Morgunblaðið - 02.12.2020, Page 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. DESEMBER 2020
Dalvegi 10-14, 201 Kópavogi - Sími: 555-1212 - handverkshusid.is
Opið frá kl. 8 - 18 virka daga og 12 - 16 laugardaga
VILTU LÆRA SILFURSMÍÐI,
TÁLGUN EÐA TRÉRENNSLI?
Fjölmör
stuttnáms
í handve
g
keið
rki.
Skráning og upplýsingar á
www.handverkshusid.is
Andrés Magnússon
andres@mbl.is
Eftir langt þref er loks komið fram
frumvarp umhverfisráðherra um
Hálendisþjóðgarð, en óvíst er að
það renni ljúflega í gegnum þingið.
Samstarfsflokkar vinstrigrænna
gera miklar athugasemdir við það
og stjórnarandstaðan misuppveðr-
uð.
Sigurður Ingi Jóhannsson, for-
maður Framsóknarflokksins og
samgöngu- og sveitarstjórnarráð-
herra, gaf út ítarlega yfirlýsingu í
gær með sjö svo veigamiklum fyr-
irvörum við frumvarpið, að flokk-
urinn virðist ekki telja málið tilbúið
inn á Alþingi og afgreiðsla á þessu
þingi hæpin. Það eigi ekki síst við
„samtalið“ við íbúa næst þjóðgarð-
inum, sem Framsókn segir að verði
að viðurkenna að hafi mistekist.
Meðal fyrirvaranna má nefna
stærðarafmörkun þjóðgarðsins, sem
þyrfti að vera háð samþykki hvers
sveitarfélags; valdsvið umdæmis-
ráða; fjármögnun þjóðgarðsins, þar
sem taka yrði tillit núverandi starf-
semi og nytja; samgöngur; og orku-
nýtingu óháð þjóðgarðsmörkum.
Óvíst að málið klárist
Haraldur Benediktsson, oddviti
sjálfstæðismanna í Norðvesturkjör-
dæmi, segir þingflokk sinn hafa
marga fyrirvara um framvarpið, en
telur jafnframt að stjórnarflokkarn-
ir séu ásáttir um hvað þarfnist helst
umræðu í þinginu. „Málið hefur tek-
ið heilmiklum breytingum, en ætli
flestir þingmenn míns flokks standi
ekki að baki fyrirvörum Vilhjálms
Árnasonar; stærð garðsins, skipu-
lagsvaldi sveitarfélaganna, orku-
vinnslu og nýtingaráætlunum,“ seg-
ir Haraldur.
„Við erum ekki á móti þjóðgarðs-
stofnun, en áttum okkur samt ekki
alveg á tilganginum, helstu mark-
miðunum má ná með einfaldari leið-
um.“ Hann segir rétt að láta reyna á
málið í þinginu, en óvíst hvort það
klárist, það sé fullseint fram komið.
Óskynsamlegt að flýta sér
Bergþór Ólason, þingmaður Mið-
flokksins í Norðvesturkjördæmi og
formaður umhverfis- og samgöngu-
nefndar, telur að menn kunni að
hafa farið fram úr sér í vinnu við
frumvarpið; þótt lausn einstakra at-
riða hafi skýrst séu meginmarkmið-
in óljósari. „Þetta er flókið og við-
kvæmt mál, sem menn eiga að flýta
sér hægt með. Mér finnst ekki skyn-
samlegt að koma með það inn á síð-
asta þingvetri í einhverjum asa.“
Hann telur fyrri gagnrýni standa
óhaggaða. „Uppgefnum markmið-
um má vel ná með öðrum leiðum,
sumum hefur jafnvel þegar verið
náð eða eru í farvegi. Hið eina sem
munar um er að þarna er komin
lúmsk leið til þess að fyrirbyggja
síðari tíma orkunýtingu, að eiga við
rammaáætlunina hinum megin frá.
