Fréttablaðið - 14.07.2021, Blaðsíða 25

Vinna þarf að heildar-
lausn með aðkomu
banka, ríkisins, ferða-
þjónustunnar og
leigusala. Höggið má
ekki alfarið lenda á
ferðaþjónustunni.
Við erum við mjög
áhugasöm um að taka
yfir sambærilegan
rekstur í Skandinavíu
eða Bretlandi á næstu
misserum.
Ásberg byrjaði að reka eigið ferðaþjónustufyrirtæki um tvítugt, þegar ferðamenn á Íslandi voru færri en 300 þúsund á ári. FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
Faraldurinn skall á rétt eftir kaupin á Terra Nova
Nordic Visitor gekk frá kaupum á ferðaskrifstof-
unni Terra Nova Sól af Arion banka í febrúar 2020.
Terra Nova var hluti af TravelCo sem stofnað var í
kjölfar gjaldþrots Primera Travel Group, sem Arion
banki tók yfir í júní 2018. Terra Nova Sól sérhæfir
sig að mestu í þjónustu við erlenda ferðaskipu-
leggjendur sem selja ferðir hingað til lands.
„Þegar við gerðum tilboð í Terra Nova þá var
kórónuveiran ekki inni í myndinni. En síðan þegar
allir pappírarnir voru tilbúnir var farið að bera á
fréttum um skæðan vírus í Kína. Ég man eftir að
hafa setið við borð hátt upp í turninum á Höfða-
torgi, horft yfir samninginn og sagt upphátt: „Jæja,
það getur vel verið að þetta verði versti díll sem
ég hef gert á ævinni ef þessi vírus í Kína kemur til
landsins. Það var hlegið og ég skrifaði undir,“ segir
Ásberg.
„Ég var meðvitaður um að þessi veira gæti
valdið vandræðum, enda búinn að reka ferða-
þjónustufyrirtæki í gegnum fuglaflensu, svína-
flensu, efnahagshrun, eldgos og ég veit ekki hvað
og hvað. Þessi veira yrði bara enn ein hindrunin,“
bætir Ásberg við. Hann var þó sannfærður um
að Nordic Visitor gæti bætt rekstur Terra Nova
heilmikið og því kom ekki til greina að hverfa frá
kaupunum.
„Við sjáum ekki eftir því í dag þegar allt er að fara
í aftur í gang. Auðvitað var svekkjandi að kaupa
félag og sjá tekjurnar fara niður um 80 prósent á
fyrsta ári en samningurinn var vel fjármagnaður.“
Nú geturðu keypt og selt
verðbréf í Arion appinu
arionbanki.is
Þú getur keypt og selt hlutabréf í íslenskum
félögum og sjóðum Stefnis á einfaldan og
fljótlegan hátt í Arion appinu.
fá 26,1 prósents eignarhlut í sam-
einuðu félagi.
„Þetta er í fyrsta sinn sem utan-
aðkomandi fjárfestar koma með
innspýtingu í félagið. Við höfum
kynnst þeim ágætlega og það skiptir
máli að vinna með fólki sem maður
getur treyst. Ég hef trú á þeim og
þeir virðast hafa trú á okkur.“
Spurður hvort hann hafi skrán-
ingu Nordic Visitor á hlutabréfa-
markað á bak við eyrað svarar
Ásberg neitandi.
„Það er ekki útilokað að móður-
félagið verði skráð á markað í
framtíðinni en það er ekki sú veg-
ferð sem við erum á núna. Aftur á
móti erum við mjög áhugasöm um
að taka yfir sambærilegan rekstur í
Skandinavíu eða Bretlandi á næstu
misserum.“
Uppselt í hverri brottför
Velta Nordic Visitor árið 2019 nam
um 4,1 milljarði króna, velta Terra
Nova um 1,8 milljarði króna og
velta Iceland Travel um 8,5 millj-
örðum króna. Samanlögð velta fyr-
irtækjanna á árinu 2019 var því um
14,4 milljarðar króna. Af íslenskum
ferðaþjónustufyrirtækjum voru
einungis Icelandair og Bláa lónið
með meiri tekjur.
