Morgunblaðið - 29.05.2021, Síða 35

Eftir að við Hjörtur fórum að búa
kom hann oft til okkar og með
þeim Hirti myndaðist kær vin-
skapur en afi hringdi stundum í
Hjört til þess að fá hjálp með bíl-
inn eða þegar þurfti að dytta að
einhverju innandyra. Þá flugu
gjarnan sögur sem Hjörtur verð-
ur að segja því hann fékk ekki
alltaf að heyra sömu sögur eða
sömu útgáfur og ég.
Að verða samferða afa hefur
auðgað líf okkar og barna okkar.
Við eigum dýrmæta mynd af mér
og afa með Andra Þór í fanginu á
fæðingardeildinni en svo snerust
hlutverkin við og Andri Þór átti
fallega kveðjustund með afa sín-
um í vikunni sem hann dó. Mér er
einnig minnisstætt fallega blikið í
augunum hans afa þegar Peta
Guðrún var skírð en nafnið var
honum afar kært og Petu kallaði
hann alltaf bestu afmælisgjöfina
sína, fram á síðasta dag en hún
fæddist á afmælisdaginn hans, 9.
ágúst.
Það geislaði alltaf af afa þegar
við rákum inn nefið hjá honum og
það tók alltaf langan tíma að
kveðja og blikið í augunum lýsti
svo mikilli væntumþykju og ást til
okkar allra. Þó að við höfum gert
okkur grein fyrir að kveðjustund-
in nálgaðist er söknuðurinn eigi
að síður sár en við vitum að afi er
kominn á góðan stað til allra
þeirra sem fóru á undan honum.
Við þökkum fyrir allar dýr-
mætu samverustundirnar elsku
afi og munum heiðra líf þitt með
að koma saman og lifa lífinu til
fulls.
Ég elska þig elsku afi minn,
Kristjana Bjarnþórsdóttir.
Elsku afi með hlýjasta faðminn
og fallegustu bláu augun hefur
lagt af stað í sína hinstu för.
Kaflaskil í lífi okkar sem höfum
verið svo lánsöm að fá að fylgja
honum í gegnum lífið. Afi sem
alltaf var til staðar fyrir okkur
systur í uppvextinum, umvafðar
kærleika og gleði. Fengum að
skottast í kringum hann og með
honum við störf og leik. Fyrsta
vinnan var hjá afa, fékk laun í um-
slagi eins og hinir starfsmennirnir
í verksmiðjunni. Störfin hæfðu
aldri og getu, ég byrjaði á því að
sækja kaffi og mola, svo að þurrka
af á skrifstofunni og losa úr gat-
aranum. Fyrsta stöðuhækkunin
var þegar ég mátti setja kaffi í
stóru könnuna á kaffistofunni og
vaska svo upp eftir kaffitímann,
mikið var ég stolt. Kenndi okkur
að gera vel það sem við tókum að
okkur, vera dugleg og heiðarleg.
Æskuárin á Bíldudal voru dásam-
leg, mitt annað heimili var í Arn-
arhóli hjá afa og ömmu, alltaf vel-
komin. Á kvöldin sat afi í stólnum
og var alltaf til í að segja sögu eða
vera hármódel. Ef svo illa vildi til
að við nöfnur gleymdum okkur í
sólstrandarleik og urðum renn-
andi sjóblautar þá var farið upp í
Arnarhól, engar skammir. Okkur
skellt í bað og gefið heitt kakó.
Svo var hringt í foreldrana og
þeim tilkynnt að við myndum
gista, ekkert verið að blanda þeim
í prakkarastrikin. Endalaus ást
og umhyggja, minningarnar svo
ótalmargar og svo óendanlega fal-
legar og góðar. Þvílík blessun að
hafa fengið að eiga afa, fallegu
blíðu augun sem horfðu alltaf svo
hlýlega á mann og gáfu þá full-
vissu að ég væri sko alveg einstök.
