Vinnan - 01.03.1943, Blaðsíða 20
Sjómenn búast til brottjarar.
ræðna um málið. Var miðlunartillaga nefndarinnar
samþykkt á fundi í Bárunni, 4. des. 1902.
Árið 1906 var stofnað Verkamannafélagið Dagsbrún.
Eftir það fór smám saman að dofna yfir Bárufélaginu
og árið 1909 hætti það starfsemi sinni með öllu. Deild-
unum í Hafnarfirði, Keflavík og á Akranesi var breytt
í kaupfélög, en Stokkseyrar- og Eyrarbakkadeildin
störfuðu áfram sem verkalýðsfélög. Stokkseyrardeildin
hefir þó breytt um nafn og heitir nú Verkalýðsfélagið
Bjarmi.
2. Verkamannafélag Seyðisfjarðar
Fjörutíu og fimm ár eru liðin, síðan lagður var
grundvöllur að víðtækustu félagshreyfingunni, sem
þekkzt hefir á þessu landi — félagssamtökum verka-
manna — en þessi hreyfing átti upptök sín í smáþorpi
austur á landi og vagga hennar stóð þar fyrst á fátæk-
legu verkamannsheimili, í litlu timburhúsi, eign Jó-
hannesar Oddssonar, Miðbæ á Seyðisfirði.
Þetta hús stendur enn, fátæklegt eins og fyrr, en lát-
laust og óbrotið, eins og minningarnar um brautryðj-
endurna, sem þar lögðu frumdrögin að fyrstu hags-
munasamtökum íslenzkrar alþýðu.
Umræður munu hafa byrjað um félagsstofnun þessa
á Seyðisfirði haustið 1896, en hvenær félagið hóf starf-
semi sína, veit nú enginn með vissu, því að fundagerðir
eru engar til frá fyrstu árum félagsins. Líklegt má þó
telja, að stofnfundurinn hafi verið haldinn seint á árinu
1896, eða í byrjun ársins 1897. Fundur þessi var hald-
inn, eins og fyrr var getið, á heimili Jóhannesar Odds-
sonar, Miðbæ á Seyðisfirði. Hinn 1. maí árið 1897
voru endanlega samþykkt í félaginu lög þess og auka-
lög. Ákveðið var að nefna félagið Verkamannafélag
Seyðisfjarðar.
Brautryðjendurnir áttu að sjálfsögðu við ýmsa örð-
ugleika að etja í byrjun, meðan samin var í aðalatrið-
um stefnuskrá félagsins og starfshættir þess ákveðnir.
En í þeim efnum nutu þeir leiðbeininga hjá einum
landa sinna frá Ameríku, sem var í heimsókn um þetta
leyti hjá ættingjum sínum á Seyðisfirði. Maður þessi
var Bergsveinn M. Long. Hann hafði dvalið vestan hafs
um 15 ára skeið og tekið þar allmikinn þátt í félags-
samtökum verkamanna. Var hann löndurn sínum hinn
hjálplegasti við stofnun félagsins og samdi uppkast að
lögum þess. En starfskrafta hans naut hér skemur en
æskilegt hefði verið. Sumarið 1897 hvarf hann aftur
til Ameríku og þar andaðist hann, árið 1937, nær átt-
ræður að aldri.
Aðal hvatamenn félagsstofnunarinnar voru, auk
nokkurra manna annarra, þeir Anton Sigurðsson og
Jóhannes Oddsson.
Anton var fæddur 25. sept. 1870 að Hálsi í Svarfað-
ardal. Vorið 1892 lauk hann prófi frá Möðruvallaskóla
og flutti sama ár til Seyðisfjarðar. Byrjaði hann þar
að læra skósmíði og setti að námi loknu upp skóvinnu-
stofu á staðnum. Haustið 1902 flutti hann búferlum
til Akureyrar og réðist um veturinn stýrimaður á fisk-
18
VINNAN