Ægir - 2019, Side 22
22
Öryggishjálmur sem er sérstaklega hannaður fyrir vinnuað-
stæður sjómanna hlaut á dögunum sértök verðlaun í ný-
sköpunarkeppni Háskólans í Reykjavík í flokknum sam-
félagsábyrgð. Hjálmurinn, sem fengið hefur nafnið Mazu,
býður m.a. upp á þráðlaus fjarskipti, neyðarsendi og ljós-
merki. Sjö nemendur í hafrænni nýsköpun í HR standa að
verkefninu en alls voru hóparnir sem tóku þátt í námskeið-
inu Nýsköpun og stofnun fyrirtækja í HR um 100 talsins.
Mazu hópinn skipa þau: Erlendur Ágúst Stefánsson,
Guðrún Ósk Jóhannesdóttir, Halla Kristín Kristinsdóttir,
Oddný Karólína Hafsteinsdóttir, Sigurður Björn Odd-
geirsson og Thelma Sveinsdóttir.
Mynd: HR
Öryggishjálmur fyrir
sjómenn fær nýsköp-
unarverðlaun
málunum. Enda er það nauðsynlegt því
fólk gerir sér ekki vel grein fyrir því
hversu miklar hættur eru til staðar í
skipum. Ég vann mikið á togdekkinu og í
dag eru menn alltaf í línu á því vinnu-
svæði. Það þarf mjög lítið útaf að bregða
til þess að menn taki út af skipum þann-
ig að öryggislínurnar bjarga mönnum oft
frá því að lenda í óhöppum. Það hafa
ekki orðið banaslys á sjó síðustu tvö ár
og fækkun orðið almennt í slysum um
borð í skipum sem ég held að auðveld-
lega megi rekja beint til þeirrar miklu
áherslu og vakningar sem hefur verið
um öryggismálin. Og í þessu sambandi
má líka nefna að sjómenn eru betur
meðvitaðir um sína heilsu, gott mat-
aræði og að vera í góðu líkamlegu
ástandi. Allt skiptir þetta miklu máli. Lík-
amlegt álag í starfinu er mjög mikið og
það er mjög gott ef mönnum endist
heilsa til að vera vel fram á sjötugsald-
urinn á skipunum. En með tilkomu nýju
skipanna þá eru störfin öðruvísi og álag-
ið minna sem aftur getur skilað mönnum
fleiri starfsárum. Af eigin reynslu segi
ég óhikað að það hafi verið bylting að
fara af gamla Björgúlfi yfir á þann nýja,“
segir Trausti og nefnir einnig breytingu
á vaktafyrirkomulagi sem almennt hefur
orðið í fiskiskipaflotanum, þ.e. að teknar
hafa verið upp 8 tíma vaktir í stað 6 tíma
vakta áður. Þessi breyting segir hann að
hafi orðið án þess að um hana hafi verið
sérstaklega samið.
„Þetta fyrirkomulag er orðið almennt
í dag en í stuttu máli hefur breytingin
orðið til þess að vinnu- og hvíldartíminn
færist alltaf til í stað þess að menn séu
alltaf á vöktum á sama tíma sólarhrings-
ins. Ég fann mikinn mun að færast í 8
tíma kerfið og ég held að enginn vilji
fara til baka sem hefur reynt þetta.“
Fjölskylduvænna starf í dag
Sjómennskunni fylgja miklar fjarverur
sjómanna frá fjölskyldum og heimilum þó
vissulega sé það breytilegt eftir skipum
og útgerðarformum. Með betra fjar-
skiptasambandi hafa sjómenn meiri sam-
skipti við land en áður þó Trausti minni á
í því samhengi að víða við landið sé ekki
netsamband auk heldur sem netsam-
bandið sé sjómönnum alltof dýrt. „Jafnvel
á nýju skipunum geta menn verið net- og
sjónvarpslausir á köflum en hvað kostn-
aðinn varðar þá finnst mér 3000 krónur
fyrir hvert gígabæt vera mikill peningur.
En það er óumdeilt að gott net- og fjar-
skiptasamband er sjómönnum mikilvægt
til að halda samband við fjölskyldur í
landi,“ segir Trausti en á þeim tíma sem
hann var á sjó reyndi hann að stýra sín-
um túrum þannig að hann gæti verið
heima á t.d. afmælisdögum barnanna.
„Túrarnir á ferskfiskskipunum eru mun
styttri í dag en áður þannig að þetta er
miklu fjölskylduvænna starf en var,“ seg-
ir hann og þegar rætt er nánar um sjó-
mennskuna nefnir Trausti að góð áhöfn
og félagsskapurinn sé snar þáttur í dag-
legu lífi sjómanna.
„Ég var í góðri áhöfn á Björgúlfi og sá
enga ástæðu til að leita eitthvað annað
eða telja mér trú um að grasið væri
grænna annars staðar. Góðir félagar og
þægilegir yfirmenn eru lykilatriði. Tím-
inn á sjónum var góður en núna tekur
annars konar vinna við í landi. Eitt af
markmiðum mínum er að reyna að heim-
sækja áhafnirnar og halda sem bestu
sambandi við félagsmenn með þeim
hætti. Stéttarfélög glíma almennt við það
verkefni að reyna að efla áhuga félags-
manna á starfinu og hagsmunamálunum
og það verður eitt af verkefnum mínum.
Vonandi næ ég að heilsa upp á áhafnir
skipa á næstu mánuðum áður en kjara-
samningalotan hefst. Það er líka mikil-
vægt fyrir mig að heyra sjónarmið fé-
lagsmanna með beinum hætti og hafa
það veganesti inn í kjaraviðræðurnar,“
segir Trausti Jörundarson.
■ „Það hafa ekki orðið banaslys á sjó síðustu tvö ár og fækkun orðið almennt í
slysum um borð í skipum sem ég held að auðveldlega megi rekja beint til þeirrar
miklu áherslu og vakningar sem hefur verið um öryggismálin,“ segir Trausti.