Afi flutti ásamt ömmu til Ísafjarð-
ar árið 1986, það var erfitt að
kveðja. Ég dvaldi þann vetur hjá
þeim á Ísafirði. Amma var orðin
lasin og það var erfitt fyrir afa að
horfa upp á ömmu hverfa inn í
sjúkdóm. Við hjálpuðumst að, það
var gott að geta verið honum
styrkur eins og hann hafði alltaf
verið mér. Þennan vetur sem var
okkur báðum erfiður dýpkaði
samband okkar og sá strengur
slitnaði aldrei. Hann fylgdist allt-
af vel með mér og því sem ég tók
mér fyrir hendur. Alltaf stoltur af
sínu fólki. Það voru forréttindi að
fá að fylgja afa í gegnum allt mitt
líf, deila með honum gleði og sorg.
Sækja í viskubrunninn eða hlýtt
faðmlag á erfiðum stundum. Við
áttum hvort annað að alla tíð.
Betri trúnaðarvin og bandamann
var ekki hægt að eignast. Yndis-
legur langafi dætra minna, sem
hann var svo stoltur af og fylgdist
með af áhuga. Elsku afi sem var
föður mínum svo góður fóstri og
besti vinur. Móður minni tryggur
og trúr hjartans vinur. Besti afi
sem við hefðum getað eignast. Ég
bið Guð að blessa hann og allar
fallegu og björtu minningarnar
sem ég geymi í hjarta mínu.
Guð geymi þig, elsku afi minn.
Þín
Sigríður Arnardóttir (Sirrý).
Mikið á ég eftir að sakna mjúka
lófans þíns og vanga elsku uppá-
haldsfrændi og móðurbróðir.
Litla lófann minn fékkstu reyndar
ekki fyrstu árin, ég var skíthrædd
við bægslaganginn í frænda mín-
um. En Þú hafðir einstakt lag á að
snúa mér og fyrr en varði fékkstu
allan minn litla lófa.
Margar eru ljúfar minningarn-
ar frá Bíldudal með þér og móður
minni Þóreyju. Þegar við mæðgur
vorum að koma vestur til ömmu
og afa á Lækjamót, áttir þú til að
aka á móti okkur og oftar en ekki
var það í Throstenfirði.
Þú vildi sko endilega sýna mér
stóru laxana sem lágu undir
brúnni og einu skilyrðin voru að
hafa ekki hátt svo laxarnir myndu
ekki fælast frá. Mikið voru þetta
yndislegar stundir með þér sem
gladdi okkar beggja hjörtu.
Þú hafðir stórann faðm og kær-
leiksríka nærveru elskaðir litlu
systur þínar Þóreyju og Daju
frænku á milli ykkar ríkti mikil
systkinaást. Ekkert var skemmti-
legra en þegar þið þrjú komuð
saman, þú að fíflast í þeim og
segja sögur þetta voru stórkost-
legar stundir og mikið hlegið.
Þú hafðir einstakt lag á að við
værum einstök sýndir það með
þínum fallegu bláu augum, brosi
og mjúkum lófa. Synir mínir Örn
Bragi og Gunnar Snær Þórðar-
synir eiga svo fallegar og ljúfar
minningar með þér elsku frændi.
Tilvera okkar er fátækari og
söknuður mikill hjá systur þinni
Þóreyju og okkur. En við erum
rík af góðum minningum sem
geymast í hjarta okkar sem gleðja
um ókomna tíð.
Þín systir
Þórey og Sunna Svanhvít.
Stór frændi minn er allur, leiðir
okkar Gunna lágu snemma sam-
an, ekki var ég gamall er ég, pabbi
og mamma komum vestur á Borg
í Arnarfirði, en þar bjuggu afi og
amma, þau Þórður Ólafsson og
Bjarnveig Dagbjartsdóttir.
