Morgunblaðið - 28.10.2020, Qupperneq 10

Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Njálufólk Lilja Alfreðsdóttir, Guðni Ágústsson og Eik Arnarsdóttir fyrir utan menntamála-
ráðuneytið í gær. Tákn tímans og tækninnar að Njála skuli nú sett á lítinn tölvukubb.
Afhentu Lilju lykil
með Njálssögu
 Njála í lestri Guðna  Hljóðbók  Bókmennta-
verk veraldar, segir menntamálaráðherrann
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Brennu-Njálssaga í upplestri Guðna Ágústs-
sonar fyrrverandi ráðherra er að koma út
þessa dagana og verður innan tíðar væntan-
lega finnanleg á hljóðbókavefnum Storytel.
Útgefandi er Hljóðbók; fyrirtæki Gísla Helga-
sonar. Lestur Guðna á sögunni verður einnig
á öldum ljósvakans og er fyrsti þátturinn á
Útvarpi Sögu næstkomandi sunnudag kl. 16.
„Njálssaga er eitt af fremstu bókmennta-
verkum veraldar og ég hlakka til að hlusta á
lesturinn,“ sagði Lilja Alfreðsdóttir mennta-
málaráðherra í gær þegar hún veitti hljóðbók-
inni viðtöku; tölvukubbi sem á er hljóðskrá
með lestrinum. Afhendingin fór fram fyrir ut-
an hús menntamálaráðuneytisins og var í
höndum Eikar Arnarsdóttur, dótturdóttur
Guðna Ágústssonar, sem kom á staðinn með
afa sínum og Gísla Helgasyni.
„Í Njálu uppgötvar maður alltaf eitthvað
nýtt. Af sögupersónum held ég mikið upp á
Njál Þorgeirsson, vitran mann sem vildi frið
og hafði forspárgáfu. Gat lesið fólk og inn í
aðstæður,“ sagði Lilja Alfreðsdóttir.
Lestur Guðna á Njálu er fjórtán klukku-
stundir og fór upptakan fram í hljóðveri Gísla
Helgasonar. „Forsaga þessa er sú að Arn-
þrúður Karlsdóttir útvarpsstjóri á Sögu bað
mig fyrir nokkru að lesa Njálu fyrir hlust-
endur. Ég svaraði því jákvætt en áður en haf-
ist var handa fékk ég leiðbeiningar um lestur
hjá Jóhanni Sigurðarsyni leikara sem komu
sér vel. Ég trúi að lesturinn mælist vel fyrir á
Útvarpi Sögu, en milli lestra verða umræðu-
þættir undir stjórn Einars Karl Haraldssonar
um efni og persónur sögunnar.“
Þetta var okkar bófasaga
Guðni Ágústsson segir Njálu alltaf hafa
verið nálæga sér. Þar minnist hann teikninga
Halldórs Péturssonar úr sögunni sem birtust
í Morgunblaðinu árið 1959 og voru mynda-
saga.
„Ég drakk Njálu í mig og las fyrir yngri
systkini mín. Við smíðuðum sverð og skildi og
lékum hetjurnar. Þetta var okkar bófasaga,“
segir Guðni, sem vitnar oft til Njálu á líðandi
stundu. Þá má nefna bók hans Hallgerður; ör-
lagasaga hetju í skugga fordæmingar. Þar
segir frá Hallgerði langbrók og frá sjónarhóli
Guðna er bókin varnarræða fyrir hennar
hönd.
10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. OKTÓBER 2020
Draghálsi 14 -16 · Sími 4 12 12 00 · www.isleifur.is
Þú finnur
gæðin!
Skoðaðu úrvalið
í netverslun
isleifur.is
Séra Óskar Ingi Ingason, sóknar-
prestur í Ólafsvík, var mjög gagnrýn-
inn á verklag kirkjustjórnarinnar og
fleira sem viðkemur þjóðkirkjunni í
viðtali í Sunnudagsblaði Morgunblaðs-
ins um síðustu helgi. Þá lýsti hann
stappi sem hann hefur átt í vegna við-
halds á prestssetrinu í Ólafsvík. Séra
Óskar hefur verið prestur í aldarfjórð-
ung en kveðst ekki treysta sér til að
halda áfram að gegna þeirri þjónustu
nema róttækar breytingar verði.
Morgunblaðið leitaði svara við
nokkrum spurningum, í framhaldi af
viðtalinu, hjá Pétri G. Markan, sam-
skiptastjóra þjóðkirkjunnar. Þau fara
hér á eftir.
– Er það rétt að þöggun og ótti ríki
innan kirkjunnar?
„Nei, það ríkir lýðræði og opin um-
ræða í kirkjunni. Þess vegna ber um-
ræðu um kirkjuna jafn oft á góma í
umræðu dagsins. Kirkja fólksins er
frjáls og orðið er frjálst. Nú síðast í
Morgunblaðinu, sem vísað er til. Þjóð-
kirkjan er lýðræðisleg fjöldahreyfing
sem hefur merkilega sögu að baki sér,
með brýnt erindi inn í samtímann og
hefur það að leiðarljósi að verða sam-
ferða íslenskri þjóð inn í bjarta fram-
tíð.“
– Vill kirkjustjórnin, þ.e. kirkju-
þing, kirkjuráð, biskupafundur og
biskupsstofa, hafa alræðisvald yfir
prestum og sóknum?
