Vinnan - 01.10.1946, Side 30

hans. Kínverska bóndanum er þetta hinn ómiss-
andi áburður.
Rísinn er staðbundnari en brauðkornið. Vatns-
veitnanna verður að gæta með sömu nákvæmni
og Hollendingar gæta flóðgarðanna. Kynslóð eft-
ir kynslóð hefur unnið að þessu, og livorki þekkt
helgidaga né átta klukkustunda vinnu. Eins og
öll þjóðfélög, sem byggjast á miklum vatnsveit-
um, hættir rísríkjunum til samdráttar í stjórnar-
högum og fullkomins einveldis. Valdið verður
að vera skilyrðislaust og óbifanlegt, svo að hve-
nær sem þörf krefur, sé liægt að bjóða íbúunum
út til baráttu gegn þessum þráláta voða. Valda-
barátta keisara og páfa, sem rýrði myndugleika
ríkisins, mundi framkalla vatnsflóð eða þurrka í
rísyrkjuríki. Og meðan drottnarar „þurru akr-
anna“ létu þar við sitja að nefna sig smurða af
guði, gengu einvaldsherrar „áveitu akranna“
miklu lengra. Þeir röktu ætt sína beint til guð-
anna, voru synir himinsins, faraóar eða keisari og
páfi í einni persónu eins og kalífarnir.
Copeland, hinn ameríski rísyrkjufræðingur,
heldur því fram, að rísyrkjuþjóðir skeri sig ævin-
lega úr, hvað friðsemi snertir. Eldri saga Kín-
verja og saga Japana síðustu árin fella ekki stoðir
undir þessa skoðun. Miklu skynsamlegri er sú
skoðun, sem K. Haushofer hefur hreyft. Hann
bendir á, hversu auðvelt sé að eyðileggja vatns-
veiturnar, — fjandmannainnrás er því þúsund
sinnum hættulegri í rísyrkjulandi en í hveiti- og
rúgyrkjulandi. Fjandmennirnir jaurfa ekki einu
sinni að eyðileggja vatnsveituskurðina. Séu þeir
ekki hreinsaðir og þeim haldið við í tvö eða þrjú
ár, stendur hungursneyðin fyrir dyrum. Af þess-
ari ástæðu vaka rísyrkjuþjóðir betur yfir landa-
mærum sínum en hveitiyrkjuþjóðirnar. Þeim
hættir alltaf til jæss að umlykja sig með „kín-
verskum múr“, og það er líka orsök þess, að allar
rísyrkjuþjóðir eru tortryggnar gagnvart aðkomu-
mönnutn. Það eru ekki liðin nema 80 ár síðan
Ameríkumenn opnuðu Japan fyrir hvítum mönn-
um, og þeir urðu að gera það með valdi, og það
var aðeíns nokkrunr árum eftir að „port“ Kína-
veldis höfðu verið opnuð.
Hyggnir Kínverjar sáu þó mætavel, hvílík
hætta þeim var búin af þessari „eintegundar-
yrkju“, það er að segja að vera algerlega háðir
einhliða akuryrkju. Um langa lrríð var það líka
bannað, að kínverskir bændur ræktuðu rísinn
einan saman. Við hliðina á musteri himins og
jarðar í Peking var „heilagur reitur“ (tilrauna-
reit mundum við kalla hann), þar sem keisarinn
plægði með eigin hendi og sáði í fimm tegund-
um af heilögum jarðargróða: rís, hirse, hveiti,
byggi og baunum. En þetta dró skammt til þess
að svipta rísinn þeim sessi, sem hann hafði sem
aðalfæða þjóðarinnár.
Hversu ákaft sem Austurlandaþjóðirnar
reyndu að hamla á móti „hvítu djöflunum“, urðu
jrær þó að lokurn að láta í minni pokann. Aðeins
tveimur af rísyrkjuríkjum Asíu heppnaðist að
varðveita sjálfstæði sitt: Japan og Síam. Og hvern-
ig er nú komið högum rísforðabúranna, sem
fæddu gulu þjóðirnar?
Nú á dögum er rís ekki einungis ræktaður í hin-
um fjarlægari Austurlöndum, heldur einnig í
Vestur-Asíu, Afríku, Evrópu og Ameríku. Á ítal-
íu, mesta rísræktarlandi Evrópu, er uppskeran
Fanney, skipið sem Fiskirnála-
nefnd gerði út á sildfiski með
hringnót s. I. sumar. Árangur varð
ekki góður, en þó þykir ekki full-
reynt, hver framtið sé í sliku veiði-
tecki.
296
VINNAN