Gunni flutti til Bíldudals ásamt
Sjönu konu sinni sem Gunni
missti kornunga, seinna kynntist
Gunni henni Sirrí og bjuggu þau á
Bíldudal og Bolungavík, seinna
bjó Gunni á Ísafirði. Gunni frændi
var sjómaður á yngri árum og
minnisstætt er hann átti bátinn
Frigg og þegar við vorum á
smokkfiski og ég líka með afa, þá
sex ára gamall. Seinna var ég með
Gunna er hann var verkstjóri á
Mjólká, þar treysti hann mér fyrir
vörubíl þá 15 ára. Margar eru
minningarnar með Gunna frænda
fyrir vestan, t.d. þegar við eltum
tófuna og eitt skipti er við mætt-
um tófu, og vorum með engin
skot, reyndum að hlaupa hana
uppi. Gunni frændi var háaldrað-
ur og talaði oft um að þetta væri
orðið gott. Enda búinn að reyna
ýmislegt í lífinu, missa tvær eig-
inkonur, missa barn og barna-
barn. Síðustu árin bjó Gunni með
móður minni henni Möggu og er
hún líka farin. Gunnar reyndist
mömmu vel, fóru þau í margar
ferðir til Kanarí og nutu sín þar og
er Gunna þakkað það sem hann
gerði fyrir mömmu. Gunni vildi
fara sem oftast vestur og fór
margar ferðirnar, þar naut hann
sín, þar var hann á heimavelli. Og
nú í dag verður hann borinn til
grafar á Bíldudal. Farðu með friði
elsku frændi, sárt þykir mér að
geta ekki verið hjá þér þína síð-
ustu ferð, við Ingunn erum í
sóttkví.
Þinn frændi
Þórður og Ingunn.
Ég eignaðist Gunnar Þórðar-
son að vin löngu áður en Sirrí
frænka gerði það. Ég man að ég
gekk fram á hann niðri á Íshús-
reitum, utan við Vöskuhúsið.
Hann var að gera Allann kláran
fyrir vorið. Alli var knálegur bát-
ur sem hann átti í nokkur ár. Ég
þurfti að fylgjast með svona
vinnubrögðum; hef e.t.v. haft
óljósa hugmynd um að það gæti
orðið mér gagnlegt eða bara af
barnslegri forvitni.
Þegar var farið að byggja
Mjólkárvirkjun var Gunnar í
fyrstunni í skutli á Allanum fyrir
virkjunina en varð svo verkstjóri
við framkvæmdirnar. Sirrí föður-
systir mín var ráðskona allra
vinnubúðanna. Þá náði Gunnar í
Sirrí og þeir báðir synir hennar,
Örn og Ágúst, unnu þar.
Af Gunnari fór einkar gott orð
og þótti hann útsjónarsamur og
laginn við kallana. Ég var mjög
upptekinn af ævintýrinu við
Mjólká og fékk að fara til þeirra í
viku sumarið 1957. Ég elti Gunn-
ar um eins og hvolpur og fylgdist
með framkvæmdunum við pípu-
lögnina. Ósköp þurfti af steypu í
akkerin á pípunni!
Gunnar og Sirrí giftast um
haustið og hann flytur til Sirríar í
Arnarhól og kynnin okkar verða
þéttari því þar var mitt annað
heimili; fjör hjá frændum mínum
og kræsingar hjá Sirrí. Gunnar
fer aftur á sjó og tekur nú við
Frigg á rækju með Sigurmundi
Jörundssyni sem var vélstjóri.
Gunnar fæst síðar við smíðar
og byggingar og unnum við strák-
arnir hjá honum við vatnsveitu-
gerð og hafnarframkvæmdir á
Bíldudal. Hann var skemmtilegur
yfirmaður og hafði lag á okkur
gaurunum.
Svo taka við störf sem verk-
stjóri í Rækjuveri í nokkur ár og
mikil framleiðsla og umsvif. Þá
vorum við hvor á sínu landshorn-
inu. Hann varð eftir það fiskeft-
irlitsmaður og þau Sirrí settust að
á Ísafirði, og höfðum við þá aftur
grannskap og Auður mín kynntist
þeim. Hann hafði þar sama góða
lagið við menn sem jafnan, sann-
gjarn en aðhaldssamur.
Sírrí veikist af ágengri heilabil-
un og Gunnari, sem Sirrí hafði
borið á höndum sér, varð nú það
launað. Hún spurði sífellt hvar
Gunnar væri, en hann var aldrei
langt undan. Eftir bið sem okkur
þótti löng fékk hún sitt heimboð
til Guðs og við fórum til Bíldudals
að jarðsyngja hana þar.
