Lögmannablaðið - 15.06.1996, Síða 9

þeim sem misgert er við miskabæt-
ur. Ákvæði 1. og 2. mgr. 18. gr.
eiga einnig við um miskabætur
skv. 1. málsl. þessarar greinar."
Dæmi um tilvik er falla undir 26.
gr. eru bætur fyrir líkamsmeiðingar
og andlegar afleiðingar þeirra.
Einnig andlegar afleiðingar kyn-
ferðisofbeldis og brot gegn frið-
helgi einkalifs.
Er hér vissulega um að
rœða þrönga
lögskýringu ...
Miðað við niðurstöðu dóms
Hæstaréttar frá 11. apríl 1995 þá
virðist 26. greinin einungis eiga
við, þegar hin ólögmæta meingerð
hefur í för með sér verulegar and-
legar afleiðingar fyrir tjónþola. Er
hér vissulega um að ræða þrönga
lögskýringu ef horft er til orðalags
ákvæðisins, en þar stendur einung-
is að sá, er ber ábyrgð á slíkri at-
höfn, skuli greiða þeim, sem mis-
gert er við, bætur.
„Ólögmæt meingerð" felur í sér
að um saknæma hegðun sé að
ræða, sem unnin er af ásetningi
eða gáleysi. Á það ber að leggja
áherslu að það er ekki lengur skil-
yrði að um refsivert athæfi sé að
ræða, heldur nægir að það sé ólög-
mætt. í 264. gr. almennu hegning-
arlaganna var það skilyrði að um
refsivert athæfi væri að ræða eða
meingerð drýgða af illfýsi. Rökin
fyrir breytingunni voru þau, að
þörf var talin á að vernda þessi
gæði í ríkara mæli en gert var með
264. gr. hegningarlaganna.
Vegna þessa skilyrðis þá er at-
hugandi hvort t.d. tjónvaldur, sem
veldur umferðarslysi af stórkost-
legu gáleysi, eigi ekki að greiða,
auk bóta skv. 3. og 4. gr., miska-
bætur skv. 26. gr.
Gagnstætt bótum skv. 3. og 4.
gr., er fjalla um miska sem leiðir af
líkamstjóni, þá fjallar 26. gr. um
bætur fyrir miska óháð líkamstjóni.
Lögmenn, sem fara með bóta-
kröfur út af líkamsárásum, geta
skv. þessu ákvæði gert sérstaka
bótakröfu vegna miska skv. 26. gr.
auk miskabótakrafna skv. 3. og 4.
grein. I áður tilvitnuðum dómi
Hæstaréttar, frá 11. apríl 1995, var
sett fram miskabótakrafa á grund-
velli 26. gr. vegna líkamsárásar.
Henni var hafnað með þeim orð-
um að eigi væru skiiyrði til þess að
beita ákvæðum hennar í málinu.
Málið snérist um bætur fyrir hnefa-
högg í andlit. Andlegar afleiðingar
árásarinnar hafa væntanlega ekki
þótt sannaðar. Samkvæmt þessu er
nauðsynlegt að lögmenn leggi
fram læknisvottorð er sanni slíkar
afleiðingar.
Dæmi um það, þegar bætur skv.
3., 4. og 26. gr. fara saman, er stór-
kostleg líkamsárás, sem leiðir til
sjúkrahúsvistar og veldur varanleg-
um 5% miska og hefur í för með
sér verulegar andlegar afleiðingar.
Slíkur tjónþoli ætti rétt á bótum fyr-
ir tímabundinn miska þar til ekki
væri að vænta frekari bata, 200.000
krónum fyrir varanlegan miska og
miskabótum skv. 26. gr. að álitum.
Bætur skv. 26. gr. eru ekki staðl-
aðar, líkt og í 3. og 4. gr., heldur
háðar mati hverju sinni. í athuga-
semdum með frumvarpi að lögun-
um kemur fram, að ekki sé stefnt
að því að greinin leiði til breytinga
á reglum um ákvörðun fjárhæðar
bóta.
Andlegar afleiðingar
árásarinnar hafa vcent-
anlega ekki þótt
sannaðar.
Að lokum er rétt að taka fram að
samningar, sem takmarka lág-
marksrétt tjónþola skv. 3-, 4. og 26.
grein og gerðir eru áður en tjón
verður, teljast ógildir, sbr. 27. gr.
skaðabótalaga.
Miskabótakröfur samkvæmt
framangreindum ákvæðum skaða-
bótalaganna erfast hafi þær verið
viðurkenndar, einkamál verið
höfðað til innheimtu þeirra eða til
viðurkenningar eða krafa um þær
höfð uppi í opinberu máli, sbr. 18.
gr. skaðabótalaga.
Félag lögfræðinga
um EES-rétt (FLE)
Fimmtudaginn 30. maí var haldinn stofnfundur nýs félags lög-
fræðinga, sem hlaut heitið Félag lögfræðinga um EES-rétt,
skammstafað FLE. Jafnframt stofnun félagsins var á stofnfundin-
um samþykkt stofnskrá fyrir það. Samkvæmt henni er tilgangur
félagsins sá að stuðla að umræðu og afla upplýsinga um samn-
inginn um evrópska efnahagssvæðið og tengd efni. Skal félagið
í því skyni standa fyrir umræðufundum og ráðstefnum um rétt-
arstöðu EES-samningsins að íslenskum rétti. Þá skal félagið varð-
veita og veita félagsmönnum aðgang að réttarheimildum er varða
samninginn.
Á stofnfundinum var kjörin stjórn félagsins. í henni eiga sæti
Jóhann Halldórsson, hdl., sem er fyrsti formaður FLE, Stefán
Andri Kristjánsson, lögfræðingur í forsætisráðuneytinu, Gunnar
Ármannsson, lögfræðingur hjá Tollstjóraembættinu, Gunnar
Thoroddsen, hdl. og Skúli Magnússon, fulltrúi við Héraðsdóm
Reykjaness.
Lögmannablaöiö
9