Morgunblaðið - 13.10.2020, Síða 18

18 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. OKTÓBER 2020
Við framleiðum lausnir
Sími 577 6700 / islandshus@islandshus.is / www.islandshus.is
NJÖRVI & NJÖRVI+
Öflug árekstrarvörn
Njörvi er öflugur stólpi til
að verja mannvirki og
gangandi fólk. Hentar líka
vel til skyndilokana vega
og til að afmarka
akstursleiðir og bílaplön.
Á sama deginum
birtast okkur tvær
greinar, önnur úr
Morgunblaðinu 10.10.
2020 eftir Sigurð Inga
Jóhannsson sam-
gönguráðherra og for-
mann Framsóknar-
flokksins og fyrr-
verandi landbúnaðar-
ráðherra.
Það hlýtur að boða
eitthvað þegar núverandi sam-
gönguráðherra tekur sig til á op-
inberum vettvangi og tekur núver-
andi landbúnaðarráðherra í
kennslustund um hvernig skuli fara
með landbúnaðarmálin. Við vitum
ekki með vissu hvað um er að vera
innan ríkisstjórnarinnar, en hefði
Kristján Þór Júlíusson sent frá sér
svona tilskrif um samgöngumálin er
ekki víst að framsóknarmönnum
hefði þótt það viðeigandi.
Við lesum greinina og byrjum á
fyrirsögninni, „Landbúnaður – hvað
er til ráða?“ og áhuginn vaknar.
Ágallar og ávinningur
Hin greinin er eftir Vilhjálm
Bjarnason og birtist í sama blaði
fyrir nákvæmlega ári undir yfir-
skriftinni „Samningur um EES,
ávinningur og ágallar“.
Við lesum grein Vilhjálms og
verðum hugsi, berum hana saman
við þá fyrrnefndu, sem boðar stór-
tíðindi, vegna þess sem þar segir,
þ.e.: „Það er […] til skoðunar innan
ríkisstjórnarinnar að segja þessum
ESB-tollasamningi upp.“ Munum að
sá samningur tengist þeim fyrr-
nefnda og að núverandi landbún-
aðarráðherra beið það hlutverk að
hnýta óhnýtta hnúta varðandi þann
samning þegar hann tók við emb-
ætti.
Sameining afurðastöðva og
örsláturhúsa
Sigurður vill efla, styrkja og sam-
eina afurðastöðvar landbúnaðarins í
kjötvinnslu og ætla má að um sé að
ræða sauðfjársláturhúsin. Það eru
a.m.k. þau sem verið hafa til um-
ræðu, enda staða þeirra slæm sem
von er og venjulegt, enda taka þau
til slátrunar og vinnslu mun meira
magn en markaður er
fyrir.
Sigurður var land-
búnaðarráðherra og
bar sem slíkur ábyrgð
á gerð tollasamnings-
ins sem hann er að
fjalla um – þess sem
ríkisstjórnin er að
hugsa um að segja upp.
Þann samning gerði
hann í þeim tilgangi að
opna markað fyrir
kindakjöt inn á ESB-
markaðssvæðið.
Þau eru mörg sem um aldir hafa
látið sig dreyma um að stunda
mætti hagkvæm viðskipti með ís-
lenskt kindakjöt til annarra landa.
Sumir draumar rætast, aðrir ekki,
og síst rætast draumar um hag-
kvæm viðskipti af þessu tagi þegar
þjóðir Evrópu hafa komið sér saman
um að halda frið hver við aðra,
standa saman, huga að sameigin-
legum hagsmunum og þar á meðal
að framleiða mat til að fullnægja
þörfum þegna sinna.
Sigurður yljar okkur með þeirri
frumlegu hugmynd að örsláturhús
og heimaslátrun sauðfjár muni bæta
hag bænda og þá væntanlega líka
hag núverandi sláturhúsa, sem, ef
draumarnir rætast til fulls, geta þá
hætt starfsemi nema svo ólíklega
vilji til að lifni yfir hinum erlendu
kindakjötsmörkuðum í réttu hlut-
falli við vöxt heima- og örslátrunar.
Bjartur í Sumarhúsum skar sitt
fé, át það sjálfur með sínum og
hristi sig og byrsti gegn mótlætinu;
trúði á sauðkindina og gaf sig
hvergi, en við munum hvernig það
endaði.
EES-samningurinn
Vilhjálmur fer í sinni grein yfir
EES-samninginn og greinin er í
fullu gildi þótt ársgömul sé. Hann
minnir á hverju samningurinn hafi
skilað fyrir þjóðina. Bendir á að
skýrsla sem tekin var saman til að
leggja mat á 25 ára samstarfið hafi
sýnt fram á að kaupmáttur lág-
markslauna hafi vaxið um 149% og
almenn launavísitala hækkað að
raungildi um 90% frá 1990.
