Morgunblaðið - 04.12.2020, Blaðsíða 21

MINNINGAR 21
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. DESEMBER 2020
ar sem aldrei ætla að enda. En
þannig er það eflaust hjá mörgum
þeim er Hansa þekktu; óþrjótandi
minningar, gleðistundir sem
áfram streyma og taka mann með
í tilfinningalegt ferðalag um allar
þær ánægjustundir og staði sem
maður átti með honum. Einhvers
staðar stendur: „Þegar þú ert
sorgmæddur, skoðaðu þá aftur
huga þinn, og þú munt sjá, að þú
grætur vegna þess sem var gleði
þín.“ Það er nákvæmlega þannig
sem ég held að Hansi hefði viljað
láta minnast sín, fyrir gleði og
manngæsku. Að vera hvers
manns hugljúfi er ekki auðvelt,
held ég. Fyrir mér og öðrum er
það kannski meira hlutverk eða
starf en honum var það eðlislægt.
Þar sem ég náði ekki að kveðja
þig eins og ég hefði viljað, kæri
vinur, hef ég reynt að gera það
hér með þessum fátæklegu orð-
um, orðum sem segja kannski
ekki nógu margt um þig sem ein-
stakling en lýsa kannski betur
þeim góðu áhrifum sem þú hafðir
á samferðamenn þína. Þakka þér
fyrir vináttuna, Hansi minn,
þakka þér fyrir allar góðu stund-
irnar, þakka þér fyrir að hafa ver-
ið vinur minn.
Hvíldu í friði kæri vinur.
Andrés Ellert Ólafsson.
Sunnudaginn 22. nóvember
kvaddi Hansi vinur okkar þetta
jarðlíf, aðeins 57 ára, eftir erfið
veikindi sem hann hafði barist við
síðastliðin tvö ár. Ekki hefði okk-
ur grunað að Hansi, sem var
yngstur í hópnum, færi fyrstur af
okkur. Hann tókst á við veikindin
af æðruleysi, ákveðinn í að leysa
þetta verkefni fyrir vorið svo
hann gæti farið með okkur strák-
unum í Vötnin. Og honum tókst
það á einhvern undraverðan hátt,
ekki bara einu sinni heldur tvisv-
ar. Í 31 ár höfum við félagarnir í
veiðiklúbbnum Nó Hóp farið sam-
an hinn 20. júní í Veiðivötn. Þegar
komið var á áfangastað og veiði-
menn búnir að koma sér fyrir í
Nýbergi var ávallt skálað. Og allt-
af sagði Hansi skælbrosandi
„gleðileg jól, nú eru jólin komin“
því hann, eins og við, leit á Vötnin
sem sinn hátíðarstað. Síðan var
sest niður og spilaður kani í góðan
klukkutíma. Hansi var límið sem
hélt hópnum saman og heimilið
hans var bækistöð okkar þar sem
öll tæki og tól voru geymd milli
ára.
Allir tengdumst við Hansa á
einhverjum tíma sem vinnufélag-
ar. Hann átti auðvelt með að
tengjast öðrum og alls staðar þar
sem hann var sóttist fólk eftir því
að vera í návist við hann. Húm-
orinn hans var einstakur en hann
sá ávallt spaugilegu hliðarnar
sem léttu okkur hinum lundina
þegar illa gekk í lífinu eða í veið-
inni. Það ríkti ávallt glens og gam-
an í kringum Hansa, sem gat ver-
ið stríðinn á sinn góðlátlega hátt
eins og til dæmis þegar hann setti
beitu í samloku eins veiðifélagans
sem vakti að sjálfsögðu kátínu
allra. Það er sagt að besti vinur
veiðimannsins sé þolinmæði og af
henni átti Hansi nóg. Eitt aðal-
markmið hans var að enginn færi
fisklaus heim.
Hansi lærði matreiðslu á Hótel
Holti og starfaði sem matreiðslu-
maður upp frá því. Fáir höfðu
aðra eins starfsorku og hann, sem
sjaldnast lét einn vinnustað duga.
