Morgunblaðið - 18.03.2021, Síða 64

64 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. MARS 2021
Skeifunni 8 | Kringlunni | Glerártorgi | Sími 588 0640 | casa.is
FRANDSEN JOB
Veggljós – 18.900,-
Borðlampi – 19.900,-
Helgi Snær Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
Maram nefnist nýútkomin mynda-
saga ætluð eldri ungmennum og full-
orðnum, skrifuð af heimspekingnum
Magnúsi Birni Ólafssyni og teiknuð
af franska listamanninum Adrien
Roche sem kallar sig Adrroc.
Bókin er gefin út af Froski á ís-
lensku og ensku, og er hér er á ferð-
inni fyrri hluti sögunnar en sá seinni
er í vinnslu. Maram fjallar um ungan
perlukafara sem kemur sér í klandur
þegar hann brýst inn í drauma gam-
als einbúa á lítilli Kyrrahafseyju og
hefst í kjölfarið mikið ævintýri.
Maram er fyrsta bók Magnúsar en
hann skrifar einnig sögur fyrir tölvu-
leiki sem Klang
Games framleiðir,
fyrirtæki sem er
staðsett í Berlín.
Magnús segist
hafa flutt til Berl-
ínar eftir að hon-
um var boðið starf
við tölvuleikja-
skrif. „Úti í Berlín
kynnist ég hreyfi-
myndagerðar-
manni sem var að
kvika sögurnar sem ég var að gera og
hann kom mér í samband við Adrien
Roche,“ útskýrir Magnús. „Ég velti
fyrir mér hvernig ég gæti nýtt tím-
ann sem best úti í Berlín og var með
óklárað handritið í farteskinu, hand-
ritið að Maram. Markmiðið var að
finna teiknara sem gæti hjálpað mér
að teikna bókina því það eru ekki
margir á Íslandi sem hafa helgað sig
þessu listformi,“ segir Magnús. Hann
hafi þurft að fara til meginlands Evr-
ópu til að finna slíkan teiknara.
Tvöfalt meiri vinna
Magnús skrifaði söguna um perlu-
kafarann Maram með myndasögu í
huga og er spurður að því hvort slík
skrif séu svipuð skrifum fyrir tölvu-
leik.
„Nei, það er kannski líkara því að
skrifa handrit að kvikmynd. Mun-
urinn er kannski helst sá að mynda-
söguhandritið er brotið niður í miklu
smærri eindir. Eftir að þú hefur
skrifað sjónvarps- eða kvikmynda-
handrit er það t.d. yfirleitt hlutverk
annarra að búa til „storyboard“. En
þegar þú ert að skrifa fyrir teikni-
myndasögu þarftu í raun að lýsa
hverjum einasta ramma í smáatriðum
fyrir teiknaranum svo sögu- og tákn-
heimurinn komist áleiðis. Þetta verð-
ur því töluvert meira nákvæmnis-
verk,“ útskýrir Magnús.
Frelsi og ábyrgð
– Hvað geturðu sagt mér um sög-
una og hvernig datt þér hún í hug?
„Það var ýmislegt sem kom til. En í
mastersverkefninu mínu í heimspeki
velti ég fyrir mér hugtökunum frelsi
og ábyrgð og kafaði dálítið í exi-
stensíalisma 19. aldar,“ svarar Magn-
ús. Meistaraprófsritgerðin hafi fjallað
um fyrirgefningu.
„Þegar ég var að fjalla um fyrir-
gefninguna voru spurningarnar alltaf
þessar: Hvað felst í því að vera frjáls?
Hvað er þetta frelsi? Erum við full-
orðna fólkið raunverulega frjáls og
ábyrg fyrir því sem við gerum, eða
verðum við alltaf saklaus börn? Ég
var að velta því fyrir mér hvar þessi
lína lægi og í stað þess að skrifa sögu
um þennan hefðbundna „góður og
vondur“ dúalisma vildi ég skrifa æv-
intýri sem pólast á milli frelsis og sak-
leysis. Þess vegna gerðist það nátt-
úrulega að saklausu barninu var að
endingu teflt á móti gamla manninum
sem telur sig frjálsan. Þarna kjarnast
þessi leikur og áhrifin sem móta
söguheiminn koma bara af sjálfu sér,
úr mínu eigin innra ferðalagi og svo
ferðalögum mínum um Suðaustur-
Asíu, Mexíkó og Afríku. Þar hitti ég
ótrúlegt fólk og fékk að kynnast
mögnuðum þjóðum sem gáfu mér
eldsneyti í þennan söguheim.“
Eldsneyti frá Nietzsche
og Dostojevskí
– Þetta er þá heimspekileg bók?