Þá kemur fram að aðgengi að
vinnumarkaði EES-svæðisins hafi
batnað og íslensk starfsréttindi njóti
fullra réttinda um allt svæðið. Einn-
ig kemur fram í grein Vilhjálms að
Ísland hafi tillögurétt, málfrelsi og
áheyrnarrétt að Flugöryggisstofnun
Evrópu og Lyfjastofnun Evrópu og
bendir á að „í þessum stofnunum fer
fram meiri sérfræðivinna en lítið
land ræður við“.
Lausn vandans?
Samgönguráðherrann núverandi
vill leysa vanda sauðfjárbænda með
því að auka hann og sér þá lausn
helsta að slátrun fari fram á býlum
bænda. Vill stofna hag þjóðarinnar í
hættu með því að ögra EES-
samstarfinu.
Við vorum mörg sem börðumst
gegn samningnum við ESB varð-
andi viðskipti með kjöt og bentum á
margt sem við hann væri að athuga,
eins og t.d. að um væri að ræða þrjú
hundruð þúsund manna þjóð á móti
fimm hundruð milljónum. Misjafnar
kröfur varðandi framleiðsluna,
stuðningskerfi og fleira. Hafi verið
hlustað, þá var það að engu haft.
Öllu virtist vera fórnandi til að
selja hið óviðjafnanlega íslenska
kindakjöt, sem lítill sem enginn
markaður reyndist vera fyrir, og
stofnuð var útflutningsskrifstofa
lambakjötsins, sem litlu skilar. Sig-
urður vill „heimila afurðastöðvunum
samstarf“ og vitnar m.a. í SÍS og
fleiri. Þá vill hann auka það sem
hann kallar „frelsi bóndans til at-
hafna og tengja hann betur mark-
aðsstarfinu“ og til að ná því fram vill
hann „heimila örslátrun (?) og minni
sláturhús með heimavinnslu“ á
sauðfé og ungnautum. Þetta á að
mati landbúnaðarráðherrans fyrr-
verandi að bæta ástandið og styrkja
stærri vinnslustöðvarnar!
Ráðherra á hálum ís?
Eftir Ingimund
Bergmann » Samgönguráðherr-
ann núverandi vill
leysa vanda sauð-
fjárbænda með því að
auka hann og sér þá
lausn helsta að slátrun
fari fram á býlum
bænda.
Ingimundur Bergmann
Höfundur er vélfræðingur og
fyrrverandi formaður Félags
kjúklingabænda.
Loksins hélt ég að
stjórnmálamenn ætl-
uðu að taka völdin í
málefnum hælisleit-
enda á Íslandi þegar
dómsmálaráðherra
sagði eitthvað á þá leið
að einstök mál yrðu
ekki tekin fyrir þótt
þau rötuðu í fjölmiðla.
Enn á ný sýndu fjöl-
miðlar hins vegar
hvaða hreðjatak þeir hafa á stjórn-
arfari þessa lands og fótumtroða vilja
almennings í þessum málum. Það er
greinilegt að þingmenn eru ekki í
neinu sambandi við almenning þegar
þeir koma smjaðurslegir í fjölmiðla og
halda því fram að almenningur hafi
risið upp og mótmælt brottflutningi
fólks frá landinu sem ekki hefur nein-
ar forsendur til að fá landvistarleyfi.
Auðvitað á tíminn sem þetta ferli
tekur að vera sem allra stystur en
varla er hægt að álasa kerfinu fyrir
seinaganginn þegar allt er gert til að
tefja framkvæmd málsins.
Það er ekkert sem segir að það sé
mannréttindabrot að börn sem eru
búin að vera á Íslandi í tvö ár fái ekki
að vera hér áfram, samkvæmt því
ættu börn foreldra sem fara í margra
ára framhaldsnám í Bandaríkjunum
að eiga heimtingu á að fá græna kort-
ið svo dæmi sé tekið.
Annað mál er að ég hef
aldrei hitt Íslending sem
ber ekki ugg í brjósti
gagnvart trúarbrögðum
og menningu sem honum
eru framandi. Þar ættu
fjölmiðlarnir að koma til
skjalanna.
Ótti og fordómar eru
jú oftast sprottnir af
þekkingarleysi og van-
kunnáttu um hina ýmsu
menningarheima.
Ég skora á fjölmiðla að fara með
tæki sín og tól og kafa ofan í hina
ýmsu trúarmenningu sem er á Ís-
landi og kynna okkur líf fólksins inn-
an hinna ýmsu safnaða frá byrjun til
enda.
