Morgunblaðið - 19.06.2020, Blaðsíða 36

36 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. JÚNÍ 2020
Helgi Snær Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
Hafnarhús – pakkhús hugmynda í
miðborginni nefnist sýning sem
opnuð var í D-sal Listasafns
Reykjavíkur í Hafnarhúsi 18. júní,
en í ár eru 20 ár liðin frá því að hluti
hússins varð eitt af þremur safn-
húsum Listasafns Reykjavíkur. Á
sýningunni er Hafnarhúsið sjálft í
forgrunni og sögu þess og umbreyt-
ingu í listasafn gerð skil, að því er
segir í tilkynningu, og einnig skoðað
hvernig safnbyggingin sem rými
vinnur með listinni og tengist um-
hverfi sínu, þ.e. borgarrýminu. Á
sýningunni má sjá gamlar teikn-
ingar og ljósmyndir og einnig teikn-
ingar, ljósmyndir og líkan sem sýnir
umbreytingu arkitektastofunnar
Studios Granda á húsinu, frá þeim
tíma er safninu og Erró-safn-
eigninni var fundinn þar staður.
Safnbyggingar sem
rými í borg
Ólöf Bjarnadóttir safnafræðingur
er sýningarstjóri sýningarinnar en í
meistararitgerð sinni í safnafræðum
greinir hún safnhús Listasafns
Reykjavíkur í Hafnarhúsi út frá
rými og þá bæði því rými sem húsið
sjálft umlykur en einnig hvernig það
tengist umhverfi sínu, sjálfu borgar-
rýminu. Ólöf er með BA-gráðu í
arkitektúr frá Listaháskóla Íslands
og er nú að ljúka meistaranámi í
safnafræði frá Háskóla Íslands.
„Lokaverkefnið mitt fjallaði um
safnbyggingar sem rými í borg og í
því gerði ég greiningu á Hafnarhús-
inu út frá því hvernig Hafnarhúsið
tengist umlykjandi borgarrými,“ út-
skýrir Ólöf fyrir blaðamanni.
Hún segist hafa skoðað ákveðna
þætti nánar en aðra. „Áherslan hjá
mér var að horfa á hvernig þetta
hefur þróast í gegnum söguna,
hönnun safnbygginga og hvernig
þær eru að verða sífellt meiri hluti
af borginni. Þetta eru ekki lokuð
menningarmusteri eins og var hér
einu sinni heldur eru þau að verða
meira samtvinnuð borginni og borg-
in er oft tekin inn í bygginguna og
byggingin teygir sig svolítið út í
borgarrýmið. Ég var að horfa á
þessa þætti í Hafnarhúsinu,“ segir
Ólöf. Á hún þar bæði við arkitekt-
úrinn og starfið sem fram fer inni í
húsinu.
Tate Modern líka 20 ára
Ólöf segist hafa borið Hafnar-
húsið saman við listasafnið Tate
Modern í London. Bæði söfn voru
opnuð árið 2000 og ýmislegt er sam-
eiginlegt með þeim, fleira en Ólöf
átti von á áður en hún hóf greiningu
sína. Safnbyggingarnar tvær eru
staðsettar í miðborgum en þó afar
ólíkum að stærð og báðar safnbygg-
ingarnar voru upphaflega hannaðar
fyrir önnur hlutverk áður en þeim
var umbreytt í safnhús. Einnig
gengur hönnun safnanna meðal ann-
ars út á það að tengja safnrými
þeirra við umlykjandi borgarrými
en þó á ólíkan hátt.
Mikið er um ljósmyndir á sýning-
unni í D-sal, gamlar sem nýjar. Þær
gömlu varpa ljósi á sögu hússins og
sýna hvað hafnarsvæðið hefur
breyst mikið og hlutverk hússins
um leið. Þá eru einnig margar ljós-
myndir sem sýna ýmsar hliðar
hönnunar Studio Granda á safninu.
„Síðan verðum við með skemmtilegt
líkan frá Studio Granda og vídeó af
opnun safnsins og umfjöllun um það
í sjónvarpsþættinum Mósaík sem
tekinn var upp í opnunarhófinu,“
nefnir Ólöf og einnig að ljósmyndir
megi sjá af eldri sýningum þar sem
listamenn hafi unnið með bygg-
inguna sem rými.
Morgunblaðið/Eggert
Sýningarstjóri Ólöf Bjarnadóttir safnafræðingur er sýningarstjóri sýningarinnar í D-sal Hafnarhússins.
