Vinnan - 01.03.1943, Síða 26
fyrirvara, hvenær honum skuli veitt orlof, nema samkomulag
verði um annað.
Ritar vinnuveitandi í orlofsbók starfsmanns vottorð um það,
hvaða daga orlof hans skuli standa yfir.
11. gr. Geti starfsmaður ekki vegna veikinda farið í orlof
á þeim tíma, er vinnuveitandi ákveður samkv. 10. gr., skal hann
sanna forföll sín með vottorði sjúkrasamlagslæknis síns, ef hann
er í sjúkrasamlagi, en annars héraðslæknis. Læknisvottorð skal
ritað í orlofsbók. Getur starfsmaður þá krafizt orlofs og greiðslu
andvirðis orlofsmerkja á öðrum tímum en ákveðið er í 9. gr., en
þó ekki síðar en svo, að orlofi hans sé lokið fyrir 31. maí næst-
an á eftir.
Geti starfsmaður ekki vegna veikinda farið í orlof fyrir þann
tíma,á hann rétt á að fá greitt andvirði oriofsmerkja sinna, ef
hann sannar veikindi sín á sama hátt og að ofan greinir.
12. gr. Nú er maður ekki í starfi, þegar hann vill fara í or-
lof, eða er orðinn sjálfstæður atvinnurekandi eða, hættur að
starfa í þjónustu annarra af öðrum ástæðum, og skal hann þá
snúa sér til oddvita, bæjar- eða borgarstjóra, þar sem hann er
heimilisfastur, og gefa skriflega yfirlýsingu um, að hann ætli
að fara í orlof tiltekna daga, en sá, sem við yfirlýsingunni tek-
ur, ritar vottorð í orlofsbók hlutaðeiganda um, að hann hafi
tekið við yfirlýsingunni, og um innihald hennar, enda sé yfir-
lýsingin geymd í hans vörzlum.
13. gr. Þegar ritað hefir verið í orlofsbók vottorð samkvæmt
því, sem segir í 10. og 12. gr., snýr starfsmaður sér til einhverrar
póststöðvar og fær þar, hinn síðasta virkan dag áður en orlof
hefst eða síðar, greidda í peningum samanlagða upphæð or-
lofsmerkja, sem fest eru í orlofsbókina, gegn afhendingu bókar-
innar með áritaðri kvittun fyrir móttöku upphæðarinnar.
Nú er orlofsbók ekki lögð fram í póststöð til innlausnar fyrir
15. september fyrir næsta orlofsár á undan, og fellur þá andvirði
orlofsmerkjanna til ríkissjóðs, nema sérstök heimild sé í lögum
þessum eða reglugerð samkvæmt þeim til þess að fresta inn-
lausn bókarinnar. Þó getur ráðherra, þegar sérstaklega stendur
á, veitt frest í þessu efni til loka yfirstandandi orlofsárs.
Andvirði orlofsmerkja greiðist dánarbúi manns, sé það sannað
með dánarvottorði, rituðu í orlofsbók, að hann sé látinn.
14. gr. Nú er orlofi skipt samkvæmt heimild í 9. gr. laga
þessara, og skal þá stíla vottorð þau, sem um ræðir í 10. gr.
og 12. gr., í samræmi við það. Verður síðan aðeins greiddur í
það sinn sá hluti samanlagðrar upphæðar orlofsmerkja í orlofs-
bók, sem svarar til þess hluta orlofs, er vottorðið ræðir um.
Skal rita í orlofsbókina kvittun fyrir greiðslunni, en afhenda
hókina síðan þeirri póststöð, sem greiðir eftirstöðvar orlofs-
merkjanna.
15. gr. Kröfur á hendur vinnuveitendum samkvæmt lögum
þessum falla úr gildi fyrir fyrning, ef þær hafa ekki verið við-
urkenndar eða lögsókn hafin innan loka næsta orlofsárs eftir
að kröfurnar stofnuðust.
16. gr. Oheimilt er manni að vinna fyrir kaupi í starfsgrein
sinni meðan hann er í orlofi.
17. gr. Framsal orlofsmerkja og flutningur orlofsmerkja milli
ára er óheimill.
18. gr. Það varðar sektum, er renna í ríkissjóð, ef:
1) Vinnuveitandi lætur starfsmann sinn ekki fá orlof eða or-
lofsfé samkvæmt lögum þessum, nema um ítrekað brot sé
að ræða, því þá má dæma hann til varðhalds.
2) Vinnuveitandi gerir samning við starfsmann sinn, sem
bannaður er í 2. gr. 2. mgr.
3) Starfsmaður brýtur ákvæði 16. og 17. gr., og skal þá jafn-
framt, ef brotið er ítrekað, ákveða með dómi missi orlofs-
réttar næsta orlofsár eftir að dómur er kveðinn upp.
Mál út af brotum þessum skulu sæta meðferð almennra lög-
reglumála. Sökin fyrnist, ef mál er eigi höfðað áður en næsta
orlofsári lýkur eftir að brot var framið.
19. gr. Ef eigi er öðru vísi ákveðið í lögum þessum, skulu
öll mál út af réttindum og skyldum samkvæmt þeim og til full-
nægingar öllum kröfum í því sambandi heyra undir félagsdóm.
Saga löggjafar þeirrar, sem að ofan greinir, er í
aðalatriðum á þessa leið:
í október 1941 skipaði þáverandi félagsmálaráð-
herra, Stefán Jóh. Stefánsson, fimm manna nefnd til
undirbúnings löggjafar um orlof fyrir verkafólk, en
þingmenn Alþýðuflokksins höfðu áður flutt á Alþingi
þingsályktunartillögu um málið, sem náð hafði sam-
þykki.
Að loknu starfi sínu skilaði nefndin frumvarpi, sem
mælt var með af öllum nefndarmönnum, nema fulltrúa
atvinnurekenda.
Á fyrra ársþinginu 1942 var frumvarpið flutt af
Sigurjóni Á. Ólafssyni, eins og gengið hafði verið frá
því af meiri hluta milliþinganefndar. En frumvarpið
náði ekki afgreiðslu á því þingi.
Á Alþingi því er nú situr var frumvarpið flutt að
nýju af Guðmundi 1. Guðmundssyni og samþykkt að
lokum sem lög, eins og fyrr var getið, 10. febr.
SELJUM ALLAR
TEGUNDIR AF
KEXl OG KÖKUM
SÍMAR: 3600 • 5600
SÍMNEFNI: ESJA
PÓSTHÓLF 753
ESJU KEX ER YÐAR KEX!
24
VINNAN