Morgunblaðið - Sunnudagur - 22.11.2020, Qupperneq 17

frá fólki(!) sem er óumdeilt og það verið samþykkt.
Þá er sérstaklega athyglisvert að því er haldið fram
að þessi misnotkun, samkvæmt áætlun, hafi einkum
farið fram í þeim kjördæmum þar sem talið væri að
mjótt yrði á munum. Teldu dómstólar að einhver
hluti þessara ásakana væri réttur hlyti drjúgur hluti
kosninganna að verða ógiltur. Og þá engin leið önnur
en að kjósa þar á nýjan leik, eins og gert var í Aust-
urríki fyrir skömmu þótt afbrigðin sem þar urðu séu
hrein smáatriði miðað við fyrrgreind ósköp.
Það vekur óneitanlega athygli að Biden, sem ýmsir
telja þegar kominn með stöðu „komandi forseta“,
gefur fjölmiðlamönnum engin færi til að ræða þá
stöðu sem upp er komin. Er þá ekki átt við „blaða-
mannafundi“ þar sem blaðamaðurinn samdi bæði
spurningar til Bidens og svörin frá honum, sem ein-
kenndi „kjallaraviðtölin“.
Því fyrr sem bandarískir dómstólar taka málin
fyrir og afgreiða þau, því betra fyrir álit Bandaríkj-
anna. Núverandi ástand er lítið betra en það sem Al
Gore varaforseti og demókratar stóðu fyrir alda-
mótaárið. Þeir sem fylgdust með kynningu lögfræð-
inga Repúblikanaflokksins geta engan dóm lagt á
málatilbúnaðinn. En hann verður að fá málefnalega
meðferð.
Og enn að Veiru
En hvað sem öllu þessu umróti vestra líður getum við
illa bægt smitum og sóttkví frá. Við heyrum sagt að í
baráttunni um faraldurinn skipti samstaða öllu máli.
Sé það rétt staðhæfing eru það góðar fréttir fyrir
veiruna. Við gleðjumst við fréttir um tímabundna
fækkun smita. En við vitum, að það þarf ekki nema
örfáa menn í gáleysissprikl til að allt sé komið á fulla
ferð á ný. Þjóðfélagið þolir ekki óvissu mikið lengur.
Við tölum stundum um heiminn eins og hann sé í
sæmilegum skorðum hvað veirur snertir. En víða um
heim er horft öðrum augum á veiruslaginn en hjá
þjóð sem horfir öll sem ein upp til þremenninganna
svo minnir helst á börn í yngstu bekkjum skólakerf-
isins. En það gildir ekki alls staðar. Breska ríkis-
stjórnin hefur fengið sína þjóð upp á kant við sig í
veiruslagnum. Síðast sagði heilbrigðsráðherrann,
Hancock, að Bretum yrði „bannað“ að faðmast um
jól! Þremnningarnir hér hefðu aldrei talað svona við
litlu börnin í útvarpinu hér. Ráðherrann hefði betur
reynt að láta vel að lýðnum og sagst ekki mæla með
því að stundað væri kjass við ókunnuga eða fjar-
skylda um jól. Ef það er virkilega svo, að eftir tíu
mánaða samfelldan áróður um veiru, þá séu frum-
atriðin komin svona stutt, er heldur lítil von.
Breski ráðherrann ætlar að banna faðmlög! Hver
eru viðurlögin? Sjálfsagt væri hægt að fá Grýlu og
jólasveina (jafnvel úr ríkisstjórninni) í lið með sér og
tryggja þá að gluggagægir verði víðförull og láti hina
vita. En hvað svo? Á hurðaskellir að slengja aftur
klefadyrum á brotamenn á jólum?
Ofurrithöfundi ofbýður
Þeir sem fylgjast með samningaviðræðum Breta um
tilhögun útgöngu þeirra úr ESB eru sárir yfir því
sem þeir sjá.
Gjörðin var loksins samþykkt bæði í þjóðaratkvæði
og með drjúgum þingmeirihluta sem fékkst með
kosningum sem snerust beinlínis um að tryggja að
þingið hætti að grafa undan þjóðaratkvæðinu! Þá hóf-
ust viðræður um samskipti fullvalda Breta og ESB í
framtíðinni. Samningamenn ESB hafa sýnt mikla
óbilgirni. Ekki vegna þess að þeir viðurkenni ekki
nauðsyn á góðu viðskiptaumhverfi Breta og ESB og
þá ekki síst sambandsins vegna. En það er vitað að
ESB telur að stífni og erfiðleikar séu til þess fallin að
fæla aðrar þjóðir frá því að safna kjarki til að stíga
sömu skref og Bretar. Að því marki er framgangan
skiljanleg.