Safnrými tengt við borgarrými
 Fjallað er um sögu og umbreytingu Hafnarhússins á nýrri sýningu í D-sal  Sýningarstjórinn Ólöf
Bjarnadóttir skrifaði meistararitgerð í safnafræðum um húsið þar sem hún greinir það út frá rými
Líkan Margt forvitnilegra muna er á sýningunni og þeirra á meðal þetta lík-
an frá Studio Granda sem sá um hönnun safnsins í Hafnarhúsi á sínum tı́ma.
„Hafnarhúsið var upprunalega
hannað sem skrifstofu- og vöru-
geymsluhús Reykjavíkurhafnar
á fjórða áratug síðustu aldar. Á
þeim tíma var höfnin líflína
borgarinnar við umheiminn og
var Hafnarhúsið því vegna stað-
setningar sinnar frá upphafi
virkur þátttakandi í borgarlíf-
inu,“ segir í tilkynningu um sýn-
inguna. Byggingin hafi verið
hönnuð undir áhrifum frá
stefnu sem kennd var við funk-
sjónalisma og gerði kröfu um
samvirkni forms og notagildis.
Þannig hafi upphaflegt hlutverk
byggingarinnar endurspeglast í
hönnuninni og tengt hana um-
hverfi sínu.
„Undir lok 20. aldar þróaðist
svæðið við Reykjavíkurhöfn
mikið vegna breytinga á hafnar-
starfseminni sem varð til þess
að Hafnarhúsið glataði sínu
upphaflega hlutverki. Tekin var
ákvörðun um að koma Lista-
safni Reykjavíkur fyrir í hluta af
Hafnarhúsinu en talið var að
staðsetning safnsins þar gæti
m.a. endurnýjað tengslin milli
miðborgarinnar og hafnarsvæð-
isins sem glatast höfðu árin á
undan. Þannig gæti listasafnið
hjálpað til við að virkja umlykj-
andi borgarrými og Hafnarhúsið
orðið á ný virkur þátttakandi í
miðborginni, að þessu sinni í
gegnum list og menningu. Arki-
tektastofan Studio Granda varð
hlutskörpust í samkeppni um
hönnun Listasafns Reykjavíkur í
Hafnarhúsi. Í tillögu sinni unnu
þau með sögu staðarins með
það að leiðarljósi að opna aftur
tenginguna við höfnina. Einnig
var í tillögunni leitast við að
halda í einkenni upphaflegu
byggingarinnar og halda þannig
í söguleg tengsl, þar á meðal
portið í miðju hússins sem á sér
fáar hliðstæður í íslenskri bygg-
ingarsögu,“ segir jafnframt um
húsið í tilkynningunni.
Var áður skrif-
stofu- og vöru-
geymsluhús
ANNAÐ HLUTVERK
Hafnarhúsið Á sér merkilega sögu.
Jazzklúbburinn Múlinn hefur
sumardagskrá sína með tónleikum
Stórsveitar Reykjavíkur í kvöld kl.
20 í Flóa á jarðhæð Hörpu.
Á tónleikunum mun stórsveitin
opna nótnaskápa sína upp á gátt og
draga fram ólíkar útsetningar frá
ýmsum tímum sem ekki hafa verið
leiknar nýverið. Þannig kemur Stór-
sveit Reykjavíkur út úr kófinu og
fagnar sumri, segir í tilkynningu.
Sumardagskrá Jazzklúbbsins
Múlans heldur áfram á föstudags-
kvöldum til 14. ágúst, en Múlinn er
nú á 23. starfsári sínu og er sam-
starfsverkefni félags íslenskra
Hljómlistarmanna (FÍH) og Jazz-
vakningar. Klúbburinn heitir í
höfuðið á Jóni Múla Árnasyni, sem
var heiðursfélagi og verndari
Múlans.
Tónleikar Múlans fara fram á
föstudagskvöldum í maí og hefjast
klukkan 20 en tónleikarnir fara
fram í Flóa, jarðhæð Hörpu, og er
miðaverð kr. 3.000, 1.500 kr. fyrir
nemendur og eldri borgara. Miðar
fást í miðasölu Hörpu, á harpa.is og
tix.is.
Stórsveit Reykja-
víkur í Múlanum
Stuð Félagar í Stórsveit Reykjavíkur.
Litirnir eru fjölmargir
og hægt að fá
sérblandaða hjá okkur.
HÁGÆÐA
VIÐARVÖRN FRÁ
SLIPPFÉLAGINU
Opið:
8-18 virka daga
10-14 laugardaga
Sími 588 8000
slippfelagid.is