Hann var handlaginn og vand-
virkur í öllu sem hann tók sér fyr-
ir hendur hvort sem það var fyrir
sjálfan sig eða aðra. Það var ávallt
gott að leita til hans og það var
honum mikilvægt að hjálpa öðr-
um. Ef einhver bað hann um ráð-
leggingar um veiðistaði miðlaði
hann af sinni þekkingu og dró
ekkert undan. Það sama átti við ef
leitað var til hans um mat og mat-
argerð.
Nú kveðjum við einstakan vin
með söknuði og óskum þess að al-
mættið veiti fjölskyldu hans styrk
á þessum erfiðu tímum. Hvíl í friði
kæri vinur og veiðifélagi.
Birgir, Heimir, Kristján,
Sigmar og Úlfar.
✝ Helga Páls-dóttir fæddist í
Reykjavík 18. sept-
ember 1936. Hún
lést 12. nóvember
2020. Foreldrar
hennar voru Páll
Ólafsson múrari, f.
1907, d. 1992, og
Ólöf Einarsdóttir
verkakona, f. 1907,
d. 1997, þau skildu.
Helga var yngst
þriggja systkina, eldri voru þau
Auður, f. 1928, d. 1947, og Pét-
ur, f. 1931, d. 1979.
Helga giftist Ingvari Ingvars-
syni 25. desember 1954. For-
eldrar hans voru Sigríður Ólafs-
dóttir og Ingvar Gunnlaugsson.
Börn þeirra eru: 1) Gunnlaugur,
f. 1955, börn hans eru a) Jó-
hanna, f. 1977, b) Steinunn, f.
1983, c) Líf, f. 1984, d) Tinna, f.
1985, e) Birkir Ívar, f. 1994, f)
Sara, f. 2005. Fósturdóttir
Gunnlaugs er Hlíf, f. 1980. Eig-
inkona Gunnlaugs er Guðrún
Edda Andradóttir en dætur
hennar eru Ísabella, f. 1984, og
Belinda, f. 1986. 2) Ingvar, f.
1957, d. 2019, hans börn eru a)
Sigrún Lena, f. 1979, b) Helga
Vala, f. 1985, c) Ingvar, f. 1997,
d) Reuben, f. 2003. 3) Auður, f.
1960, hennar synir a) Ari og b)
Orri, f. 1983. 4) Mímir, f. 1962,
hann hafði sest að „í mýrinni“ á
skika úr landi Stóra-Fljóts. Þar
byggði hann upp gróðrarstöð-
ina Birkilund og bjuggu þau þar
öll sín hjónabandsár. Helsta
starf hennar snerist um uppeldi
barna og heimilishald. Hún tók
virkan þátt í félagsstarfi sveit-
arinnar. Ingvar lést af slysför-
um árið 1980 og hélt Helga
áfram heimili í Birkilundi með
yngstu börnunum. Um 12 ára
skeið var hún í sambúð með Ás-
birni Österby.
Eftir að börnin stálpuðust
kenndi Helga í leik- og grunn-
skóla og starfaði við umönnun
eldri borgara. Hún flutti alfarin
úr Birkilundi 1990 og dvaldi í
nokkur ár í Svíþjóð og menntaði
sig þar í Rudolf Steiner-uppeld-
isfræðum. Þegar til Reykjavík-
ur var komið söng hún um ára-
bil í kórum og var virk í
lesklúbbum. Var félagskona í
MFÍK um margra ára skeið og
einnig í Félagi hernaðar-
andstæðinga, var virk í mót-
mælum og fastagestur í Frið-
arhúsi. Umhverfismál voru
henni einnig hjartfólgin og
barðist hún t.d. gegn Kára-
hnjúkavirkjun.
Útför Helgu fer fram frá
Dómkirkjunni í Reykjavík í dag,
4. desember 2020, klukkan 15.
Streymt verður frá útför á
beint.is/streymi/helgapalsdottir
Virkan hlekk á slóð má nálg-
ast á:
https://www.mbl.is/andlat
sambýliskona hans
er Erna Magnús-
dóttir, börn hans
eru a) Einar Páll, f.
1978, b) Sunna Ösp,
f. 1986, c) Sóley
Auður, f. 1991, d)
Katla Björk, f.