Seinustu árin sem urðu nú svo
mörg var Gunnar eftirlaunamað-
ur og bjó með Margréti mágkonu
sinni meðan hún lifði. Hann mátti
því standa yfir gröfum þriggja
kvenna sinna, dóttur og dóttur-
sonar, því hún Peta og Hjalti son-
ur hennar fóru einnig úr þessum
hræðilega ættarsjúkdómi sem
lagði þau og Kristjönu ung að ár-
um. Synir hans báðir, þeirra fólk
og Sirríarfólk var allt elskt að
honum og umhyggjusamt og hon-
um miklir gleðigjafar og allt í
raun ein fjölskylda. Foreldrar
mínir og systur áttu dýrmætt vin-
fengi við þau um öll ár.
Við ræddum um þessi örlög.
Honum fannst hann svo sem ekki
eiga bágt en að öllu þessu fólki
væri mikill skaði sem markaði líf
hans; ekki að honum væri beinlín-
is naumt skammtað, heldur væri
þetta ósanngjarnt gagnvart þeim
og þeirra fólki. Ég vona að honum
sé þetta nú allt bætt og endur-
fundirnir orðnir þar sem Jesús er
og vill hafa okkur hjá sér. Guð
blessi minningu Gunnars Þórðar-
sonar. Takk fyrir okkur elsku vin-
ur.
Jakob Ágúst Hjálmarsson.
Látinn er í hárri elli náinn sam-
verkamaður á Bíldudal til nær
tveggja áratuga.
Ég hafði á unglingsárunum
fylgst með Gunnari sem dugandi
sjómanni og einnig hans sorglegu
reynslu að missa eiginkonu sína
frá þremur ungum börnum, en
náin kynni okkar hófust ekki fyrr
en hann kom sem verkstjóri við
byggingu nýrra hafnarmann-
virkja á Bíldudal. Gunnar var þá
sjálfur kominn í góða höfn með
seinni eiginkonu sinni, sem var
vönduð og traust og reyndist hon-
um vel meðan hennar naut við.
Árið 1968 var tilbúin hjá Vita-
og hafnarmálastofnun svokölluð
Vestfjarðaáætlun um endurbygg-
ingu flestra hafna í fjórðungnum.
Var Gunnar einn af þeim verk-
stjórum sem ráðnir voru til verks-
ins sem tók tvö ár og voru vinnu-
flokkar með tuttugu til þrjátíu
manns af ólíkum toga lengst af.
Það vakti athygli hve vinsamlega
og hávaðalaust Gunnar leiðbeindi
og stjórnaði, vakti áhuga á verk-
efninu og kaus samvinnu um
framvindu frekar en beinar fyr-
irskipanir, enda var hann vel virt-
ur af þeim sem hjá honum störf-
uðu.
Það var því eðlilegt að mér
kæmi Gunnar í hug sem stjórn-
andi þegar nokkrir útgerðarmenn
rækjubáta komu að máli við mig,
höfðu áhyggjur af að gamla
rækjuverksmiðjan yrði ekki
gangsett við upphaf nýrrar ver-
tíðar. Vildu þeir tafarlaust hefja
framkvæmdir – þeir höfðu afla-
heimildirnar og voru tilbúnir með
nafn. Það tókst að byggja verk-
smiðjuna og setja upp vélar og
vinnsla hófst í byrjun næsta árs.
Rétt er að geta þess við þessar
hugrenningar að þetta hefði aldr-
ei tekist nema fyrir aðkomu
tveggja þá ungra og áræðinna
lögfræðinga sem ég hafði kynnst
syðra.
Rekstur allrar fiskvinnslu
byggist á því að nýting hráefnis sé
viðunandi, þetta var sérstaklega
viðkvæmt við rækjuvinnslu áður
en ýmis aukaefni og tölvur komu
til sögunnar.