Séu menn ósáttir við þjóðkirkjuna
vegna Jesúmyndanna sem sýna konu
með hormónatruflanir er hægt að
segja sig úr kirkjunni en það er víst
mjög erfitt að segja sig úr RÚV.
Fjölmiðlavald
Eftir Trausta
Sigurðsson
Trausti Sigurðsson
»Ég skora á fjölmiðla
að fara með tæki sín
og tól og kafa ofan í hina
ýmsu trúarmenningu
sem er á Íslandi.
Höfundur er á eftirlaunum.
traustitann@gmail.com
ESB segir að lög
þess séu æðri íslensk-
um lögum. Ríkisstjórn
Íslands og hennar
stuðningsmönnum á
Alþingi er ofboðið og
hafa snúist til varnar
íslensku sjálfstæði og
löggjafarvaldi.
Ávirðingar frá ESA
ESA, eftirlitsstofnunin með að
Noregur, Ísland og Liechtenstein
hlýði valdboðum ESB og ákvæðum
EES-samningsins, hefur nú sent rík-
isstjórn Íslands enn eitt bréfið, sk.
„rökstutt álit“ (Decision No. 002/20/
COL), sem segir m.a.: „Ísland hefur
látið undir höfuð leggjast að láta inn-
leitt EES-regluverk verða æðra ís-
lenskum lögum – og þar með van-
rækt að uppfylla sínar skyldur
samkvæmt bókun 35 og grein 3 í
EES-samningnum – ESA leggur
fyrir Ísland að viðhafa nauðsynlegar
aðgerðir til þess að hlýða þessu rök-
studda áliti innan þriggja mánaða.“
Bréfið er langloka með 79 atriðum
með ávirðingum við íslensk stjórn-
völd, margar athugasemdir varða
dómstóla landsins, þar á meðal
Hæstarétt Íslands.
ESA svarað
Ríkisstjórnin Íslands sendi ESA
bréf 10.9. 2020, sem svar við bréfi um
sama efni frá 2017, þar sem m.a. er
vísað í það mat utanríkisráðuneyt-
isins að í ljósi dóms stjórnlagadóm-
stóls Þýskalands sé ekki tímabært að
huga að breytingum á lögum til sam-
ræmis við framkomnar athugasemd-
ir ESA á meðan óvissa ríkir í þessum
málum almennt á EES-svæðinu.
Stjórnlagadómsóll Þýskalands gaf
nýlega út dóm sem fylgir ekki dómi
dómstóls Evrópusambandsins.
Aðgangur ESB
að orkuauðlindum
Frjálst land spurði ríkisstjórnina
(26.2. 2020) hvort meiningin væri að
veita fjárfestum ESB aðgang að ís-
lenskum orkulindum í framhaldi af
„rökstuddu áliti“ ESA um að Ísland
virti ekki ákvæði EES um jafnræði
íslenskra og ESB-fjárfesta við útboð
virkjanaréttinda.
Ríkisstjórnin svaraði (2.4. 2020) að
frumvarp sem lagt hafði verið fram
um málið hefði verið dregið til baka.
„Komið hafi upp rökstuddar efa-
semdir um að þjónustutilskipunin
(nr. 123/2006 sem ESA vísaði m.a. til)
eigi við um raforkuframleiðslu. Ís-
lensk stjórnvöld hafa því ákveðið að
fresta fyrirhuguðum lagabreytingum
uns betri visssa er fengin fyrir því
hvaða þjóðréttarlegu skuldbindingar
hvíla á íslenska ríkinu að þessu
leyti,“ segir í svari ríkisstjórn-
arinnar.
Ríkisstjórnin í varnarbaráttu
Þetta er alveg ný staða í íslenskum
stjórnmálum, hingað til hefur ís-
lenska ríkisvaldið hvorki æmt né
skræmt þegar valdboð hafa komið
frá Brussel, bara hlýtt. Það eru mikl-
ar gleðifregnir að ríkisstjórn Íslands
og stuðningsmenn hennar skuli vera
farin að taka upp baráttuna fyrir
sjálfstæði landsins. Þeim fylgja góð-
ar óskir en vert að minna á að ná-
grannar okkar Bretar tóku fjögur og
hálft ár í að endurheimta sjálfstæðið
og eru þó margfalt stærri þjóð en Ís-
lendingar.
Ríkisstjórnin snýst til
varnar sjálfstæðinu
Eftir Friðrik Daní-
elsson og Sigur-
björn Svavarsson
Sigurbjörn Svavarsson
» Það eru gleðifregnir
að ríkisstjórn Ís-
lands og stuðningsmenn
hennar skuli vera farin
að taka upp baráttuna
fyrir sjálfstæði landsins
Höfundar sitja í stjórn Frjáls
lands.
Friðrik Daníelsson