„Ég myndi lýsa henni sem heim-
spekilegri „sýkadelíu“ og þótt barn sé
aðalsöguhetjan er hún alls ekki
barnabók. Í seinni hlutanum, sem
kemur út eftir rúmt ár, þá verður
sagan kannski aðeins myrkari og
þyngri,“ svarar Magnús.
– Styðstu við kenningar ákveðinna
heimspekinga í þessum vangaveltum
þínum og skrifum?
„Nei, kannski meira við spurningar
sem þeir hafa varpað fram. Ég sér-
hæfði mig í tilvistarspeki Nietzsches í
háskólanum og í ritgerðinni minni
setti ég á svið samtal milli hans og
Dostojevskís og lét þá svara spurn-
ingum hvor annars. Ég byrja í raun-
inni að skrifa þessa bók beint í kjöl-
farið, þannig að það væru kannski
helst þeir tveir sem hafa veitt mér
innblástur. En ég myndi alls ekki
segja að bókin eigi að svara ein-
hverjum heimspekilegum spurn-
ingum, hún á sér frekar stað í tóma-
rúminu sem þessar spurningar
skapa.“
Magnús segir að þessir tveir meist-
arar hafi fyrst og fremst kennt les-
endum sínum að hver og einn verði að
svara stóru spurningum lífsins fyrir
sjálfan sig og um það fjalli bókin í
grunninn. Perlukafarinn þurfi að
taka ábyrgð á eigin vegferð og gefa
henni merkingu. Hann þurfi að gang-
ast við sjálfum sér með því að mæta
þessum stóru spurningum.
„Ef við tölum um ofurmenni
Nietzsches þá er það einmitt sá sem
leitar ekki í reynslu annarra til að
svara þessum dýpstu og erfiðustu
spurningum tilverunnar heldur í sína
eigin sérstöðu. Það er stóri lærdóm-
urinn og ég held að Dostojevskí hefði
verið sammála.“
Misskilningur hafði góð áhrif
Magnús segir þetta hugmynda-
brunninn sem sagan spretti úr en svo
hafi bókin orðið til í samstarfi þeirra
Addrocs. Frakkinn talaði litla ensku
þá, mun betri nú og segist Magnús
hafa þurft að skrifa mjög skýr fyr-
irmæli fyrir hann.
„Oft misskildi hann það sem ég var
að segja,“ segir Magnús og hlær, „og
þá var hann oft að teikna eitthvað
sem ég hafði ekki í huga og kom svo
bara miklu betur út. Við eigum þetta
verk saman. En líklega væri réttara
að segja að verkið eigi okkur.“ Sagan
er listilega teiknuð og segist Magnús
vera mjög þakklátur fyrir þátt hins
franska teiknara í bókinni. Og næsti
hluti er vel á veg kominn, 50 síður
komnar af 100.
Verið er að vinna í útgáfu fyrri
hlutans á frönsku, að sögn Magnúsar,
og verið að koma bókinni á framfæri
á enskumælandi markaði.
Saga um tvíhyggju frelsis og sakleysis
Glæsileg Síða úr fyrri hluta sögunnar um Maram þar sem myndlistarhæfileikar Adrrocs sjást vel bæði í teikningum og litun.
- Perlukafari tekst á við tilvistarspurningar í nýútkominni myndasögu sem Magnús Björn Ólafsson
skrifaði og franski listamaðurinn Addroc teiknaði - Sótt í brunn þeirra Nietzsches og Dostojevskís
Magnús Björn
Ólafsson
Adrien Roche/
Adrroc
Falleg Myndin sem prýðir kápu bókarinnar um Maram.
Söguhetjan
Maram.