Morgunblaðið - 22.01.2021, Qupperneq 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 22. JANÚAR 2021
Lagersala
EDDA
HEILDVERSLUN
Höfðabakka 9, 110 Reykjavík | run.is | eddaehf.is
Föstudaginn 22. janúar kl. 14-18
Laugardaginn 23. janúar kl. 11-16
Tískufatnaður og
heimilisvara
Flottar vörur á frábæru verði
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Tveir stórir fóðurprammar sem
Fiskeldi Austfjarða hefur fest
kaup á frá Noregi og koma til
starfa í vor verða rafknúnir, svo-
kallaðir tvinnprammar. „Tvinn-
prammar eyða minni olíu. Það
sparar útgjöld og vinnur með um-
hverfinu,“ segir Ólöf Rún Stefáns-
dóttir, gæðastjóri Fiskeldis Aust-
fjarða.
Fóðurprammar eru í notkun all-
an sólarhringinn, einn við hverja
staðsetningu sjókvía. Hvert laxeld-
isfyrirtæki er því með nokkra
pramma í notkun.
Hlaðið inn á rafgeyma
Rafknúnir fóðurprammar ganga
eingöngu fyrir jarðefnaeldsneyti
um fjórar klukkustundir á sólar-
hring. Á þeim tíma fullhlaða þeir
rafhlöður prammans.
Áætlað er að með notkun á raf-
knúnum fóðurpramma minnki olíu-
notkun á eldistíma einnar kynslóð-
ar af laxi í sjókví um 80 þúsund
lítra og sparnaðurinn nemi 23,5
milljónum króna. Við það minnkar
losun á gróðurhúsalofttegundum
um 90%. Þá er betra fyrir starfs-
menn að vinna um borð vegna þess
að þar er minni hávaði og titringur
sem fylgir notkun véla.
Þessi tækni er að ryðja sér til
rúms í Noregi og fleiri fiskeld-
islöndum. Margir nýir prammar
eru með þessa tækni og einnig er
verið að breyta eldri fóðurprömm-
um. Þá er aukning í að prammar
fái rafmagn beint úr landi.
Prammarnir sem Fiskeldi Aust-
fjarða hefur fest kaup á eru frá
ScaleAQ í Noregi og eru með
stærstu fóðurprömmum sem hing-
að hafa verið keyptir. Annar þeirra
er af gerðinni Nova 600, er 30
metra langur, ber allt að 600 tonn
af fóðri og er með möguleika á að
gefa fóður samtímis í sextán kvíar.
Í Berufirði og Fáskrúðsfirði
Verið er að smíða prammana og
er von á þeim hingað í byrjun maí.
Ólöf Rún segir að þeir séu keyptir
til að þjóna vaxandi starfsemi
fyrirtækisins. Annar verður not-
aður í Berufirði en hinn í Fá-
skrúðsfirði.
Tvinnprammar í eldið
 Fiskeldi Austfjarða fær til sín í vor rafknúna fóðurpramma
 Mun draga úr notkun dísilolíu og áhrifum á umhverfið
Rafknúinn Nova 600-fóðurpramminn er 30 metra langur og 12 m breiður.
Froskar hafa sést á litlu svæði í
Garðabæ síðan 2017 samkvæmt
fréttum og samfélagsmiðlum, að því
er fram kemur í nýrri skýrslu um
framandi tegundir. Þar kemur jafn-
framt fram að Náttúrufræðistofnun
Íslands hafi ekki fengið eintak af
tegundinni til þess að greining sé
örugg.
Útbreiðsla froskanna virðist afar
takmörkuð og að mestu bundin við
tvær íbúðagötur og talið líklegt að
lítil tjörn sé á svæðinu. Ekki er talin
hætta á að frosktegundin nái auð-
veldlega meiri útbreiðslu hérlendis
en það geti þó breyst ef einstakling-
ar komast í stærri eða tengd vatna-
kerfi, segir í skýrslunni.
Skýrslan er tekin saman af Nátt-
úrufræðistofnun fyrir Umhverfis-
stofnun og fjallar um framandi teg-
undir í straumvötnum, stöðuvötnum
og strandsjó. Alls er fjallað um 36
framandi tegundir og af þeim eru
sex taldar vera ágengar tegundir.
Þær eru alaskalúpína, skógarkerfill,
minkur, spánarsnigill, búrbobbi og
húshumla.