Miklu skrítnara er að fylgjast með því hvernig
ESB-sinnar á þingi og í lykilstöðum í þjóðlífinu draga
jafnan taum ESB í samskiptunum við sitt eigið ríki og
sína eigin þjóð. Er einkar dapurlegt að horfa upp á
þetta. Fremstir í flokki þessara hafa farið tveir fyrr-
verandi forsætisráðherrar, hvor úr sínum stór-
flokknum, Blair og Major. Blair reyndi á sínum tíma
að drepa pundið en mistókst. Major taldi sitt helsta
afrek vera að koma Maastricht í gegn í Bretlandi án
þjóðaratkvæðis, þrátt fyrir loforð. Það gerði hann
með fullyrðingum um að þar færi smávægilegt mál
með óverulegum breytingum. Það var blekking af
stærstu gerð. En þegar breska þjóðin tók að upp-
götva ósannindin á sjálfri sér fór krafan um útgöngu
að vaxa jafnt og þétt, ár frá ári. Vélabrögð Johns
Majors voru því einna áhrifamesti drifkrafturinn í því
að þjóðin samþykkti að lokum útgöngu úr bandalag-
inu, þótt forsætisráðherrarnir Blair, Brown, Cam-
eron og May hömuðust öll gegn þjóðinni í málinu. Nú
eru Bretar loks við það að sleppa úr þessum gráðugu
greipum.
Þá birtist allt í einu grein eftir Major þar sem hann
leggur til þjóðarinnar. Hún sé um komandi áramót að
hverfa úr stöðu sem áhrifaríkt stórríki og verði fram-
vegis áhrifalítið annars flokks ríki. Hvernig gat mað-
urinn komið sér upp þeirri grillu að Bretar, áhrifalitl-
ir í ESB vegna yfirburðastöðu meginlandsveldanna
tveggja og sívaxandi hers ábyrgðarlausra búrókrata
með vaxandi völd, sem engin takmörk sjást á, gætu
tapað á því að endurheimta fullveldi sitt á ný? Rithöf-
undurinn frægi Frederick Forsythe, sem einnig var í
tvo áratugi virkur njósnari bresku leyniþjónust-
unnar, tók John Major á hné sér í vikunni og rak skil-
merkilega skammarlegan feril hans við að gera þjóð
sína áhrifalausa út á við og undir hatti ESB.
Og hann segir augljóst að Major sé sér meðvitaður
um það hversu lítilmannleg framganga hans hafi ver-
ið þegar hann hvað eftir annað brást þjóð sinni innan
ESB. Og hann vissi jafnframt að sá veruleiki þyldi illa
kastljós sögunnar. Major hafi einmitt þess vegna lagt
sig allan fram við að kæfa þær upplýsingar sem skað-
legastar voru fyrir hann og aflaga aðrar til að reyna
rétta mynd sína af. Rekur Forsyth dæmi þessa með
áhrifaríkum hætti.
Og rithöfundurinn víkur því næst að lokaorðum
þessa fyrrverandi forystumanns, þeirra sem getið var
um hér að framan. Þeirrar fullyrðingar hans að héðan
í frá muni staða Breta breytast í annars flokks stöðu
og þaðan í frá lægi leiðin sífellt niður á við.
Eftir að Forsyth hefur gert sláandi skil á ónýtum
málstað Johns Majors lýkur hann niðurstöðu sinni
með þesum orðum: „There was only one has-been in
the headlines last week and it was not Great Britain!“
Forsyth spyr sig svo: Hvað gengur manninum til?
Og svarar því svona sjálfur: Þegar eldri manni verður
skyndilega ljóst að það sem hann var sannfærður um
að yrði sjálf kóróna lífsstarfs hans er að breytast í
ómerkilega öskuþúst fyrir framan hann, þá einkenn-
ast öll hans viðbrögð af reiði og biturð.
Þeir sem lesa þann skell sem John Major fékk svo
verðskuldað frá höfundi Sjakalans, þá er ekki að
undra að honum hafi orðið slitrótt um svefn nóttina á
eftir.
Og kannski næstu nætur.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
22.11. 2020 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17