Ægir - 2019, Blaðsíða 6

Sjómannadagurinn hefur tekið breytingum í tímans rás, líkt og allt
annað. Á höfuðborgarsvæðinu hefur frá árinu 1937 verið starfrækt
samband stéttarfélaga sjómanna undir merki Sjómannadagsráðs í
Reykjavík og Hafnarfirði sem upphaflega hafði það markmið að
halda þennan hátíðisdag fyrir sjómenn árlega. Það var síðan árið
1938 sem fyrst var haldið upp á daginn í Reykjavík og á Ísafirði en
síðan þá hefur sjómannadagurinn verði einn af föstum hátíðisdög-
um hér á landi.
Að baki hugmyndinni um Sjómannadagsráð hefur alla tíð búið að
samhugur eflist meðal sjómanna og hinna ýmsu starfsgreina sjó-
mannastéttarinnar, að heiðra minningu látinna sjómanna og sér í
lagi þeirra sem látið hafa líf sitt vegna slysfara í starfi, að kynna
þjóðinni áhættusöm störf sjómannsins og hin mikilvægu störf sjó-
mannastéttarinnar í þágu þjóðfélagsins og að beita sér fyrir menn-
ingarmálum sem sjómannastéttina varðar og öryggismálum hennar.
Þessu til viðbótar hefur Sjómannadagsráð haft það hlutverk að afla
fjár til að reisa og reka dvalarheimili, hjúkrunarheimili, vistunar- og
endurhæfingaraðstöðu sem og íbúðir og leiguíbúðir fyrir aldraða
sjómenn og sjómannsekkjur. Ennfremur að stuðla að byggingu or-
lofshúsa fyrir sjómenn og beita áhrifum sínum til setningar löggjaf-
ar til að styrkja framgang markmiða Sjómannadagsráðs, líkt og segir
á heimasíðu þess.
Að sönnu hefur Sjómannadagsráð lyft grettistaki í gegnum ára-
tugina í þessum málaflokkum, ekki hvað síst þeim sem að öldrunar-
og hjúkrunarmálum snúa. Almennt er mikil þörf á þessum sviðum í
samfélaginu og fer vaxandi og er því starf Sjómannadagsráðs í
gegnum tíðina þakklátt og mikilvægt.
Hátíðarhöldin hafa í takti við þjóðfélagsbreytingarnar breyst og
þróast í tímans rás. Haldið var upp á sjómannadaginn fyrir nokkrum
áratugum í öllum sjávarplássum landsins en það er liðin tíð. Að
sama skapi eru nokkrir staðir á landinu þar sem hátíðirnar hafa sí-
fellt verið að stækka að umfangi og fjölbreytni, s.s. í Reykjavík, í
Grindavík, á Patreksfirði og víðar. En sjómannadagurinn hefur enn
tilgang. Það þarf að minna á starfsaðstöðu sjómanna og kjaramál fá
alltaf nokkurt rými. Öryggismálin eru jafnan eitt það allra fyrsta
sem nefnt er í tengslum við sjómannadaginn og þau þarf alltaf að
nefna, sama hversu fullkomin skipin verða, sama þótt slysum hafi
sannarlega fækkað á sjó. Það verða allir að halda vöku sinni í þeim
málaflokki.
Eðli máls samkvæmt eru störf sjómanna nokkuð fjarlæg öllum al-
menningi í landi. Skipin koma að landi með afla og eru síðan farin
innan fárra klukkutíma á miðin á nýjan leik. Þetta er nánast það
eina sem fólk sér. Hvað nákvæmlega gerist um borð, hvað það er að
vera sjómaður í dag, er hins vegar spurning sem gæti vafist fyrir
ansi stórum hluta landsmanna. Hvað er frystitogari? Hvað er fersk-
fisktogari? Hvað er uppsjávarskip? Hvað er krókaveiðibátur? Hvað
er botnfiskur? Fyrir mörgum liggja svör við þessum spurningum alls
ekki á lausu. Í öllum nútímanum, með sín myndskeið á fréttamiðlum
og hinu víðfeðma neti er nefnilega harla lítið að finna um hvernig
störf ganga fyrir sig úti á sjó. Hvort heldur er í blíðalogni að sumri
eða haugasjó að vetri. Þetta er atvinnuvegur með þúsundum starfa
og er svo miklu meira en bara rifrildi um kvótakerfi eða peninga.
Vissulega atvinnugrein þar sem miklir peningar eru í húfi og er í því
sambandi freistandi að nefna að síðustu mánuði virðast áhyggjur í
fjölmiðlaumræðunni mun meiri af falli WOW en loðnuleysinu. Sem
var þó nefnt sem ein rót efnahagsniðursveiflunnar sem nú er rætt
um og bent réttilega á að geti orðið lengri ef loðnuveiðar bregðast
næsta betur einnig.
Sjávarútvegurinn og sjómennskan eru samofin íslensku þjóð-
félagi og þess þarf að gæta að almennur skilningur á því glatist ekki.
Gleðilegan sjómannadag.
Jóhann Ólafur Halldórsson skrifar
Hefur sjómannadagurinn tilgang?
Vökvakerfislausnir
Vökvadælur, vökvamótorar
og stjórnbúnaður

Danfoss hf. Skútuvogi 6, 104 Reykjavík, Sími: 510 4100
www.danfoss.is
Stjórnbúnaður skipa. Tæknibúnaður sem ætlaður
er til notkunar á sjó mætir erfiðustu hugsanlegu
skilyrðum. Álag óblíðrar náttúru, miklar
hitabreytingar og stöðugur ágangur af söltum
sjó, eykur þörf viðskiptavina fyrir áreiðanlegan
og skilvirkan búnað.
Út gef andi:
Ritform ehf. ISSN 0001-9038
Rit stjórn:
Ritform ehf. Glerárgötu 24, Ak ur eyri.
Rit stjór i:
Jóhann Ólafur Hall dórs son (ábm.)
GSM 899-9865.
Net fang: johann@ritform.is
Aug lýs ing ar:
Inga Ágústsdóttir.
inga@ritform.is
Hönnun & umbrot:
Ritform ehf.
Suðurlandsbraut 30, Reykjavík.
Sími 515-5215.
Á skrift:
Hálfsársáskrift að Ægi kostar 6800 kr.
Áskriftar símar 515-5215 & 515-5205.
Af Ægi koma út 10 tölublöð á ári.
Eft ir prent un og ívitn un er heim il,
sé heim ild ar get ið.
Leiðari
6