Tölvumál - 01.01.2016, Blaðsíða 10

Tölvumál - 01.01.2016, Blaðsíða 10
10 Samfélagsmiðilinn Facebook, eða Fésbók hefur verið vinsæll meðal Íslendinga. Á Íslandi er varla til sá maður sem ekki hefur notað þessa leið við að segja frá lífi sínu, eiga samskipti við aðra eða fylgjast með því sem þeir fást við í daglegu lífi. En hvað segja menn á Fésbókinni? Er íslenskan þar eins og venjulegt ritmál? Eða er einhver munur á því? Atli Týr Ægisson kannaði málfar Fésbókarnotenda árið 2012.1 Tungutak og orðafar netnotenda hefur verið kallað netlenska (netspeak). Netlenskan byrjaði að þróast á tíunda áratug tuttugustu aldar, um það leyti sem almenningur fékk aðgang að netinu. Sum einkenni hennar hafa þó verið til lengur á öðrum vettvangi. Netlenskan er tungumál án landamæra. Hægt er að tileinka sér hana á hvaða móðurmáli sem er því hún lagar sig að tungumáli notandans. Segja má að netlenska sé sambland ritmáls og talmáls. Hún er ekki jafn formleg og ritmál og er því að mörgu leyti ritmál með talmálseinkennum. Hún býður upp á margt sem hvorki er „leyfilegt“ í venjulegu ritmáli eða talmáli og því er stundum rætt um hana sem þriðju tegund samskipta. Samskipti á Fésbókinni fara vissulega að mestu leyti fram með ritmáli en á því eru ýmis einkenni talmáls sem hér verða skoðuð. MEÐ JÁKVÆÐNI AÐ LEIÐARLJÓSI Skoðaðar voru 1000 stöðuuppfærslur á Fésbókinni til að komast að því hvernig hin dæmigerða stöðuuppfærsla lítur út. Hún inniheldur 5­49 slög, 1­10 orð og er ekki lengri en ein til tvær setningar. Hún fjallar um það sem notandinn er að gera, hugsa eða hefur nýlokið við að gera á ritunartímanum. Hún kemur yfirleitt jákvæðum skilaboðum á framfæri. Í það minnsta láta Fésbókarnotendur ekki bera mikið á neikvæðum tilfinningum sínum og hugsunum. SVVVOOOOOO MARGAR ÁHERSLUR!!!! Í venjulegu ritmáli er alltaf ákveðin fjarlægð milli höfundar og lesanda, bæði í tíma og rúmi. Því er ekki víst að lesandi skilji textann á nákvæmlega sama hátt og höfundurinn. Höfundurinn hefur takmarkaða möguleika til að leggja áherslu á einstök orð í textanum og því verður lesandinn yfirleitt að ákveða hvar áhersluþunginn skuli vera. Netlenskan hefur þróað fjölbreyttari aðferðir við að leggja áherslu á málið, því hægt er að breyta útliti textans eða nota afbrigðilega stafsetningu til að gefa áherslu til kynna. Afbrigðileg stafsetning getur verið með ýmsum hætti. Til dæmis má endurtaka ákveðna bókstafi í orðinu sem leggja skal áherslu á við lesturinn. Fjöldi sömu tákna í röð er tilviljanakenndur og virðist oft fara eftir því hversu lengi hnappinum á lyklaborðinu er haldið niðri. • Þetta er svooo málið fyrir útilegurnar í sumar :) • væri samt nææææstum því til í að skipta á því og nóa páskaeggi! Síðan þetta var rannsakað hefur tæknin breyst. Í nýrri stýrikerfum eru bókstafir og tölustafir ekki endurteknir þegar viðkomandi hnappi er haldið niðri, heldur verður að ýta á hann jafn oft og viðkomandi stafur á að birtast. Óhófleg notkun greinarmerkja gefur til kynna að auka skuli tilþrifin við lestur textans. Því fleiri sem upphrópunarmerki eru, því meiri innlifun skal lögð í upphrópunina. Því fleiri spurningarmerki sem notuð eru, því stærri verður spurningin: NETLENSKA ER OKKAR MÁL Atli Týr Ægisson, nemandi í vefmiðlun og hagnýtri menningarmiðlun við Háskóla Íslands 1 Greinin er unnin upp úr ritgerð höfundar til BA­prófs í íslensku, „Má ég fá nokkur læk hingað? – Um málfar og málnotkun á Fésbókinni“. SAMSETT MYND: ATÆ/FACEBOOKBRAND.COM

x

Tölvumál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tölvumál
https://timarit.is/publication/239

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.