Fréttablaðið - 16.10.2021, Síða 96

Allt er þetta áhugaverð
innsýn í atburðarásina
í myndlist Huldu.
MYNDLIST
Upphafið er í miðjunni
Nýjar myndir Huldu
Stefánsdóttur í Berg
Contemporary
Aðalsteinn Ingólfsson
Tæplega er hægt að hugsa sér álit-
legri stað til sýningar á myndlist
hér í Reykjavík heldur en Berg Con-
temporary, gallerí þeirra hjóna
Ingibjargar Jónsdóttur og Friðriks
Kristjánssonar við Klapparstíg. Hér
leggst allt á eitt, staðsetning galler-
ísins í miðbænum, útlit, umfang og
innbyrðis hlutföll sýningarsalanna,
birtuskilyrði og ótal frágangsatriði
sem bera jafnt arkitektum sem eig-
endum fagurt vitni. Eins og stendur
er sýningarstefna Bergs sennilega
ekki jafn frágengin og húsnæðið,
því inn á milli markverðra sýninga
slæðist stundum myndlist sem gerir
sig ekki alveg innan þessara veggja.
Ætla má að stefnan fái á sig endan-
lega mynd um það leyti sem ný álma
gallerísins verður tekin í notkun.
Hulda Stefánsdóttir er einn
af þeim listamönnum sem Berg
hefur tekið upp á arma sína, bæði
hér innanlands og á alþjóðlegum
kaupstefnum. Það hefur verið lær-
dómsríkt að fylgjast með mynd-
list hennar á undanförnum árum.
Segja má að um nokkurt skeið hafi
myndlistarleg sérstaða hennar
ekki síst falist í því hversu kænlega
hún villti á sér heimildir. Við fyrstu
sýn virtust verk hennar, vatnslita/
gvassmyndir í venjulegum papp-
írsstærðum, vera nokkurs konar
framlengingar á mjög svo frjálslegri
abstraktlist, tassisma eða öðru í
svipuðum dúr. Annað var það einn-
ig að þessi verk virtust ekki gerð til
að hanga kórrétt á veggjum, heldur
var þeim dreift óreglulega og stund-
um þvert á rýmið, ofan eða neðan
við hefðbundna sjónlínu, utan í
hornum eða niður við gólflista, oft
í mismunandi stórum „klösum“,
fyrirkomulag sem virtist hafa þann
tilgang einn að torvelda of venju-
bundna skynjun áhorfandans.
Ummerki tímans
Síðan rann það upp fyrir glöggum
áhorfendum að verk Huldu voru
ekki abstrakt – óhlutlæg – í venju-
legri merkingu þess orðs, til þess
uppfylltu þau ekki ákveðin form-
ræn skilyrði, heldur virtist liggja
beinast við að líta á þau sem hlut-
læg fyrirbæri, sem eins konar yfir-
færslur á ummerkjum tímans, eins
og þau birtast jafnt í manngerðu
sem náttúrulegu samhengi: skellum
eða f lekkjum á múrveggjum, ryð-
blettum á málmplötum, núnings-
f lötum á hlutum, skófum á trjám
– jafnvel skrámum á holdi. Þessi
„ummerki“ staðsetti Hulda vítt og
breitt og óreglulega í sýningarrým-
inu, ekki til að draga athygli að þeim
sjálfum, heldur sjálfu rýminu allt
um kring, gefa því dramatískt vægi,
ekki ósvipað því sem amerískir
mínimal istar gerðu með verkum
sínum á árum áður.
Fyrir rúmlega tveimur árum, og
einmitt hér í Berg Contemporary,
gat svo að líta nokkuð svo róttækt
uppgjör Huldu við þessa aðferða-
fræði, nefnilega tilfærslu frá ofan-
greindu innsetningarfyrirkomulagi
og glímu við eiginleika rýmisins,
til klassískrar veggmyndlistar, þar
sem áhorfanda er skipulega beint
frá einu sjálfstæðu akrýlmálverki
til annars. Um leið snýr listakonan
baki við tiltölulega opnu og frjáls-
legu athafnarými innsetningarinn-
ar og axlar í staðinn „fullkomlega
óþolandi og ótrúlega innspírandi“
byrði hinnar stóru listasögu, svo
notuð séu hennar eigin orð. Ýmsar
vísbendingar eru um að þessi
umskipti hafi ekki reynst henni
auðveld.
Vöntun á krækjum
Eftir sem áður er tíminn inni í
myndinni, því listakonan lítur á sér-
hvert verk sem nokkurs konar tíma-
hylki, samantekt um eigið sköp-
unarferli. Sjálf er hún í hlutverki
fornleifafræðings sem vinnur sig,
hægt og bítandi, í gegnum lagskipt-
an jarðveg nútímaskynjunar og
nútímalistar og á í leiðinni í stöðugu
samtali við hvort tveggja sína eigin
fortíð í myndlistinni og það sem
hún rekst á við „uppgröftinn“. Sú
samlíking er a.m.k. sterklega gefin
til kynna í aðfaraorðum Oddnýjar
Eirar Ævarsdóttur í „Time Map“,
bók sem fylgir sýningunni. Það sem
rekur Huldu áfram er meðvitund
um það sem hún nefnir „samslátt
skynheima“, það sem gerist þegar
efni, upplifanir og minni skarast.
Og hvernig upplifanir „blæða“ milli
sviða veruleika og ímyndunar, vit-
undar og undirvitundar, uns ekkert
stendur eftir nema kannski eftir-
mynd einhvers sem aldrei gerðist,
sjá fyrirlestur hennar frá 2017, sem
fylgir ofangreindri bók.
Allt er þetta áhugaverð innsýn í
atburðarásina í myndlist Huldu. En
getur hugsast að ferlið, þessi sam-
þjöppun tíma, efnis og upplifunar,
sem listakonan telur sig ástunda, sé
henni mikilvægara en niðurstöð-
urnar, „eftirmyndirnar“ sem blasa
við okkur á veggjum sýningar-
salarins? Því einhvern veginn tekst
henni ekki að búa til úr þeim nægi-
lega áhugavekjandi niðurstöður
fyrir augað. Í popptónlist er góð
„krækja“ (hook), það er laglína eða
frasi, talin forsenda vinsælda; þessi
krækja situr eftir í vitund áheyr-
anda og verður upp frá því hluti af
ímynd lagahöfundar eða flytjanda.
Í mörgum mynda Huldu er einfald-
lega vöntun á slíkum krækjum,
eins ankannalega og það kann að
hljóma. En heiti sýningarinnar, in
medias res, eða „í miðjum klíðum“,
bendir, sem betur fer, til þess að
fyrir listakonunni sé þetta ferli ekki
enn til lykta leitt. n
Í miðjum klíðum
Hluti af
myndum Huldu
Stefánsdóttur
í Berg Contem-
porary.
FRÉTTABLAÐIÐ/
ANTON BRINK
Hulda Stefánsdóttir myndlistarmaður. FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
stod2.is
Tryggðu þér áskrift
Í KVÖLD
48 Menning 16. október 2021 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐMENNING FRÉTTABLAÐIÐ 16. október 2021 LAUGARDAGUR