Og engar þær breytingar á frum-
varpinu síðan í fyrra sem gera það
að verkum að þeir sem voru á móti
því þá hafi skipt um skoðun.“
Miklir fyrirvarar
gerðir við há-
lendisþjóðgarð
 Frumvarpið þykir seint fram komið
 Mikið ber á milli stjórnarflokkanna
Morgunblaðið/RAX
Hálendið Skiptar skoðanir eru á
stjórnarfrumvarpi um þjóðgarð.
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Skýrmæli og að finna rétta
raddblæinn sem er í anda efnisins
eru mikilvæg atriði við upplestur.
Þetta segir Þórunn Hjartardóttir
sem í gær fékk viðurkenningu
Hljóðbókasafns Íslands fyrir að hafa
lesið alls 500 bækur fyrir safnið,
sem sinnir þörfum blindra og sjón-
skertra og annara sem ekki geta
nýtt sér prentað letur. Sérstök
áhersla er lögð á námsbækur en
jafnframt að bókakostur sé fjöl-
breyttur.
Tilfinningin komist til skila
Fyrir safnið starfa að jafnaði um
30 lesarar í verktöku og hefur Þór-
unn verið í þeirra hópi frá árinu
1992. Á þeim tíma hefur hún lesið til
upptöku bækur af ýmsum toga;
skáldverk, ljóð, ævisögur, náms-
bækur og svo mætti lengi telja.
Upplesturinn fer fram í húsakynn-
um Hljóðbókasafnsins í Kópavogi,
þar sem eru fjórar hljóðstofur og
fullkominn upptökubúnaður.
„Sérhver bók er ákveðin ögrun og
koma þarf réttu skilaboðunum og
tilfinningunni til skila. Námsbækur,
til dæmis í raungreinum, geta verið
vandasamar þegar þarf að segja frá
alls konar táknum og myndrænum
atriðum. Samt tekst þetta allt að
lokum,“ segir Þórunn sem hefur ný-
lokið lestri á 500. bókinni sem er
Nýsköpun og frumkvöðlafræði eftir
Óttar Ólafsson.
„Ég var ung stúlka þegar ég las
fyrst fyrir Ríkisútvarpið, þar sem
faðir minn starfaði. Það verkefni átti
heldur betur eftir að vinda upp á
sig,“ segir Þórunn, sem auk þess að
vinna fyrir Hljóðbókasafnið starfar
einnig fyrir Storytel og Hljóðbók.
Er myndlistarmaður að mennt og
segir þá skólagöngu og störf sín fara
vel saman. „Allt snýst þetta um að
vinna úr ákveðnum efnivið og búa til
myndir úr málinu, þótt með ólíkum
hætti sé,“ segir upplesarinn snjalli.
Nær 14 þúsund virkir lánþegar
Virkir og skráðir lánþegar hjá
Hljóðbókasafni Íslands eru í dag
13.722. Ítarleg skilyrði gilda um út-
lán hjá safninu, sem aðeins fólk sem
ekki getur lesið eða haldið á bókum
nýtur. Þarna geta átt í hlut blindir,
lesblindir eða fólk með aðrar fatl-
anir. Verður að skila inn sérstöku
vottorði til safnsins til að komast í
hóp lánþega og fá þjónustu. Stofn-
unin hét lengi Blindrabókasafn Ís-
lands en nafninu var breytt fyrir
nokkrum árum.
„Safnkosturinn er fjölbreyttur og
það sem er vinsælast hér er mjög
svipað og á öðrum söfnum landsins,“
segir Marín Guðrún Hrafnsdóttir
sem tók við sem forstöðumaður fyrr
á þessu ári. „Stafræn þjónusta hjá
okkur færist mjög í vöxt og um 85%
allra útlána hjá okkur eru yfir netið.
Sú tækniþróun leiðir til þess að við
kaupum í ríkari mæli hljóðbækur
frá útgefendum og setjum í útlán.
