Tölvumál - 01.01.2016, Blaðsíða 2

Tölvumál - 01.01.2016, Blaðsíða 2
RITSTJÓRNARPISTILL Dr. Ásrún Matthíasdóttir, ritstjóri Tölvumála SKIPTIR TUNGUMÁLIÐ OKKUR MÁLI? SKIPTIR ÍSLENSKAN OKKUR MÁLI? Þemað í Tölvumálum í ár er íslenskan og upplýsingatæknin. Hugmyndin er að skoða hver staða íslenskunnar er í heimi þar sem tækninýjungar eru á hverju strái og „allir“ eru tengdir alls staðar með þráðlausu neti og sítengingu. Hinn greiði aðgangur að efni, sem oftast er erlent, hefur sína kosti og galla. Við höfum farið í gegnum þróun sem byggist á einkatölvu, netvæðingu, margmiðlun, snjallsímum, öppum og skýjum. Þrívíddarprentarar eru staðreynd og sjálfkeyrandi bílar handan við hornið. Framundan eru ótal nýjungar og það að við förum að tala sífellt meira og meira við tækin í kringum okkur er ef til vill það sem mun hafa mest áhrif á tungumálið. Á hvaða máli ætlum við og viljum tala? En hvar liggur varnarlínan? Upplýsingatæknin minnkar vissulega heiminn og mikill fjöldi þjóða tekur möglunarlaust við alþjóðlegum (enskum) heitum og hugtökum og jafnvel orðaröð og málnotkun. Það er í sjálfu sér jákvætt að heimurinn minnki og þau áhrif upplýsingatækninnar blasa hvarvetna við. Varðandi tungumálaþróunina má segja að ákveðin markmið esperantista séu við það að nást. Sérstaklega á það við um menntafólk og sérfræðigreinar, þeir hópar eiga sífellt auðveldara með að tala saman af því þeir nota sama hugtakasafn. Það vekur upp spurningar að á Íslandi hafa börn jafnvel jafngott vald á ensku og móðurmálinu, samkvæmt rannsóknum segjast grunnskólabörn kunna ensku betur en íslensku. En hvar ætlum við að draga mörkin? Ekki viljum við draga úr aðgengi að upplýsingum, en um leið viljum við ekki að áhrifin verði þau að íslenskan fari halloka. Flest viljum við rækta móðurmálið og standa vörð um það. En hvernig gerum við það í samkeppninni við „risa“ tungumál, sem geta boðið upp á endalaust efni sem t.d. ungu fólki finnst áhugavert? Eitt af því sem skiptir miklu fyrir okkur er að til sé mikið og gott stafrænt efni á íslensku, sérstaklega fyrir börn frá unga aldri. Í dag læra mörg börn fyrst að telja og læra litina á ensku, þar sem framboð af skemmtilegu efni á netinu, sem kennir ýmis grunnatrið, er mikið og aðgengilegt á ensku. Ekki er ég á móti því að börn læri ensku, en þurfum við ekki að tryggja að þau læri líka íslensku og geti greint á milli? Mig langar að deila reynslu af dóttursyni mínum fæddum 2012. Hann hefur haft greiðan aðgang að internetinu með spjaldtölvunni sinni og haft gaman af að horfa á og leika með margvíslegt efni sem oftast er á ensku. Áhugi hans beindist snemma að allskonar vinnuvélum og fann hann (ekki við) myndbönd þar sem sungið var á ensku um hinar ýmsu vinnuvélar. Höfum við í framhaldinu farið margar ferðir í kringum byggingarsvæði til að skoða margskonar vinnuvélar. Afi og amma voru nú ekki vel að sér í enskum heitum á vinnuvélum og ákvað afinn að gera orðalista svo við gætum skilið barnið. Þegar við síðan bentum á hinar og þessar vélar þá þekkti drengurinn ensku heitin á þeim en sagði síðan við okkur „En hvað heitir þetta?“ Þá átti hann við hvað vinnuvélin heitir á íslensku. Þökk sé orðalistanum þá gátum við kennt honum íslensku heitin. Síðar þegar við spurðum hann hvað vélarnar hétu á íslensku gat hann svarað fyrir sig og var hálf hissa á að við værum að spyrja, við eigum jú að vita hvað þessi tæki heita á íslensku. Tímaritið Tölvumál Fagtímarit um upplýsingatækni. Tölvumál hafa verið gefin út frá árinu 1976 af Skýrslutæknifélaginu Prentvinnsla Litlaprent ehf. Ritstjóri og ábyrgðarmaður Ásrún Matthíasdóttir Aðrir í ritstjórn Ágúst Valgeirsson Margrét Rós Einarsdóttir Eyjólfur Ingi Ásgeirsson Haukur Arnþórsson Sigurjón Ólafsson Skýrslutæknifélag Íslands Ský, er félag einstaklinga, fyrirtækja og stofnana á sviði upplýsingatækni. Framkvæmdastjóri Ský Arnheiður Guðmundsdóttir Stjórn Ský Guðjón Karl Arnarson, formaður Snæbjörn Ingi Ingólfsson Helga Dögg Björgvinsdóttir Theódór R. Gíslason Birna Íris Jónsdóttir Guðrún Birna Guðmundsdóttir Kristján Ólafsson Aðsetur Engjateigi 9 105 Reykjavík Sími: 553 2460 www.sky.is | sky@sky.is Óheimilt er að afrita á nokkurn hátt efni blaðsins að hluta eða í heild nema með leyfi viðkomandi greinahöfunda og ritstjórnar. Blaðið er gefið út í 1.200 eintökum. Áskrift er innifalin í félagsaðild að Ský. Pökkun blaðsins fer fram í vinnustofunni Ás. Tölvumál eru skráð vörumerki hjá Einkaleyfastofu og eru í eigu Skýrslutæknifélags Íslands. Öll notkun og vísun í vörumerkin er óheimil án sérstaks leyfis eiganda.Í því felst m.a. réttur sem settur er í vörumerkjalögum (sjá lög m vörumerki nr. 45/1997 með síðari breytingum) gefur eiganda vörumerkis einkarétt á að nota merkið hér á landi og getur hann þá bannað öðrum að nota í atvinnustarfsemi merki sem eru eins eða lík vörumerki hans. Nánari uppl: http://www.els.is/merki/ vorumerki/ 2

x

Tölvumál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tölvumál
https://timarit.is/publication/239

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.