Morgunblaðið - Sunnudagur - 13.12.2020, Blaðsíða 24

24 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13.12. 2020
BÆKUR
Ég hef haft áhuga og skoðun áloftslagsmálum frá því að égheyrði af þeim fyrst fyrir
margt löngu og hef aldrei skilið
hvers vegna við höfum ekki getað
lagað okkur að þessari þróun og vá,“
segir Eggert Gunnarsson en fyrsta
skáldsaga hans, The Banana Gar-
den, kom út hjá breska forlaginu
Olympia Publishing í lok nóvember.
Um er að ræða vísindaskáldsögu
sem fjallar um mikla storma sem
ógna tilvist mannsins á jörðinni.
Farið er um víða veröld og kaflar
bókarinnar gerast á Íslandi, Eng-
landi, Papúa Nýju-Gíneu og í al-
þjóðlegu geimstöðinni Rama.
Aðalsöguhetjunni er fylgt inn á
sjóræningjastöð sem tekur yfir út-
sendingar BBC í þeim tilgangi að
reyna að koma sem mestum og best-
um upplýsingum til fólks um allan
heim sem verður fyrir miklum
skakkaföllum af völdum stormanna.
Óprúttnir aðilar reyna að hrifsa til
sín völd og margir leiðtogar heims-
ins falla í valinn. Áður óþekktar ver-
ur, heimsækjendurnir, koma einnig
við sögu en þær heyra til hliðstæðri
plánetu í öðru tímabelti.
Þá lætur athafnamaðurinn Okar
Bragg (sem gæti hæglega verið
frændi Elons Musks) sigla þremur
skemmtiferðaskipum inn Hvalfjörð en
hann sá hamfarirnar fyrir. Þar liggja
skipin við bryggju þegar Rússana ber
að garði. Allt fer í bál og brand en á
endanum hefst uppbyggingin.
Veðurfárið orðið meira
Sagan gerist í ekki svo fjarlægri
framtíð, Eggert talar um tíu til
fimmtán ár héðan í frá, þegar margt
hefur færst til verri vegar í heim-
inum vegna þróunar í loftslags-
málum og veðurfárið orðið meira.
Já, hann talar um fár en ekki far í
þessu sambandi. „Sagan byggist
lauslega á vísindum en fyrst og síð-
ast er þetta skáldskapur og drama.“
Eggert upplýsir að hann sé þegar
með aðra bók í smíðum, þar sem
hann tekur upp þráðinn og hin nýja
heimsmynd skýrist betur. „Það er
því eins gott að þessi seljist eitthvað,
svo útgefandinn vilji halda áfram,“
segir hann hlæjandi.
Spurður hvers vegna hann skrifi á
ensku og gefi út ytra svarar Eggert
því til að enskan liggi betur fyrir hon-
um en íslenskan. „Ég sendi handritið
fyrir rælni á útgefandann og fékk já-
kvætt svar eftir tvær vikur en venju-
lega tekur það ferli mun lengri tíma,
skilst mér. Ég þurfti að leggja út fyr-
ir hluta kostnaðar sjálfur og leitaði
eftir stuðningi á Karolina Fund sem
er mjög sniðugt fyrirbæri. Það gekk
hratt og vel fyrir sig, þrátt fyrir að
Covid væri komið til sögunnar.“
Eggert hefur áhuga á að þýða
bókina á íslensku en reiknar með að
einhver annar en hann sjálfur taki
það verk að sér.
Hann hefur fengist við skrif af
ýmsu tagi frá blautu barnsbeini en fór
markvisst að skrifa prósa eftir að hann
flutti til Papúa Nýju-Gíneu í ársbyrjun
2016. „Ég var mikið einn með sjálfum
mér eftir að ég kom út og hafði góðan
tíma til að skrifa og úr varð þessi saga.
Ég var að hluta undir áhrifum frá
þessum nýju heimkynnum mínum við
skrifin en á Papúa Nýju-Gíneu reynir
maður loftslagsbreytingar óhjá-
kvæmilega á eigin skinni.“
Hvers vegna ekki?
Eggert vann um árabil í sjónvarpi
hér heima; stjórnaði framleiðslu og
leikstýrði Stundinni okkar lengi og
vann einnig með Ævari Þór Bene-
diktssyni að þátttaröðunum með
Ævari vísindamanni. Að auki vann
hann heimildarmyndir og tónlistar-
þætti. Hann hafði svo sem ekki
hugsað sér til hreyfings þegar hon-
um barst tölvupóstur frá gömlum
vini, Gísla Snæ Erlingssyni, leik-
stjóra og skólastjóra London Film
School. „Vinur vinar hans var að
leita að manni til að taka við sjón-
varpsstöð á Papúa Nýju-Gíneu og
Gísli spurði hvort ég hefði áhuga.
Þetta kom eins og þruma úr heið-
skíru lofti en ég hugsaði með mér:
Hvers vegna ekki?“
Eggert flaug til Dubai í starfs-
viðtal sem gekk vel og hann var ráð-
inn sjónvarpsstjóri TVWAN í Port
Moresby, höfuðborg Papúa Nýju-
Gíneu, en stöðin er rekin af Digicel,
írsku farsímafyrirtæki sem fór svo
út í sjónvarpsrekstur.