Ég heimsótti Gunnar nánast í
hverju hádegi fyrstu árin þegar
hann var að reikna út nýtingu
gærdagsins; þurfti ekki að spyrja
um útkomu – svipurinn sagði tíð-
indin. Ef hann tók mér brosandi
með vindilinn var útkoman góð,
en það kom fyrir að hann væri ön-
ugur og léti mig vita að hann
mætti ekki vera að neinu kjaft-
æði, þá fór hann ekki í mat eins og
aðrir – Sirrý varð að færa honum.
Á frumárunum var það á hendi
verkstjórans að láta vélar, valsa
og vatn vinna saman.
Utan vinnu var það glíman við
laxinn sem við höfðum sameigin-
lega ánægju af – en þar greindi á.
Hann bar ekki meiri virðingu fyr-
ir laxinum en þorskinum sem
hann veiddi á handfæri forðum,
en kvöldin í veiðihúsunum voru
skemmtileg; brúnleit blanda í
glasi – hann sögumaður góður og
ég orðinn sjóaður þegar hann
hafði tepruskapinn í mér í flimt-
ingum.
Síðustu árin hefur verið vík á
milli vina, en þó höfum við hist
nokkrum sinnum vestur á Bíldu-
dal og rifjað um gamla tíma. Við
röltum út Tjarnarbrautina í sól og
blíðu fyrir nokkrum árum –
stoppuðum á móts við kirkjuna –
litum út eftir og þögnuðum.
„Nú er hún Snorrabúð stekk-
ur.“
Kæri Gunnar, góða ferð og
góða heimkomu.
Eyjólfur Þorkelsson.
MINNINGAR 35
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. MAÍ 2021
Kveðja frá
Mennta-
vísindasviði Há-
skóla Íslands
Baldur Kristjánsson, fyrrver-
andi dósent, brann fyrir því að
skapa þekkingu og skilning á
bernskunni og því sem styður við
þroska og velferð hverrar mann-
eskju. Rannsóknir hans fjölluðu
um hagi og aðbúnað ungra barna
og foreldra í nútímasamfélagi hér
á landi og annars staðar á Norð-
urlöndum. Baldur lauk doktors-
prófi frá Kennaraháskólanum í
Stokkhólmi árið 2001 og nefndist
ritgerð hans Barnæskan og nú-
tímavæðingin – Að alast upp á
Norðurlöndunum á þúsaldamót-
um. Hann starfaði við Kenn-
araháskóla Íslands, síðar
Menntavísindasvið Háskóla Ís-
lands, árin 1999-2014.
Áhugi hans á uppeldi og þroska
markaðist meðal annars af því að
Baldur starfaði sem skólasálfræð-
ingur á Íslandi frá 1984 til 1986.
Árin 1986 til 1990 tók hann þátt í
samnorrænni rannsókn á barn-
æsku og samfélagsumbreyting-
um, svonefndri BASUN-rann-
sókn. Árin 1992-1994 vann hann
að rannsókn á tengslum foreldra
og skóla í níu grunnskólum í
Stokkhólmi. Á þessum tíma í lok
20. aldar varð Baldri ljóst hve um-
fangsmiklar breytingar voru að
bresta á í vestrænum samfélög-
um, þar sem hraði, efnis- og ein-
staklingshyggja væru að yfirtaka
líf fjölskyldna. Hann var einlægur
talsmaður þess að hægja á ferð-
inni, að foreldrar þyrftu að for-
gangsraða samveru með börnum
sínum og leggja áherslu á um-
hyggju og merkingarbær sam-
skipti og samtöl.
Á Vísindavefnum fjallaði Bald-
ur um rannsóknir sínar og rök-
styður hvers vegna mikilvægt sé
að rannsaka hagi og uppeldi
barna út frá þeirra forsendum:
„Þetta er mikilvægt vegna þeirra
öru samfélagsbreytinga sem ríða
yfir, og sem gera að verkum að
við, hinir fullorðnu, þekkjum okk-
ur ekki nema að litlu leyti í
reynsluheimi barna nútímans.