1997, e) Lilja
María, f. 2000, f)
Lísa, f. 2005. 5)
Kjartan, f. 1966,
sambýliskona hans
er Nathalie Simon og eru þeirra
börn a) Kveldúlfur, f. 1999, b)
Elvar, f. 2001, c) Tinna, f. 2003,
áður átti Kjartan dótturina d)
Töru Kristínu, f. 1992. 6) Sig-
urður Ólafur, f. 1968, börn hans
eru a) Fannar Þór, f. 1991, b)
Hanna Lára, f. 1997. 7) Ólöf
Vala, f. 1971, gift Helga Grét-
arssyni og eiga þau samtals sex
börn, þau eru a) Edda, f. 1996,
b) Guðmundur, f. 1997, c) Mías,
f. 1999 (börn Ólafar); d) Lilja, f.
1999 (dóttir Helga), e) Helga
Steina, f. 2004, f) Ásthildur, f.
2006.
Barnabörn Helgu eru mörg
komin með eigin fjölskyldu og
afkomendahópurinn því orðinn
stór.
Vorið 1954 réð Helga sig til
starfa austur í Biskupstungur
og þar kynntist hún Ingvari,
verðandi eiginmanni sínum, en
Elsku hjartans mamma mín.
Það er mér mjög sárt að kveðja
þig hinstu kveðju. Þú áttir svo
sannarlega viðburðaríka og fal-
lega en stundum erfiða ævi. Þótt
þú værir fíngerð og smá varstu
samt alltaf svo stór í sniðum.
Það gustaði af þér hvar sem
þú fórst, þú varst stórveldið H.P.
Þú varst mamman mín, alltaf
svo falleg og stór þáttur í lífi
mínu allt frá því ég man fyrst eft-
ir mér. Í lífinu okkar saman,
pabba og systkina minna og
fólksins þíns alls saman í blíðu og
stríðu og allt til hinsta dags er við
systkinahópurinn sátum með þér
á spitalanum síðla sumars og nú
fram á haust og áttum þá með
þér dýrmætar stundir allt þar til
lokakallið kom og við öll kvödd-
um þig með þakklæti og tárum á
dánarbeði þínum að kvöldi 12.
nóvember.
Ein af fallegu æskuminning-
unum um þig kemur nú upp í
hugann frá því ég var snáði og þú
kannski 25 ára og varst valin til
þess að vera íslenska fjallkonan á
hátíðarsamkomu á sjálfan þjóð-
hátíðardaginn þann 17. júní í fé-
lagsheimili sveitarinnar Ara-
tungu. Þjóðhátíðardagurinn var
á þessum árum einhver stærsta
samkoma sveitarinnar, þar sem
allir mættu til að fagna sjálfstæð-
inu. Hápunktur hátíðarinnar var
þegar þú móðir mín, fjallkonan
Helga Pálsdóttir, steigst upp á
sviðið í bláhvítum þjóðhátíðar-
skautbúningi. Ég man að það fór
eftirvæntingarkliður um salinn,
sem svo steinþagnaði þegar þú í
öllu þínu veldi eins og gyðja leist
tíguleg og hnarreist fram í salinn
og fluttir „Íslands minni“ af skör-
ungsskap og mildri en heitri
þjóðerniskennd sem þér einni
var lagið.
Æskuminningarnar frá Birki-
lundi og sveitinni okkar fögru
eru líka alltaf ofarlega í minning-
unni. Þar byggðuð þið pabbi
saman upp sælureitinn Birkilund
þar sem þið náttúrubörnin
plöntuðuð trjám og gróðri af
mikilli ástríðu sem varð að
stórum skógi, sannkallaður æv-
intýraheimur okkar systkinanna
og annarra barna og unglinga úr
sveitinni og ættingja sem komu
að sunnan. Þið voruð ein af frum-
kvöðlum garðyrkjunnar í Reyk-
holtshverfi, en mér eru líka
minnisstæðir hinir góðu og hjálp-
sömu nágrannar og vinir okkar í
hverfinu og sveitinni allri.
Það var gríðarlegt högg og
áfall fyrir þig og okkur systkinin
er við misstum föður okkar Ingv-
ar í eldsvoða sem varð í Birki-
lundi 1980. Það var erfitt fyrir
þig og systkinin mín yngri sem
voru heima og enn á barnsaldri
að halda lífinu áfram í sveitinni
og vinna úr áfallinu og reyna að
hefja uppbyggingu að nýju.