„Evangelísk-lútersk íslensk þjóð-
kirkja er öðru fremur kirkja fólksins
þar sem rödd og vægi hvers og eins er
varið með leikreglum lýðræðisins. Um
þetta vitnar einna helst samsetning
kirkjuþings þar sem leikmenn og vígð-
ir þjónar koma saman og ákvarða um
framtíð kirkjunnar hverju sinni. Þá
eru leikmenn í meirihluta á kirkju-
þingi.
Það segir merkilega sögu um lýð-
ræðið innan kirkjunnar að biskup Ís-
lands hefur ekki atkvæðisrétt á
kirkjuþingi, æðsta vettvangi þjóð-
kirkjunnar. Það er einmitt til marks
um grasrótina
sem stýrir för
kirkjunnar og
tryggir að þjóð-
kirkjan er ekki
biskupakirkja með
alvald, heldur virk
lýðræðisstofnun.“
– Er kirkju-
stjórnin úr sam-
bandi við gras-
rótina, þ.e.
þjónandi presta, sóknarnefndir og
safnaðarfólk? Er það rétt að margir
sóknarnefndarmenn hafi gefist upp á
vinnubrögðum kirkjustjórnarinnar?
Er skortur á samráði við sóknirnar
um breytingar innan kirkjunnar, t.d.
um sameiningu prestakalla?
„Prófastar, vígslubiskupar og bisk-
up Íslands vísitera reglulega sóknir
landsins og eiga samtal við presta og
sóknarnefndir. Starfsfólk biskups-
stofu er ávallt til þjónustu reiðubúið til
að liðsinna sóknarnefndunum. Áður
en lagðar eru fram tillögur að veiga-
miklum breytingum, s.s. á sameining-
um prestakalla, eru tillögur ávallt
sendar heim í hérað til umsagnar og
þær birtar í samráðsgátt á vef kirkj-
unnar.“
– Er það rétt að kirkjuþing hafi sett
starfsreglur sem stangast á við lög
þannig að draga megi ráðningu flestra
presta undanfarin ár í efa?
„Úrskurður kærunefndar jafn-
réttismála getur hugsanlega haft áhrif
í málum þar sem kjörnefnd presta-
kalls hefur ekki kosið þann umsækj-
anda sem hæfastur er eða jafnhæfur
öðrum og er af því kyni sem á hallar.
Það er því langsótt að fullyrða að
draga megi ráðningar flestra presta í
efa.
Biskupi, kjörnefndum prestakalla
og öðrum innan kirkjunnar ber að
starfa eftir starfsreglum kirkjuþings.
Það er í anda lýðræðis og vilja fólksins
í kirkjunni. Fólk hefur samkvæmt því
verið kosið og ráðið til prestsstarfa á
grundvelli starfsreglna kirkjuþings
um málsmeðferð. Því er rangt að gera
biskup ábyrgan ef regluverkið kann að
vera gallað. Fyrir kirkjuþingi liggja nú
tillögur að starfsreglum um breytt
fyrirkomulag á vali til prestsstarfa í
prestaköllum.“
– Óskar lýsir samskiptum sínum við
yfirstjórn kirkjunnar vegna prestsset-
ursins í Ólafsvík og meintu tómlæti
sem honum mætti vegna umkvartana
sinna. Hvað segir biskupsstofa um það
mál?
„Viðhald prestssetra mætti vera
meira og betra á mörgum stöðum.
Kirkjuráð hefur ekki haft nóg fjár-
magn til að sinna viðhaldi sem skyldi.
Kirkjan tjáir sig ekki um einstök
mál starfsmanna kirkjunnar. Það er
vilji og metnaður kirkjunnar að sinna
starfsfólki sínu vel og í samræmi við
samninga og skyldur. Umræddur
prestur er hluti af stórkostlegum
mannauði kirkjunnar sem við erum af-
ar stolt af.“ gudni@mbl.is
Kirkjan svarar gagnrýni Óskars
 „Orðið er frjálst“ innan kirkjunnar, segir samskiptastjóri þjóðkirkjunnar  Starfsfólk ætíð reiðubúið
Pétur G.
Markan
Frestur til að sækja um uppfærslu
skipstjórnarréttinda í samræmi við
breytt lög rennur út 1. janúar nk.
Fyrsta september tóku gildi
breytingar sem Alþingi samþykkti í
desember í fyrra á lögum um
áhafnir íslenskra fiskiskipa, varð-
skipa, skemmtibáta og annarra
skipa. Með samþykkt frumvarpsins
var skilgreiningu í lögum á hugtak-
inu smáskip breytt þannig að þau
teljast nú vera skip sem eru 15
metrar að skráningarlengd eða
styttri í stað 12 metra áður.
Fram kemur í tilkynningu á vef
Samgöngustofu að 30 brúttó-
rúmlesta skipstjórnarskírteini, eða
pungaprófið gamla, verði ekki
lengur gefið út, vegna þess að skip
eru ekki lengur mæld í brúttó-
rúmlestum.
Þeir sem hyggjast sækja um upp-
færslu skipstjórnarréttinda úr 12
metrum og styttri í 15 metra og
styttri þurfa m.a. að hafa verið lög-
skráðir sem skipstjóri í að minnsta
kosti 12 mánuði og uppfylla kröfur
um aldur, menntun og heilbrigði.
Gamla pungaprófið
heyrir sögunni til