Morgunblaðið - 14.01.2021, Blaðsíða 22

22 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. JANÚAR 2021
ÚTSALA
50%
AFSLÁTTUR
AF UMGJÖRÐUM
LAUGAVEGI 24 - REYKJAVÍK - S. 552 0800
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Flytja þurfti þrjá slasaða göngu-
menn með þyrlu af Kerhólakambi og
úr hlíðum Móskarðshnjúka á sunnu-
daginn var. Hættulegar aðstæður
sköpuðust þá víða á vinsælum
gönguleiðum fjalla á höfuðborg-
arsvæðinu eins og svo oft á vetrum.
Fjallgöngur hafa notið mikilla vin-
sælda og margir stundað útivist í
faraldrinum sér til heilsubótar og
ánægju. Mikilvægt er að vera rétt
útbúinn fyrir aðstæður á fjöllum.
Árni Tryggvason, hönnuður og
ljósmyndari, hefur stundað fjalla-
mennsku í meira en 40 ár og m.a.
verið leiðsögumaður í fjallaferðum.
Hann setti færslu á Facebook um
notkun mannbrodda og vetrar-
fjallaferðir í kjölfar slysanna um
helgina sem vakið hefur mikla at-
hygli. Árni sagði of marga fara van-
búna á fjöll.
„Síminn hefur verið rauðglóandi
eftir að ég birti þessa færslu,“ segir
Árni. „Tveir söluaðilar útivistarbún-
aðar eru búnir að hafa samband og
ætla að bæta merkingar og fræða
fólk um að hálkubroddar eru ekki
fjallgöngubúnaður.“
Réttur búnaður mikilvægur
Svonefndir „Esjubroddar“, mann-
broddar með teygju utan um skóinn,
hafa verið vinsælir. Árni vill helst
eyða þessu heiti úr málinu og segir
að slíkir broddar geti gert gagn í
göngu á jafnsléttu eða í litlum halla
en henti engan veginn í fjallgöngur
og brattlendi. Hann sagði að slys
hefði til dæmis orðið þegar teygja
broddanna hefði smokrast af skóm
við átak og fólk runnið af stað.
„Ef þú ert kominn í mikinn halla,
sérstaklega hliðarhalla, með svona
búnað geta skórnir misst gripið og
þú ferð af stað. Ég hef séð svona
brodda krullast af fótunum á fólki.
Vinur minn úr hjálparsveitinni sagði
að hálkubroddar hentuðu vel ef þú
dyttir bara á rassinn. En ef hætta er
á að þú rennir af stað og lendir í
vandræðum eftir byltuna þá skaltu
ekki vera á hálkubroddum,“ sagði
Árni. „Fjallabroddarnir eru með 10-
12 stóra gadda allan hringinn og eru
reimaðir fastir við skóna. Þeir losna
ekki af. Það er lykilatriði.“ Keðju-
broddar eru oft með níu litla brodda
langt inni á sólanum.
Árni segir að hálkubroddar og
göngustafir geti verið afleit blanda í
vetrarferðum á fjöllum. „Að vetri á
fólk að vera á fjallabroddum og með
ísöxi. Það er minni hætta á að renna
af stað ef þú ert með volduga
brodda.“ Hann segir mikilvægt að
fólk sem fær sér fjallabrodda og
ísöxi fái tilsögn og læri að nota bún-
aðinn rétt.
Ýmsar hættur á fjöllum
Árni útbjó upplýsingaskilti fyrir
Ferðafélag Íslands sem var sett upp
við þrjár vinsælar gönguleiðir á
Esju og Móskarðshnjúka og sýnir
hverju má búast má við þar á hverj-
um árstíma. Eins skilti eru við fleiri
fjöll. Hann segir að fólk verði að
muna það að Esjan og mörg önnur
vinsæl fjöll geti verið stórhættuleg. Í
Esju og víða annars staðar getur t.d.
skapast mikil snjóflóðahætta eins og
mörg dæmi sanna, að ekki sé talað
um svell og hálku.
„Ég hef tekið þátt í því sem björg-
unarsveitarmaður að bera lík niður
af Esjunni. Ég hef líka tekið þátt í að
bera marga með snúna eða brotna
ökkla niður fjallið. Það var yfirleitt
fólk sem var vanskóað,“ segir Árni.
„Fyrir mér er þetta alvörumál og
Esjan í júlí er allt annað fjall en Esj-
an í janúar. Fólk verður að átta sig á
því. Aðalsmerki góðra fjallamanna
er að vita hvenær á að snúa við og
stundum er skynsamlegast að gera
það áður en í óefni er komið.“
Ljósmynd/Árni Tryggvason
Fjallamaður Árni Tryggvason með nýliðum í Hjálparsveit
skáta í Reykjavík sem voru í þjálfun á Sólheimajökli.
Skýringarmynd/Árni Tryggvason
Mannbroddar Mikill munur er á hálkubroddum og fjalla-
broddum og hann getur skipt sköpum í bratta og fjalllendi.
Skilti/Árni Tryggvason
Upplýsingaskilti Göngufólk er minnt á helstu öryggisreglur
og að vera rétt útbúið áður en haldið er á Esjuna og fleiri fjöll.
Réttur fótabúnaður skiptir sköpum
 Fjallamaður segir hálkubrodda ekki henta í fjallgöngu  Esjan er allt önnur í janúar en í júlí