Með dugnaði, eljusemi og
hjálpsemi góðra vina tókst þér að
koma öllum börnunum á legg í
sveitinni, en svo seldirðu Birki-
lund og fluttir þaðan. Lengst af
bjóstu á Vesturgötunni í túnjaðri
ættaróðalsins Ívarssels þar sem
amma bjó til hinsta dags.
Margs er að minnast hjá okk-
ur börnunum þínum og stórfjöl-
skyldunni allri frá menningar-
legu heimili þínu þar og svo síðar
á Snorrabrautinni.
Heimili þitt var alltaf öllum
opið, eilífur gestagangur vina og
ættingja, þar sem rætt var um
lífið, listir og tilveruna.
Við Edda kveðjum þig með
söknuði, elsku mamma, takk fyr-
ir lífið, fjallkonan fríð.
Minningin lifir.
Þinn sonur
Gunnlaugur (Gulli).
Hver er uppskriftin að ham-
ingjuríku lífi? Ég veit ekki svarið
við þessari spurningu en hvort
sem einstaklingur hefur lifað
hamingjuríku lífi eða óhamingju-
sömu kemur alltaf að því að ævin
rennur sitt skeið á enda. Nú þeg-
ar tengdamóðir mín, Helga Páls-
dóttir, hefur gengið á vit feðra
sinna veit ég að hún lifði ham-
ingjuríku lífi.
Tja, hvernig veit ég það?
Af öllum þeim manneskjum
sem ég hef kynnst á minni ævi
hygg ég að enginn hafi elskað líf-
ið jafn heitt og Helga. Ég held að
hún skilji eftir sig arfleifð mann-
gæsku, þolinmæði og þraut-
seigju. Að láta sér leiðast var
ekki til í hennar orðabók. Hún
var í senn mannvinur og töffari.
Sama hvað gekk á gat Helga allt-
af fundið leið til að njóta lífsins.
Nærvera Helgu var hlý og hún
var afbragðs hlustandi. Það var
því gott að leita ráða hjá Helgu
um vandmeðfarin viðfangsefni.
Hún skildi annað fólk með því að
lifa sig inn í aðstæður þess. Sam-
verustundir með Helgu minntu
mann á mikilvægi þess að lífið er
núna og að festast í leiðindahugs-
unum og umræðuefnum um nei-
kvæða hluti gerir engum gott.
Helga var ótrúlega félagslynd,
heimili hennar, hvar svo sem það
var á hverjum tíma, var oft kallað
umferðarmiðstöð, svo tíðar voru
heimsóknir til hennar. Alltaf var
gott að leita í smiðju hennar, hún
sá jafnan það jákvæða og fyndna
í öllum aðstæðum. Fjarri var það
hennar gildum að sökkva sér í
niðurrifshugsanir eða tala illa um
annað fólk.
Um síðastnefnda atriðið sagði
hún oft brandara sem hljóðar um
það bil svo: Fyrr á árum var
prestur nokkur kunnur að því að
tala aldrei illa um annað fólk og
svo þegar klerkurinn var beðinn
að láta uppi afstöðu sína til djöf-
ulsins stóð ekki á svarinu: „Hann
er ekki jafn slæmur og af er lát-
ið!“
Rödd Helgu heyrði ég fyrst í
síma. Man enn eftir raddblæn-
um, enda stóð hið leikræna henni
ávallt nærri; hún gat beitt rödd
sinni á fjölbreyttan hátt, líkt og
leikari. Ekki voru augu hennar
síðri, svo stór og flott! Tignarleg
var hún jafnan í sínum skraut-
lega fatnaði, hvort sem það var í
hlébarðamunstruðum kjól eða
þegar hún bar ýmiss konar höf-
uðskraut, svo sem rauðu alpahúf-
una. Ekki má heldur gleyma
áróðursbolunum, svo sem eins og
Ísland úr Nató herinn burt eða
þá Friður, við höfum sagt allt.
Við Helga brölluðum ýmislegt
saman í gegnum tíðina, m.a.
vegna þess að ég sá um fjármál
hennar um langt skeið. Það var
áhugavert að fara með Helgu til
ýmissa stofnana til að rétta henn-
ar hlut, hún var alltaf góða lögg-
an en ég sú slæma. Bros hennar
bræddi afgreiðslufólk á meðan
það hlustaði á upplýsingagjöf
mína eða varnarræðu. Niður-
staða hverrar ferðar var nánast
alltaf ávinningur fyrir hagsmuni
Helgu – saman náðum við ár-
angri!
