veðurfræði.“
Úrkomusamt í Bergen
Theódór Freyr segir að dvölin í
Bergen hefði verið afar ánægju-
leg og þau eignast þar marga góða
vini. Borgin er reyndar á einhverju
mesta rigningarsvæði í Noregi og
þótt víða væri leitað. „Bergen er
umlukin fjalllendi sem leiðir til þess
að mikið rignir á svæðinu. Meðal-
ársúrkoma í Bergen er aðeins yfir
2000 millimetra ef ég man rétt, sem
er svipað þeirri hæstu meðalársúr-
komu sem finnst á Íslandi, á Kví-
skerjum í Öræfum. Til samanburð-
ar má nefna að meðalársúrkoma í
Reykjavík er um 850 millimetrar
og mörgum finnst rigna alveg nóg í
höfuðborginni. Sennilega er ársúr-
koman eitthvað svipuð þá á Akra-
nesi og í Reykjavík. en þótt það
rigni mikið í Bergen er það einhver
sá fallegasti staður sem við höfum
dvalið á, sérstaklega þegar veður er
gott.“
Þegar heim var komið hóf Theo-
dór Freyr strax störf hjá Veðurstofu
Íslands og hefur eins og áður hef-
ur komið fram starfað þar óslitið
síðan. Hann segir að í dag séu um
140 starfsmenn hjá Veðurstofunni
og starfsemin er afar fjölbreytileg,
allt frá vöktun veðurs og náttúruvár
yfir í rekstur og viðhald mælakerfa
um allt land.
Var á kafi í fótboltanum
Theodór Freyr var einnig liðtæk-
ur knattspyrnumaður og lék með
ÍA upp alla yngri flokka, svo með
meistaraflokki Skagamanna á ár-
unum 1991 til 1995. Hann varð
Íslandsmeistari fjórum sinnum á
þessum árum og lék nokkra leiki í
evrópukeppni 1993 og 1994. Hann
lauk svo ferli sínum á Íslandi með
Breiðabliki undir stjórn Sigurðar
Halldórssonar árið 1996. Á náms-
árunum í Bergen lék hann þó með
liði í 3. og 4. deildinni í Noregi.
se
Veðurstofa Íslands er stór og spennandi vinnustaður
Rætt við Theodór Frey Hervarsson veðurfræðing og verkefnastjóra
Theódór Freyr Hervarson veðurfræðingur og verkefnastjóri hjá Veðurstofu Íslands. Ljósm. úr safni/ jsb.
Menningarverðlaun Akraneskaup-
staðar eru veitt árlega í tengslum
við Vökudaga og voru í gær veitt
í fjórtánda sinn við heldur óhefð-
bundnar aðstæður. Verðlaunin
eru veitt þeim einstaklingum eða
félagasamtökum sem hafa skarað
fram úr á einhverju sviði menning-
ar í bæjarfélaginu. Menningarverð-
laun Akraness 2020 hlýtur Árbók
Akurnesinga sem hjónin Margrét
Þorvaldsdóttir og Kristján Krist-
jánsson gefa út.
Árbók Akurnesinga hefur komið
út óslitið frá 2001 og er seld í áskrift
og lausasölu. Ritið samanstendur
að greinum og viðtölum þar sem
efnistök eru margvísleg, bæði frá
liðnum tímum og nútíma, og tengj-
ast Akranesi eða Akurnesingum
með einum eða öðrum hætti. Ár
hvert eru meðal efnisatriða frétta-
annáll sem unninn er úr fréttasafni
Skessuhorns, íþróttaannáll og ævi-
ágrip látinna Akurnesinga.
mm
Árbók Akurnesinga
hlýtur menningar-
verðlaunin 2020
Sævar Freyr Þráinsson bæjarstjóri, aðstandendur Árbókar Akurnesinga Margrét Þorvaldsdóttir útgefandi og Kristján
Kristjánsson ritstjóri ásamt Ólafi Páli Gunnarssyni formanni menningar- og safnanefndar Akraneskaupstaðar.
Ljósm. Akraneskaupstaður.