Stöðin fæst meðal annars við eigin
framleiðslu, sendir út fréttir og frá
keppni í ruðningi í Ástralíu.
„Það var lífsreynsla að senda út
fréttirnar, sérstaklega í kosningum
sem eru ekki bara skrautlegar held-
ur beinlínis hættulegar í Papúa
Nýju-Gíneu. Maður þarf að vara sig
á sumum sem taka þátt í þeim.“
Eftir tvö ár lét Eggert af störfum.
„Þetta var mikið ævintýri en mig
langaði að prófa fleira, til dæmis að
ferðast meira um þetta áhugaverða
land og kynnast fólkinu betur. Ég var
svo heppinn að fá vinnu við háskól-
ann í Goroka sem er magnaður stað-
ur; vinn þar fyrir rannsóknasetur
sem gerir heimildarmyndir fyrir
Sameinuðu þjóðirnar og fleiri. Fyrsta
myndin sem ég tók þátt í fjallar um
verndun dýra og áhrif þess á þorp
sem taka þátt í svoleiðis verkefnum.“
Meira en að segja það
Hann hefur notið þess að búa á Papúa
Nýju-Gíneu. „Fyrir Reykvíking að
koma til Port Moresby og síðan Gor-
oka er meira en að segja það,“ upp-
lýsir hann hlæjandi. „Papúa Nýja-
Gínea er ótrúlegur staður og umhverf-
ið og náttúran mögnuð. Að ekki sé
talað um veðurfarið. Í Port Moresby
eru um 32 gráður allt árið um kring og
munurinn á árstíðum er þurrkatími og
regntími. Goroka er aftur á móti 1.600
km yfir sjávarmáli og þar rignir tölu-
vert, mest á nóttunni. Á daginn er 22
til 25 gráðu hiti. Þar er loftslagið ein-
stakt, eins vaxtarskilyrði plantna.“
Hugsunarhátturinn er líka allt
annar og spillingin mikil, eins og
Eggert kom inn á áðan. „Stjórn-
málin virka og virka ekki. Lögfróðir
menn segja mér að stjórnarskrá
landsins sé skotheld en erfitt er að
uppræta spillinguna. Margt er mjög
skrautlegt; núna eru menn einmitt
að reyna að setja ríkisstjórnina af og
slegist er á þingi og fyrir dómi. Mið-
að við þetta ríkir algjör lognmolla
við Austurvöll.“
Hann hlær.
Papúa Nýja-Gínea fékk sjálfstæði
frá Ástralíu 1975 og Eggert segir þá
ráðstöfun hafa átt sér stað tíu til
tuttugu árum of snemma og þjóðin
sé ennþá að súpa seyðið af því. „Inn-
viðir eru ekki nægilega góðir og það
hefur valdið miklum vandræðum.
Þarna er olía, kol, gull, kopar, gas og
viðarhögg og Papúar í þeim skilningi
í reynd með ríkustu þjóðum í heimi.
Samt er gríðarleg fátækt.“
Ævintýralegt er að ferðast um
landið enda fjalllendi mikið og ekki
hlaupið að því að komast úr einu
þorpi í annað. Þegar mest var voru
800 tungumál töluð í landinu; ekki
mállýskur heldur tungumál.
Eggert ber fólkinu vel söguna; það
sé upp til hópa lífsglatt og vingjarn-
legt. Það sé þó ólíkt innbyrðis. „Þeir
sem búa á hálendinu eru meira bis-
nessþenkjandi og láta hlutina gerast
meðan fólkið við ströndina er væru-
kærara. Annars er þetta mikið ætt-
bálkaskipt, ættbálkarnir halda mikið
saman og erfitt að skella þjóðinni
undir einn hatt,“ segir Eggert sem
kynnst hefur henni frá öðru sjón-
arhorni en gestir sem fara þar um.
Íhugar að koma heim
Eggert starfar enn í Goroka en er
staddur á Íslandi um þessar mundir.
„Ég er að velta næstu skrefum fyrir
mér en viðurkenni að ég er mikið að
hugsa um að koma heim á ný. Þetta
eru búin að vera frábær tæp fimm ár
en mig er farið að langa að komast
aftur inn í hringiðuna hérna heima.
Hér eru mikil og góð tækifæri fyrir
fólk í mínu fagi.“
Eggert ásamt heima-
mönnum í Goroka
sem hann segir
dásamlegan stað.
Eggert Gunnarsson starfar
enn í Papúa Nýju-Gíneu en
er mikið að hugsa um að
flytja heim á ný.
Morgunblaðið/Eggert
Tilvist manns-
ins ógnað
Eggert Gunnarsson, sem lengi hefur starfað við
sjónvarp, sendi á dögunum frá sér sína fyrstu bók,
vísindaskáldsöguna The Banana Garden, á ensku.
Hann hefur búið á Papúa Nýju-Gíneu undanfarin
fimm ár og segir það hafa verið mikið ævintýri.
Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
Vagnhöfða 11 - 110 Reykjavík - www.ofnasmidja.is - sími 577 5177
hafðu það notalegt
vottun reynsla
ára
ábyrgð
gæði
miðstöðvarofnar