Aðspurður segir Ásberg raunhæft
að umsvif samstæðunnar verði
komin í eðlilegt horf árið 2023.
Áætlanir hans gera ráð fyrir 12
milljarða króna veltu á næsta ári og
15 milljarða króna veltu árið 2023.
Á þessu ári er hins vegar útlit fyrir
að velta samstæðunnar verði um 7
milljarðar króna og að sögn Ásbergs
verður af koman góð miðað við
aðstæður. „Það hefur verið rífandi
gangur í bókunum á síðustu vikum
eftir að Evrópumarkaðurinn tók við
sér. Nordic Visitor er að ná allt að 75
prósentum af þeirri veltu sem félag-
ið var með árið 2019, þrátt fyrir að
nánast engir ferðamenn hafi komið
fyrstu fimm mánuði ársins,“ segir
Ásberg.
Gott gengi Nordic Visitor á
síðustu mánuðum helgast meðal
annars af því að fyrirtækið viðhélt
stórum hluta af framboði sínu á
hópferðum á Íslandi fyrir árið 2021
á meðan margir keppinautar drógu
verulega úr framboði ferða.
„Það var áhætta fólgin í því en ég
hafði trú á því að hópferðir myndu
taka við sér hraðar en margir héldu.
Sem dæmi þá hefur verið uppselt í
nánast hverri einustu brottför á
okkar vegum og núna erum við
að bæta við ferðum inn í veturinn
vegna þess að það er nánast uppselt
út nóvember,“ segir Ásberg.
Þá skipti einnig máli að nýta
tímann vel á meðan umsvif voru í
lágmarki.
„Um leið og ljóst var að Nordic
Visitor hefði fjármagn til þess að
þola lítil umsvif í talsverðan tíma
var tekin ákvörðun um að halda
hærra hlutfalli af starfsmönnum
en f lestir aðrir gerðu. Við nýttum
tímann í verkefnavinnu og erum
að koma sterk út úr þessari kreppu.“
Skuldastaða greinarinnar
ósjálfbær
Tekjulaus ferðaþjónusta komst
í gegnum kórónukreppuna með
hjálp ríkissjóðs, sem veitti ýmiss
konar styrki og frestun á greiðslu
opinberra gjalda, og síðan banka,
sem veittu greiðslufresti á lánum.
Í mörgum tilfellum renna greiðslu-
frestir hjá bönkum út í haust, en
Ásberg telur líklegt að greiðslu-
frestir verði framlengdir til hausts-
ins 2022.
„Það kemur að skuldadögum. Á
einhverjum tímapunkti þurfa fyrir-
tækin að byrja að greiða af lánum og
þá þarf að eiga sér stað leiðrétting á
markaðinum. Skuldastaðan í grein-
inni er ósjálfbær,“ segir Ásberg.
„Bankarnir hafa ekki hag af því
að ganga að veðum sínum vegna
þess að þá fá þeir holskeflu af fyrir-
tækjum í fangið. Þess vegna þarf að
vinna að heildarlausn með aðkomu
banka, ríkisins, ferðaþjónustunn-
ar og leigusala. Höggið má ekki
alfarið lenda á ferðaþjónustunni,“
bætir hann við. Ef ekki verði bætt
úr skuldastöðu ferðaþjónustunnar
muni greinin eiga erfitt með að ná
sér á strik.