Það er svo einkum elsta fólkið í hópi
lánþega sem fær bækur lánaðar sem
geisladiska. Sú breyting að fá hljóð-
bækurnar frá útgefendum ræður því
að við hér á safninu getum aftur sett
meiri kraft í til dæmis námsbækur.“
Nýjar bækur komnar
Og jólabækurnar eru komnar í
Hljóðbókasafn Íslands og þar nefnir
Marín nýjar skáldsögur Ragnars
Jónassonar, Yrsu Sigurðardóttur,
Stefáns Mána og Ólafs Jóhanns
Ólafssonar. Þá eru barnabækur eftir
hjónin Gunnar Helgason og Björk
Jakobsdóttur einnig komnar á safn-
ið og í útlán.
Ljósmynd/Marinó Flóvent
Lestur Þórunn Hjartardóttir, til vinstri, og Marín Guðrún Hrafnsdóttir, forstöðumaður Hjóðbókasafns Íslands.
Upplesarinn býr til
myndir úr málinu
 Þórunn á 500 hljóðbókum  Skýrmæli og réttur blær
Orð vantaði
Orð vantaði í setningu í greininni
„Þekking á beislun jarðhitans nýtist
vel“ sem birtist í blaðinu 28. nóv-
ember sl. Textinn átti að vera svona:
„Framlög til orku-, loftslags- og
umhverfisáætlunarinnar í Póllandi á
tímabilinu 2014-2021 eru þau mestu
sem Ísland og Noregur veita innan
EES til að draga úr losun gróður-
húsalofttegunda. Gert er ráð fyrir að
vegna hennar minnki losun CO2 um
600.000 tonn á ári þegar verkefnin
verða komin í framkvæmd.“
Beðist er velvirðingar á þessum
mistökum.
LEIÐRÉTT
Guðmundur Ingi Guðbrandsson
umhverfis- og auðlindaráðherra
kynnti frumvarp sitt um hálend-
isþjóðgarð á blaðamannafundi í
gær.
Þar er gert ráð fyrir að þjóð-
lendur í sameign þjóðarinnar
innan miðhálendislínu verði
gerðar að þjóðgarði. Gert er ráð
fyrir að hálendisþjóðgarður nái
yfir um 30% af Íslandi, en um
helmingur svæðisins nýtur nú
þegar verndar.
Hálendis-
þjóðgarður
STJÓRNARFRUMVARP
Guðmundur Ingi Guðbrandsson
umhverfis- og auðlindaráðherra er
bjartsýnn á að frumvarp um stofn-
un hálendisþjóðgarðs verði sam-
þykkt á Alþingi og segir að þing-
menn og fólk hvaðanæva af landinu
sé hlynnt frumvarpinu.
„Að baki þessu frumvarpi liggur
vinna þverpólitískrar nefndar allra
flokka sem eiga fólk á þingi og með
fulltrúum sveitarfélaganna. Við
kynntum drög að frumvarpinu í
samráðsgátt fyrir um ári og við
höfum unnið úr athugasemdum og
gert ýmsar breytingar eftir ítarlegt
samtal við m.a. sveitarfélögin, sér-
lega er snýr að skipulagsvaldinu.“
Guðmundur telur að hálendis-
þjóðgarður gæti verið lyftistöng
fyrir ferðaþjónustuna í heild. „Ekki
síst í endurreisn
hennar eftir kór-
ónuveirufarald-
urinn, því fólk
vill heimsækja
land sem tekur
jafn djarfa
ákvörðun og að
taka 30% af
landinu undir
þjóðgarð til þess
að vernda þar
náttúruna og búa til atvinnutæki-
færi á svæðunum í sátt við náttúr-
una,“ segir Guðmundur. Hann telur
að sveitarfélögin sem liggja að
þjóðgarðinum séu mun jákvæðari
fyrir frumvarpinu nú en þegar drög
að því komu fyrst fram. ragnhild-
ur@mbl.is
Býst við samþykkt
frumvarpsins
 Umhverfisráðherra segist bjartsýnn
Guðmundur Ingi
Guðbrandsson