Úr fiskabúrum
Búrbobbi er sniglategund sem lif-
ir í ferskvatni og finnst bæði í renn-
andi vatni og tjörnum. Hann fannst
fyrst hérlendis í Fossvogslæk árið
1978 og finnst nú á höfuðborgar-
svæðinu, Suðurnesjum og í Ölfusi en
er bundinn við jarðhitaáhrif eða
volgt frárennsli. Talið er að tegundin
hafi borist út í náttúruna hérlendis
úr fiskabúrum. Búrbobbi er ein af
fáum tegundum hérlendis sem nú
þegar hafa verið flokkaðar sem
framandi ágeng tegund og því er
fullt tilefni til þess að vel sé fylgst
með útbreiðslu hans og áhrifum á líf-
ríki hérlendis, segir í skýrslunni.
Af framandi tegundum í strandsjó
er grænn marhnútur nefndur til
sögunnar. Hér við land var tegundin
fyrst staðfest við Vatnsleysuströnd
2005 og ári síðar fannst hún tvisvar í
fjörupollum á Seltjarnarnesi. Grænn
marhnútur er ekki flokkaður sem
ágeng tegund í öðrum löndum og
hér við land er útbreiðsla hans hæg.
Því er fremur ósennilegt að hann
muni flokkast sem ágeng tegund hér
á næstunni nema umhverfisbreyt-
ingar eigi sér stað.
Innflutningur ekki leyfður
Sérstaklega er fjallað um kyrra-
hafsostrur í skýrslunni og innflutn-
ing á ostrum vegna ræktunar í
Skjálfandaflóa. Árið 2019 var beiðni
um ostruinnflutning hafnað af Um-
hverfisstofnun með vísan til nei-
kvæðrar umsagnar sérfræðinga-
nefndar um framandi lífverur og
rannsókna á ágengni tegundarinnar
í nágrannalöndum okkar.
Sagt er að helstu rök sérfræðinga-
nefndarinnar hafi byggst á að hætta
geti verið á að ostrur nái að fjölga
sér og festa rætur fyrir norðan land
og ógna líffræðilegri fjölbreytni á
svæðinu. Mun fleiri umsóknum um
innflutning á ostrum hafi verið hafn-
að á sambærilegum grundvelli.
aij@mbl.is
Ljósmynd/Wikipedia
Froskur Ekki er talin hætta á að tegundin nái auðveldlega
meiri útbreiðslu hér og upplýsingar eru af skornum skammti.
Ljósmynd/Wikipedia
Búrbobbi Tegundin er flokkuð sem framandi og ágeng, en
búrbobbi fannst fyrst hér á landi í Fossvogslæk árið 1978.
Ljósmynd/Wikipedia
Grænn marhnútur Hér á landi var tegundin fyrst staðfest við
Vatnsleysuströnd 2005 og ári síðar fannst hún á Seltjarn-
arnesi.
Froskar í Garðabæ og grænn marhnútur
 Fjallað um 36 framandi tegundir í nýrri skýrslu  Tilefni til að fylgjast vel með útbreiðslu búrbobba
Matvælastofnun hefur ekki áður lent í
sambærilegu tilviki og kom upp í
byrjun þessa árs þegar tveimur ein-
staklingum, sem þóttust vera starfs-
menn stofnunarinnar, tókst að stöðva
starfsemi hundagæslu.
Atvikið hefur verið tilkynnt til emb-
ættis lögreglunnar á Norðurlandi
eystra, en samkvæmt upplýsingum
þaðan er umrædd hundagæsla á Ak-
ureyri.
Hjalti Andrason, upplýsingafulltrúi
MAST, sagðist í samtali við mbl.is í
gær geta staðfest að beiðni um rann-
sókn hefði verið send lögreglunni á
Norðurlandi eystra. Fólkið kynnti sig
sem starfsmenn MAST en var ekki
með nein skilríki í fórum sínum því til
sönnunar, eða í merktum fatnaði.
MAST stöðvaði ekki
starfsemi hundagæslunnar
Hjalti segir aðspurður að málið hafi
uppgötvast skömmu eftir þessa heim-
sókn, þegar eftirlitsmenn MAST
bönkuðu upp á hjá viðkomandi
hundagæslumanni við eftirlit. Hjalti
segir MAST ekki geta upplýst til
hvaða aðgerða eftirlitsmenn hefðu
gripið á staðnum, að öðru leyti en því
að starfsemin hefði ekki verið stöðv-
uð.
Þóttust vera frá MAST
 Létu loka hundagæslu á Akureyri  Komið til lögreglu
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Hundagæsla Starfsemi á Akureyri
var stöðvuð af óprúttnum aðilum.