Helga var mikil manneskja
sem kunni þá list að þakka fyrir
lífið og sýna auðmýkt fyrir örlæti
þess. Hún snerti marga og sýndi
fram á, með verkum sínum, að
þótt við öll deyjum er það þess
virði að láta hamingju og gleði
ráða för á meðan við lifum.
Helgi Áss Grétarsson.
Nánast frá fæðingu hefur
Helga amma leikið stórt hlutverk
í okkar lífi. Hennar heimili var
eiginlega okkar líka, svo mikið
vorum við hjá henni. Hlýja henn-
ar færði okkur öryggi og kær-
leika. Það er margs að minnast.
Þegar amma var með okkur
var erfitt að láta sér leiðast enda
vildi hún alltaf hafa eitthvað
skemmtilegt fyrir stafni, svo sem
að spila á spil, syngja, semja ljóð,
baka pönnukökur og margt
fleira.
Amma kenndi okkur mörg
spennandi spil eins og gaur,
marías og kasínu sem enginn
jafnaldri okkar kunni. Hún tók
oft upp gítarinn og sungum við
t.d. Sóleyjarkvæðið saman og
jafnvel dönsuðum ballett við
kvæðið.
Hjá ömmu var alltaf líf og fjör.
Ættingjar og vinir streymdu oft
að til að heimsækja ömmu, hún
var alltaf svo félagslynd og
fjörug. Amma eyddi flestum jól-
um með okkur og voru því henn-
ar jólahefðir í öndvegi.
Hún skipaði okkur að ganga í
kringum jólatréð og syngja jóla-
lög áður en við fengjum að opna
jólapakkana. Stundum sögðum
við systkinin í gríni að jólin væru
sannarlega gengin í garð þegar
amma og pabbi væru farin að ríf-
ast um pólitík. Um hver áramót
var amma hrókur alls fagnaðar
og hélt oft uppi fjörinu, einnig
þegar veikindin voru farin að
hrjá hana.
Amma var róttæklingur í
stjórnmálum, friðar- og umhverf-
issinni og mannvinur. Hún tók
okkur oft með á kertafleytinguna
við Tjörnina í Reykjavík til að
minnast fórnarlamba kjarnorku-
árásanna í Hiroshima og Naga-
saki. Væru friðarsamkomur
haldnar og einhverju mótmælt
með útifundi var amma jafnan
mætt, eftir atvikum með ein-
hverju okkar.
Fatastíll ömmu Helgu var
ógleymanlegur og sást hún oft
með rauðu alpahúfuna, klædd í
hlébarðamunstur og með áber-
andi hálsmen. Hún hafði mjög
gaman af tónleikum og fórum við
stundum með henni á djassinn á
Jómfrúnni og ballett- og leiksýn-
ingar. Amma kenndi okkur svo
ótrúlega margt sem við munum
búa að í framtíðinni. Amma var
lífleg og skemmtileg kona sem
verður sárt saknað.
Við vitum, kæra amma, að
þinn tími var kominn því þú varst
orðin veik og kvalin, en núna ertu
pottþétt komin á einhvern falleg-
an stað þar sem lækirnir hjala,
reynitrén blómstra, fuglarnir
syngja og þú situr í góðra vina
hópi með gítarinn og heldur uppi
stuðinu.
Takk fyrir allt, elsku amma,
þín barnabörn.
Edda, Guðmundur,
Mías, Lilja, Helga Steina
og Ásthildur.
Ég vil minnast elsku ömmu
minnar, Helgu Pálsdóttur, með
örfáum orðum. Hún amma mín
var alveg einstök. Það var enginn
eins og hún amma. Hún var ljúf
og falleg sál, eins og engill sem
alltaf var hægt að líta til, bæði
þegar eitthvað bjátaði á eða er
mann vantaði leiðbeiningar um
lífið.
Hún hvorki dæmdi né gerði
lítið úr. Þegar ég gerði mistök
eða þegar eitthvað slæmt hafði
gerst sagði hún alltaf við mig:
„Það rætist úr þessu Birkir
minn!