„Ef ríkið vill miklar skatttekjur
til lengri tíma og ef bankarnir vilja
ekki fá fyrirtækin í fangið þá held
ég að það sé æskilegt að menn taki
samtalið og reyni að finna lang-
tímalausn. Nú þarf að tryggja að
rekstrarumhverfið sé þannig að
fyrirtækin geti náð fyrri styrk. Það
má ekki gleyma því að þótt ferða-
mennirnir séu byrjaðir að streyma
aftur til landsins er fjöldi þeirra
innan við helmingur af því sem
áður var. Flest ferðaþjónustufyrir-
tæki verða rekin með tapi á þessu
ári sem bætist við gríðarlegt tap á
síðasta ári. Verkefnið er ekki búið“
Eigum við von á f leiri stórum
samrunum í ferðaþjónustu?
„Það kemur sumum á óvart
hversu lítið hefur verið um sam-
r una í ferðaþjónustu í þessu
ástandi. Ég held að það muni
færast í aukana í vetur. Frá því að
kórónuveiran kom til landsins hafa
atvinnurekendur í greininni ein-
blínt á að komast í gegnum þetta
ástand og forðast að selja fyrirtæki
á brunaútsölu. Það er seigla í fólki í
ferðaþjónustu,“ segir Ásberg.
Gríðarlegt álag eftir langan
dvala
Slæm fjárhagsstaða fyrirtækja,
einkum skortur á lausafé, endur-
speglast í því að þau eiga erfitt með
að anna eftirspurn ferðamanna.
„Það má segja að það sé umfram-
eftirspurn eftir því að ferðast til
Íslands, sem virðiskeðjan nær ekki
að anna. Það vantar bílaleigubíla,
erfiðlega gengur að ráða starfsfólk
og ekki er hægt að skipuleggja stór-
ar hópferðir með skömmum fyrir-
vara. Mörg fyrirtæki eru löskuð og
eiga erfitt með að koma sér í gang,“
segir Ásberg.
Í eðlilegu árferði berast bókanir
frá október og út apríl, og síðan fer
reksturinn á fullt yfir sumarið. Nú
berast bókanir með stuttum fyrir-
vara á sama tíma og framkvæma
þarf ferðirnar.
„Allt tekur lengri tíma. Það er töf
á svörum frá birgjum, f lug frestast,
og fólk er pínu ryðgað eftir langt
tímabil í dvala. Það er gríðarlegt
álag á starfsfólki í greininni þessa
dagana,“ segir Ásberg.
„Það er frábært að eftirspurnin
sé að rjúka upp en á sama tíma
er mjög erfitt að keyra hlutina
svona hratt af stað,“ bætir hann
við. „Í svona ástandi verða mistök
algengari og þá er hættan sú að
gæði þjónustunnar verði ekki með
sama hætti og þau ættu að vera.“
Samkeppnin að mestu erlendis
Í samrunaskrá sem Nordic Visitor
og Iceland Travel sendu Samkeppn-
iseftirlitinu vegna samrunans kom
fram að samanlögð markaðshlut-
deild fyrirtækjanna í veltu ferða-
skrifstofa, ferðaskipuleggjenda og
bókunarþjónustu á Íslandi væri um
18 prósent.
„Ef maður horfir á starfsemi
eins og okkar þá er samkeppnin
að mestu leyti erlendis,“ útskýrir
Ásberg.
„Megnið af ferðum til Íslands eru
seldar gegnum erlendar síður eins
og Booking og Expedia og stórar
alþjóðlegar ferðaskrifstofur sem
geta varið gríðarlegum fjármunum
í upplýsingatækni og markaðs-
setningu. Til þess að geta keppt
við alþjóðleg fyrirtæki og halda
störfum þurfa íslensku fyrirtækin
að hafa fjárhagslega burði til að
geta fjárfest í innviðum.“
„Að því leyti er þessi samruni
mjög jákvæður fyrir íslenska ferða-
þjónustu,“ bætir hann við. „Við
þekkjum markaðinn, greiðum
skatta og gjöld á Íslandi og viljum
halda starfseminni sem mest hér á
landi.“ n
MARKAÐURINN 5MIÐVIKUDAGUR 14. júlí 2021