Stefnir - 01.11.1960, Page 17

StjórnaSi hann síðan ríki sínu til dauSadags af
hinum mesta skörungsskap.
Pípin átti tvo sonu, er hétu Karl og Karlóman.
Þegar Pípin dó, 768, erfðu þessir synir hans
ríkið og var því þá skipt á milli þeirra sam-
kvæmt venju. Samkomulag bræðranna virtist
ekki ætla að verða gott, en áður en nokkuð illt
hlytist af því, dó Karlóman, 4. des 771. Hann lét
eftir sig konu og tvo sonu, sem áttu að erfa
föður sinn. En Karl hrifsaði undir sig arf þeirra
og varð þar með einn konungur yfir öllu Franka-
ríki.
Evrópa var um þessar mundir æði ólík því,
sem hún er á vorum dögum. Hinir villtu og
heiðnu forfeður vorir á Norðurlöndum voru þá
óðast að tygj'a. sig í hinar frægu víkingaferðir
sínar. Fátt var þar um skipuleg ríki. I austur-
hluta álfunnar bjuggu Slavar :eins og nú. Þeii
voru afar skammt komnir í menningarefnum.
Á Spáni réðu Múhameðstrúarmenn ríkjum. Eng-
land skiptist í mörg smáríki, er lágu í einlægum
styrjöldum sín á milli. Balkanskaginn var undir
yfirráðum Býzansríkis og Búlgara, og Þýzka-
land sumpart skipulagslitlar villimannabyggðir
og sumpart smáríki. Hluti af því, aðallega suð-
vesturhluti núverandi Vestur-Þýzkalands til-
heyrði Frankaríkinu. Italía var mjög sundruÖ. í
Pódalnum stóð ríki Langbaröa, germanskrar
þjóðar, sem hafði brotizt inn á Italíu 568 og
tekið af Býzansríki allan Pódalinn og mikil lönd
suöur af skaganum. Þar suður frá voru tvö hálf-
sjálfstæö Langbaröahertogadæmi, Spoleto og
Benevent. Hingað og þangað um skagann voru
svo þeir landsskikar, sem Býzansríki átti eftir.
Þó hafði Býzans naumast ráð á að kosta varnir
þessara smáskika, og urðu þeir að gera það
sjálfir að mestu. Af því leiddi svo aukin sjálfs-
forráð þessara héraða. Meðal þeirra var Róm og
umhverfi hennar. Þar var páfinn æðsta vald og
hafði bæði andlegt og veraldlegt forræði borg-
arinnar í sínum höndum. Ef frá er talið Mú-
Bronzlíkneski af Karli mikla með kórónu, sverð og
veldishnött.
hameðstrúarmannaríkið á Spáni, var Frankaríkið
eina skipulega sterka ríkið í álfunni. Verkefnin
voru þar þó ærin fyrir stjórnsaman konung og
hásætið varð Karli aldrei neinn hægindastóll.
Hann fékk strax nóg að gera.
Það hefur áður verið nefnt, að hann hrifsaði
undir sig með offorsi lönd hins sálaða bróður
síns, Karlómans. Ekkjan og synir þeirra tveir
þóttust að vonum sárt leikin og leituðu því á
STEFNIR 15