Hafðu ekki áhyggjur.“ Hún
sagði þetta af svo mikilli einlægni
og trú að ég gat ekki annað en
glaðst þegar hún sagði mér að
hlutirnir yrðu betri.
Ég á margar minningar um
hana ömmu frá því er hún bjó á
Vesturgötu. Þangað kom fólk úr
öllum áttum. Það var alltaf gesta-
gangur hjá henni. Oft var eins og
félagsheimili heima hjá ömmu en
aldrei fannst henni nóg af fólki
hjá sér.
Amma var mikil spilamann-
eskja og kenndi mér alla helstu
stokkspilaleikina. Mér er
ógleymanlegt þegar ég tapaði
fyrir henni í ólsen-ólsen. Hún
sagði þá við mig að væri ég
óheppinn í spilum yrði ég hepp-
inn í ástum.
Það varð mér mikil ráðgáta
þegar hún sagði þetta.
Mér fannst alltaf gaman að
vera hjá ömmu sem barn. Hún
átti mikið af skrítnu dóti. Mér er
minnisstætt þegar ég komst í
kryddhilluna hennar og þar var
sko glás af alls konar kryddum
og olíum sem enginn annar en
hún myndi eiga. Þá gaf hún mér
þá hugmynd að búa til eitur úr
öllum kryddunum. Þetta fannst
mér níu ára drengnum voðalega
spennandi.
Amma var flughrædd. Ég man
hve fast hún hélt fast í höndina á
mér í flugvél eitt sinn og hvernig
hún sigraðist á flughræðslunni
með því að syngja hátt þegar
flugvélin fór af stað. Það var fal-
legur söngur. Þannig dreifði hún
huganum.
Ég mun aldrei gleyma henni
Helgu ömmu minni. Hún var svo
lífsglöð og bjartsýn. Hún sá að-
eins það góða í lífinu og hafði
hugann við það. Kannski er það
ástæðan fyrir því að mér fannst
hún alltaf vera hamingjusöm.
Þú ert hér ei lengur amma mín góða.
Falleg og hlý og ávallt til sóma.
Þú heyrir í mér en ég ei í þér.
Englarnir hlusta á þína fallegu sál.
Fagur er staðurinn sem þú hefur komið
þér á.
Þarna uppi horfirðu á mig og sérð mitt
líf dafna.
Á meðan þú hvílir þig í svefninum
langa.
Ég elska þig amma.
Birkir Ívar.
Fallin er hjartans fögur rós
og föl er kalda bráin.
Hún sem var mitt lífsins ljós
ljúfust allra er dáin.
Drjúpa hljóðlát tregatárin
og tómið fyllir allt.
Ekkert sefar hjartasárin
í sálu andar kalt.
Þögul sorg í sál mér næðir,
sár og vonar myrk,
en Drottinn ætíð af gæsku græðir
og gefur trúarstyrk.
Hnípinn vinur harmi sleginn
hugann lætur reika.
Kannski er hún hinumegin
í heilögum veruleika.
Þú ert laus frá lífsins þrautum
og liðin jarðarganga.
En áfram lifir á andans brautum
ævidaga langa.
Heimur bjartur bíður þar
og bráðum kem ég líka.
Þá verður allt sem áður var
er veröld finnum slíka.
Drottinn verndar dag og nótt
á dularvegi nýjum.
Aftur færðu aukinn þrótt
í eilífð ofar skýjum.
Þú alltaf verður einstök rós,
elsku vinan góða.
Í krafti trúar kveiki ljós
og kveðju sendi hljóða.
(Jóna Rúna Kvaran.)
Sendi frændsystkinum mínum
frá Birkilundi samúðarkveðjur
við fráfall elskulegrar móður
þeirra.
Blessuð sé minning Helgu
Pálsdóttur.
Jóhanna B. Magnúsdóttir
Helga Pálsdóttir
Morgunblaðið birtir minningargreinar endurgjaldslaust alla
útgáfudaga.
Skil | Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar eru vinsamlega
beðnir að nota innsendikerfi blaðsins. Smellt á Morgunblaðslógóið í
hægra horninu efst og viðeigandi liður, „Senda inn minningargrein,“
valinn úr felliglugganum. Einnig er hægt að slá inn slóðina
www.mbl.is/sendagrein
Minningargreinar