Dagblaðið Vísir - DV - 19.03.2021, Blaðsíða 14

S jö ár eru síðan þá tvítug-ur sonur Áslaugar Krist-jánsdóttur var dæmdur
í fangelsi en hann sat dóminn
af sér á Litla-Hrauni, Kvía-
bryggju og á Sogni. „Hann
tók ofskammt af lyfjum ári
áður og ég vissi lengi vel ekki
hvort hann myndi lifa það af.
Ári seinna fór hann síðan inn
á Litla-Hraun. Hann hafði
áður fengið nokkra dóma sem
voru skilorðsbundnir vegna
ungs aldurs. Hann rauf síðan
skilorð og fór þá inn.“
Áslaug segir það hafa verið
hræðilegt að fá þær fregnir
að sonur hennar hefði verið
dæmdur í fangelsi. „Það greip
mig enginn. Ég kenndi sjálfri
mér um, að ég væri svona
ómöguleg móðir og hefði aldr-
ei verið á réttum stað á réttum
tíma. Það er mikil skömm sem
fylgir því þegar barnið manns
er komið í fangelsi og fordóm-
ar víða.“
Deyfði sig með áfengi
Hún á þrjú börn og eitt fóst-
urbarn. Þessi tiltekni sonur
hennar hafði lengi átt við
ýmsan vanda að etja en þegar
hann hætti að taka ADHD-
lyfin sín fjórtán ára gamall
var leiðin brött niður á við. „Í
mörg ár komst ekkert annað
að hjá mér en hvar hann væri
og hvað hann væri að gera.
Ég var alltaf með áhyggjur
af honum. Hann var varla bú-
inn að fá bílpróf þegar hann
missti það og var alltaf í sí-
felldum vandræðum.
Ég fór að deyfa mig með
áfengi, líka bara til að geta
sofnað á kvöldin en vaknaði
aftur nokkrum klukkutímum
seinna. Á endanum gat ég
ekki meira og fann að ég gat
ekki lengur hugsað almenni-
lega um hin börnin mín. Ég
fór þá í meðferð og var í dags-
leyfi frá Vogi þegar ég las í
fréttunum að það væri búið
að dæma hann. Eftir þetta
hef ég ákveðið óþol gagnvart
fjölmiðlum og sérstaklega
kommentakerfunum og allri
fyrirlitningunni sem birtist
þar. Ég hafði leyfi til að gista
heima og koma aftur á Vog
næsta dag en ég fékk svo
mikið af símtölum um strák-
inn minn að ég endaði með því
að slökkva á símanum og fara
aftur inn á Vog seinna um
daginn. Þetta var á afmælis-
daginn hans og ég bara hrundi
andlega.“
Áhyggjufull systkini
Áslaug segist aldrei hafa
fengið upplýsingar um að hún
hefði getað talað við fanga-
prest, en hún er kristinnar
trúar og segist sannarlega
hefðu þegið það ef hún hefði
vitað af þeirri þjónustu. „Ég
hefði viljað fá inngrip hvað
mig sjálfa varðar og aðstoð
með hin börnin. Ég hefði vilj-
að að þau fengju sálfræðiað-
stoð og fá hjálp til að útskýra
fyrir þeim hvar bróðir þeirra
var. Þau voru með miklar
áhyggjur af honum og í hverju
hann myndi lenda. Þau hafa
auðvitað horft á bíómyndir og
vita hvað gerist í fangelsum.
Foreldrar fanga sem eiga
önnur börn verða að fá að
geta hreinsað hausinn til að
geta verið til staðar fyrir hin
börnin. Það var enginn sem
sagði við mig: Viltu ekki bara
fá viðtal hjá sálfræðingi? Ég
fékk á endanum viðtal fyrir
yngsta son minn, sem var
mjög reiður fyrir hönd bróður
síns, hjá fjölskylduþjónustu
SÁÁ en hann neitaði að fara
og það var enginn til að hjálpa
mér að fara með hann.“
Hún segist hafa verið mjög
þakklát þegar sonur hennar
fékk að fara á Kvíabryggju.
„Hann hafði þá orðið fyrir
hótunum af hálfu samfanga á
Litla-Hrauni. Hann var bara
rétt tvítugur og hræddur. Ég
heimsótti hann einu sinni og
sá að hann var með glóðar-
auga. Hann sagðist hafa labb-
að á hurð en ég vissi betur.
Á Kvíabryggju kynntist
hann tveimur föngum sem
voru að afplána vegna dóma
sem tengdust bankahruninu.
Annar þeirra kenndi honum
að reikna og hinn greiddi
seinna fyrir hann skólagjöld.
Strákurinn minn fann veski
eiginkonu annars þeirra, fullt
af peningum, eftir að hún kom
í heimsókn en hann skilaði
því. Þeir sögðust sjá það góða
í honum og að hann ætti fram-
tíðina fyrir sér.“
Einmana þegar
hann losnaði
Áslaug segir að sonur hennar
sé í dag þakklátur fyrir að
hafa verið dæmdur í fangelsi
svona ungur því annars hefði
hann eflaust áfram fetað veg
afbrota. Hann er edrú enn
þann dag í dag, en hún segir
það hvorki ríki, sveitarfélagi
né Fangelsismálastofnun að
þakka.
„Eftir að hann losnaði út fór
hann á AA-fundi og hitti gaml-
an vin minn sem tók hann upp
á sína arma. Sonur minn var
þá á Vernd en sagði við mig:
„Mamma, ég veit ekki hvern-
ig ég á að borga leiguna,“ því
hann var bara að sinna sam-
félagsþjónustu. Þetta kerfi
er svo öfugsnúið. Hann var
þarna mjög einmana því allir
vinir hans voru í neyslu. Vinur
minn fann handa honum vinnu
og tók hann upp á sína arma.
ÉG KENNDI SJÁLFRI MÉR UM
Ekkert grípur aðstandendur þegar fólk fer í fangelsi. Oft fylgir því mikil
vanlíðan að eiga ástvin sem situr inni fyrir afbrot. Fangaprestur segir að
það ætti að vera hluti af velferðarkerfinu að hjálpa aðstandendum. Tvær
mæður ungra fanga segja sögu sína sem er lituð af sjálfsásökunum.
14 FRÉTTIR 19. MARS 2021 DV
Erla
Hlynsdóttir
erlahlyns@dv.is
Sá maður var honum eins og
faðir og er enn til staðar.“
Sonur hennar er enn í námi
og fer reglulega með AA-fundi
í fangelsin. Hún hvetur að-
standendur fanga til að hika
ekki við að leita sér aðstoðar.
„Þó að þeir þurfi að fara á
geðdeild. Fólk þarf að fá hjálp
með líðan sína. Oft skamm-
ast fólk sín fyrir að leita sér
hjálpar og vill ekki láta neinn
sjá sig hér eða þar. Margir
nærast á því að tala illa um
aðra en við verðum að rísa
upp fyrir það. Ég vildi bara
óska að það væri eitthvert
kerfi sem myndi sjálfkrafa
grípa aðstandendur í þessum
aðstæðum,“ segir Áslaug.
Byrgði tilfinningarnar inni
Móðir annars ungs fanga fór í