Vinnan - 01.05.2010, Blaðsíða 10

Verkalýðsforingjarnir Hjördís Þóra og Finnbjörn Hermannsson ræða ástandið og
framtíðina
Hjördís Þóra Sigurþórsdóttirformaður AFLs
á Austurlandi og Finnbjörn Hermannsson
formaður Samiðnar og Fagfélagsins leiða
stórfélög innan ASÍ. Félagsmenn þeirra hafa
fundið rækilega fyrir kreþþunni sem læsti sig
um íslenskt samfélag haustið 2008 og hefur
ekki linaðtakiðsíðan. Atvinnulífið virðist
botnfrosið og atvinnuleysið því aukist síðustu
mánuði. Þaðer nú ísögulegu hámarki.
En hvernig birtist Hjördísi Þóru og Finnbirni
ástandið á skrifstofum stéttarfélaganna sem
þau stýra?
FH: „Álagið hefur aukist verulega vegna
hrunsins. Fyrst var mikið um aðstoð vegna
uppsagnaog lækkunar launa ensíðan
breyttist það yfir í aðstoð vegna gjaldþrota
fyrirtækja og kröfugerða í þrotabú. Þá er
mun meira sótt í sjúkrasjóð en áður. Það
hefur líka orðið sú breyting á að mikið er
spurt um styrki vegna lyfjakostnaðar, ýmissa
tækjakaupa og almenns lækniskostnaðar."
HÞS: „Ástandið í þjóðfélaginu hverju sinni
endurspeglast í þeim erindum sem okkur
berast á skrifstofur félagsins. AFL rekur níu
þjónustuskrifstofur á félagssvæðinu og er
atvinnuástandið misjafnt á milli staða. Á
tveimur skrifstofanna erum við með þjón-
ustu fyrirVinnumálastofnun og þangað leitar
eðlilega atvinnulaust fólk. Á aðrar skrifstofur
leita félagsmenn með alls konar vandamál
tengd minnkandi vinnu eða atvinnumissi,
réttindum til atvinnuleysisbóta, skyldur
atvinnulausra, úrræði Vinnumálastofnunar
og síðast en ekki síst samskipti við stofnunina
sem alltof oft eru þung og erfið. Jafnframt
fáum við fjölmargar fyrirspurnir varðandi
minnkandi starfshlutfall, styttingu eða niður-
fellingu á yfirvinnu, ferli uppsagna og fleira."
FH: „Það má líka minnast á að krafa bæði
frá félagsmönnum og ekki síður atvinnu-
rekendum hefur komið inn á borð hjá okkur
um að"taka til á vinnumarkaðinum". Á
meðan á uppganginum stóð var töluvert
um að menn væru munstraðir í störf sem
þeir voru ekki lærðir til. Nú eru þessir sömu
aðilar sem ýmist stýrðu þeim í verkum eða
hreinlega réðu þá í vinnu með kröfur á okkur
um að við stoppum ófaglærða aðila og
skiptum þeim út fyrir lærða. Skjótt skipast
veður í lofti."
Miklar kröfur og væntingar
til stéttarfélaga
Er mikilvægi stéttarfélaga kannski aldrei
meira en einmitt í ástandi eins og við erum
að upplifa núna?
HÞS: „Það er upplifun okkar að þegar vel
árar þá þurfi félagsmaðurinn minna á félag-
inu að halda en þegar illa árar. Á uþþgangs-
tímum þegar eftirsþurn eftir starfsfólki
eykst þá geta starfsmenn samið um viðbót
við launin og telja sig því síður þurfa á
félaginu að halda. Þegar ver árar þá segja
atvinnurekendur upp yfirborgunum og
launamaðurinn situreftirá lágmarkstöxtum.
íástandinu núna ereinnig meiri þörffyrir
aðstoð ýmissa sjóða sem félagið stendur að
s.s. sjúkra- og starfsmenntasjóða, en margir
nota eðlilega aukinn tíma vegna minnkandi
vinnu til að fara í nám eða á námskeið."
FH: „Ég tek undir þetta. Ég finn fyrir
miklum kröfum og væntingum til stéttar-
félaga. Það er aldrei meiri þörf en nú þar
sem erfitt er fyrir einstaka félagsmenn
að standa á sínum kröfum. Það eru oft á
tíðum í gangi ósanngjarnar kröfur til okkar
félagsmanna að liðka nú til og lækka launin
eða vinna stoþult. Þarna þarf stéttarfélagið
að stíga inn og verja einstaklinginn. Það er
einnig mjög mikilvægt að við komum inní
mál ef verið er að breyta vinnustaðasamn-
ingum og þess háttar. Það er erfitt fyrir
trúnaðarmann að standa einn í eldlínunni
gagnvart fyrirtækjum í dag. Ég finn mikið
fyrir vonbrigðum launamanna þegar þeir
standa frammi fyrir þessum kröfum því þeir
fengu bara sín stríþuðu laun þegar allt var
í uþpgangi. Nú horfa þeir sömu uþþ á að
ágóðinn sem safnast hafði uþþ ífyrirtækinu
í formi eigin fjár er horfinn í eitthvað allt
annað. Þeim er svo gert að herða sultaról-
ina til að bjarga, ef einhverju erað bjarga.
Það er erfitt að kyngja slíkum kröfum."
Stjórnmálamenn hafa framlengt
kreppuna með sundurlyndi
Stjórnmálamenn báru mikla ábyrgð á hrun-
inu og sumir halda því fram að þeir séu líka
að bregðast í endurreisninni. Hver erykkar
skoðun á því?
HÞS: „Stjórnamálamenn fyrri tíma bera
ábyrgð á þeim ramma sem bankar og aðrar
fjármálastofnanir störfuðu í. Sá rammi var
augljóslega gisinn þar sem græðgi, spilling
og sérhagsmunahyggja réðu ferðinni og
mönnum tókst bæði að sópa til sín fjármun-
um úr bankakerfinu og sölsa undir sig hverju
fyrirtækinu á fætur öðru, hirða úr þeim öll
verðmæti og skilja eftir sig sviðna jörð.
Varðandi endurreisnina þá hefur hún
auðvitað tekið allt of langan tíma. Ég vil
lýsa ábyrgð á hendur stjórnvöldum, bæði
stjórn og stjórnarandstöðu hvað það varðar.
Að þingheimur þvæli á undan sér sama
málinu misserum saman er eitt útaf fyrir
sig óábyrgt. Hvað þá heldur þegar staðan
í þjóðfélaginu er eins og hún er í dag.
Stöðugleikasáttmálinn sem undirritaður var í
fyrrasumar var liður í því að flýta fyrir endur-
10 - VINNAN -