Ein afleiðing þessa er að í fyrsta
skipti í sögunni búa mörg börn yf-
ir meiri reynslu og þekkingu á
ýmsum sviðum en foreldrar
þeirra og kennarar. Vafalítið væri
það fagnaðarefni ef öll reynsla og
nám væri frá náttúrunnar hendi
af hinu góða. Svo þarf auðvitað
ekki að vera, og skýrir það þann
beyg sem sækir að mörgum full-
orðnum vegna aðbúnaðar barna í
nútímanum.“ (Vísindavefurinn,
19. nóvember, 2006.) Það er enn
verk að vinna að búa til betra
samfélag fyrir öll börn og eiga
þessi orð Baldurs mikið erindi
enn í dag.
Baldur birti fræðigreinar og
bókakafla bæði á innlendum og
erlendum vettvangi og vann að
ýmsum rannsóknum, þar til hann
Baldur
Kristjánsson
✝
Baldur Krist-
jánsson fæddist
6. mars 1951. Hann
lést 9. maí 2021.
Útför Baldurs
fór fram 19. maí
2021.
varð frá að hverfa
vegna veikinda.
Framlag hans til
menntavísinda var
dýrmætt og ber að
þakka. Baldur var
hógvær maður og
barði sér ekki á
brjóst. Ég votta fjöl-
skyldu og ástvinum
Baldurs innilega
samúð mína. Megi
minning hans lifa.
Kolbrún Þ. Pálsdóttir,
forseti Mennta-
vísindasviðs Háskóla
Íslands.
Baldur Kristjánsson var kær
samstarfsmaður og fregnin um
andlát hans vekur trega en einnig
þökk og virðingu. Við störfuðum
saman við Kennaraháskóla Ís-
lands á fyrstu árum nýrrar aldar,
á þróttmiklu tímabili í sögu skól-
ans þegar m.a. sérsvið um nám og
kennslu ungra barna var stofnað.
Ný námsbraut með sama heiti:
Nám og kennsla ungra barna var
fagnaðarefni og brýnt framfara-
skref í menntun kennaranema í
grunn- og framhaldsnámi sem
lengi hafði verið óskað eftir. Und-
irrituð veitti hinu nýja sérsviði
forstöðu og vann inntak náms og
skipulag námsbrautar í hópi
fræðimanna skólans á sviði
þroska barna, náms, kennslu,
lista og rannsókna. Baldur var
einn lykilmanna þessara mætu
samstarfsfélaga með trausta
þekkingu á þroska barna, aðbún-
aði þeirra og félagslegum aðstæð-
um til náms og atgervis. Hann
hafði jafnframt eftirsóknarverða
reynslu af samnorrænu rann-
sóknarstarfi á fræðasviðinu, hér á
landi og annars staðar á Norður-
löndum, einn fárra fræðimanna
skólans á þeim tíma. Baldur varð
náinn samstarfsmaður minn og
þegar kom að því að birta ákvarð-
anir og heildarsýn hinnar nýju
framsæknu námsbrautar kom vel
í ljós hvað hann var mikilvægur
samverkamaður. Hann var ekki
einungis hlý manneskja og traust,
heldur hlustaði hann á aðra af
gaumgæfni, svaraði spurningum
skýrt, og athugasemdir hans voru
skarpar, nákvæmar og uppbyggj-
andi. Þær voru margar klukku-
stundirnar í vinnuherberginu
góða á efstu hæð í Stakkahlíðinni
að stór hópur og lítill ræddi við-
fangsefnið og álitamál því tengd
af krafti og ákafa; stundum um of.
Baldur var þá oftar en ekki akker-
ið sem hélt okkur hinum við efnið,
og það gerði hann ætíð á sinn
góða og háttvísa hátt.
Svo verða sviptivindar í lífi
hans, sárari að mæta en orð fá
lýst, þegar alvarleg veikindi
hrifsa völd yfir tíma og ræna
glöggan hug hans tökum. Sárs-
aukafullur raunveruleiki fyrir
verkfúsan hæfileikamann.
Ég þakka af alhug gefandi
samstarf og vináttu við Baldur
Kristjánsson. Margvísleg góð
verk hans lifa og kær minningin
einnig.
Ég votta eiginkonu hans, börn-
um og öðrum ástvinum mína inni-
legustu samúð.
Rannveig Jóhannsdóttir.