Skólablaðið - 01.04.1976, Blaðsíða 6

u LLL
U LLL
L 1 L L m L m % mL
LL LLL
LL LLL
SVAR TIL JÖNS
Jón „Ætti að athuga vel þá staðreynd að þekk-
ing á viðfangsefni ér undirstaða þess að unnt sé
að ræða ákveðin mál.I'"
I ofangreindri tilvitnun, sem tekin er úr
grein i siðasta skólablaði, er fólginn mikill vis-
dómur. Þessi tilvitnun er tekin úr svargrein Jóns
Finnbjörnssonar til Sigurðar Sverrissonar. Það
er ánægjulegt, að Jón skuli benda öðrum a að hafa
þessa reglu að leiðarljósi, en betra væri að hann
fylgdi henni sjálfur.
Það hefur ekki farið fram hjá neinum, að Jón
Finnbjörnsson er mjög óánægður með starf leik-
nefndar í vetur, sbr. grein i Skólablaði og kosn-
ingablaði 1976. Jón deilir einkum á verkefnaval
og það markmiðsleysi, sem hann telur hafa
einkennt störf nefndarinnar í vetur. Þessi
óánægja Jóns með verkefnaval er algjörlega ný af
nálinni og kemur aðstandendum Herranætur nokkuð
á óvart. Eins og allir muna tók Jón þátt í sýn-
ingu Járnhaussins af lífi og sál og verður öllum
þeim, sem sáu Járnhausinn ógleymanlegur fyrir
eftirminnilegan leik. Honum þótti leikritið ekki
verra en svo, að hann eyddi dýrmætum tíma sínum í
þessa „aumu skrautsýningu". Þá tvo mánuði, sem
æfingar stóðu yfir varð þess aldrei vart að Jón
eða aðrir -væm óánægðir með verkið, enda langt
til kosninga. Þegar voraði fór af gömlum vana að
komast rót a framagjaman huga Jóns. Vegna leik-
afreka sinna fyrr á skólaárinu taldi hann kröft-
um sínum bezt varið í þágu Herranætur.
Hóf hann því að kanna það, sem áður hafði vert
ið ritað um Herranótt í Skólablaðið. Árangur erf-
iðls Jóns birtist í grein hans um Herranótt í
4.tbl. Skólablaðsins 1976. Tilvitnanir Jóns eru
gamalkunnar, reyndar þær sömu og birtust í Vel-
viljanum í haust, að öðru tilefni. Vitnað er í
greinar í 46.árg. Skólablaðsins (1971) eftir
Áma Pétur Guðjónsson og Pál Baldvin Baldvinsson
en í þeim er aðallega fjallað um sýningar Herra-
nætur á Lýsiströtu og Jónsmessunæturdraumi. Er
vonandi að Jón hafi séð umræddar sýningar enda
þótt það komi ekki fram. Til þess að heimfæra
þessa 6 ára gömlu gagnrýni á Herranótt í ár vitn-
ar hann i leikdóm Haraldar Joftannessen. Þetta er
að einfalda hlutina. Jón athugar ekki að Harald-
ur mlsskilur bæði tilgang verksins og uppbygg-
ingu.
I höndum Jóns verða persónulegar skoðanir
ákveðinna einstaklinga að algildum sannleika.
Ekki^svo að skilja að þessi gagnrýni Arna Péturs
Guðjónssonar og Páls Baldvinssonar hefur eflaust
átt rétt á sér 1971. Sýningar á Lýsiströtu og
Jónsmessunæturdraumi voru of viðamlklar og kostn-
aðarsamar enda reknar með tapi. Sýnt var i Há-
skólabíó, sem er rándýrt hús, þar sem leikendur
týndust í risavöxnu húsinu og mestur hluti text-
ans fór fyrir ofan garð og neðan hjá áhorfendum
vegna lélegs hljómburðar. Þá voru boðsgestir yfir
300 fyrir utan allt kennaralið skólans með mökum.
Herranótt hafði sífellt verið að hlaða utan á sig
og nemendur fengu ekki rönd við reist. Þeir Árni
Pétur og Páll Baldvin skrifuðu þessar greinar af
biturri reynslu, en starfið hafði mest hvílt á
þeim, sem formönnum leiknefndar. ijll gagnrýni um
leiklist hlýtur að vera timabúndín, Það er því
út í hött að taka upp einstakar málsgreinar úr
6 ára gömlum leikdómum og gera skoðanir höfunda
þeirra að sínum. Því tímarnir eru breyttir.
Rekstur Herranætur er allur annar núna en þá.
Síðastliðin 3 ár hefur tapiSS aöeins veriö
smávægilegt. En það hlýtur að vera meginhlutverk
að leiknefnd sníði sér stakk eftir vexti.
Hvert er þá raunverulegt markmið Herranætur?
Það hlýtur að vera, að gefa þeim nemendum skólans
sem hafa áhuga á leikhúsi og langar til að reyna
getu sína, tækifæri til þess. 1 annan stað hlýtur
val verkefna að mótast af því, að sem flestir fái
tækifæri og að reynslulitlir nemendur og misjafn-
lega hæfileikum búnir, þurfi ekki að stríða við
að halda uppi t.d. löngum og erfiðum eintölum eða
bókstaflega heilum sýningum.
1 nýafstöðnum kosningum kom fram að allir fram
bjóðendur, þar á meðal Jón töldu sjálfsagt að
hafa Herranótt fyrir jól og að gangast síðan
fyrir áframhaldandi starfi eftir áramót. Þessar
hugmyndir eru fengnar að láni frá fráfarandi
leiknefnd og hún varð fyrst til að hafa leiksýn-
ingu fyrir jól á því sést að við erum ekki jafn-
hábölvuð og Jón vill vera láta. Og í ár var ekki
tap á Herranótt. Við létum okkur nægja að lesa
aðeins eitt leikrit á Sal eftir áramót, Prjóna-
stofuna Sólin, því síðastliðin 15 ár hefur það
verið í verkahring Listafélagsins að sjá um kynn-
ingar á skáldum og upplestur leikrita. Hins vegar
var því miður ekkert um slíka viðburði í vetur.
Að skólaleikur M.R. verði menningarviðburður
eins og hann var um aldamótin, þegar fjöldi bæjar
búa var 6682, en nemendur M.R. 120, er náttúru-
lega svo hlægilegt að engum dettur það í hug nema
Jóni Finnbjörnssyni. Það væri þá ekki nema því
aðeins að Jón væri eini leikarinn, þá mundu eng-
vir láta þann viðburð fram hjá sér fara.
En nú er það hans að gera þessa drauma „sína"
að veruleika. Sýna „verk sem eru samin fyrir nú-
tímamanninn" (- er það einhver sérstök leikrita-
gerð? -) „Leikrit, sem setja fangamark sittá
félagsvitund áhorfenda um ókomna tíð" (Hvernig á
að kanna það?)
En allt bar þetta tilætlaðan árangur Jón
hlaut kosningu. Það verður ekki amalegt að sjá
öll þau frátæru verk, sem okkur verður boðið upp
á'næsta ár. Við biðum spennt.
rc
rfi
Vilhelmina Haraldsdóttir 6Y
Sigurður Halldórs son 5S
Inga Lara Baldvinsdóttir 6D
Hver er tilgangurinn með útgáfu Skinfaxa?
Eiga tvö blöð rétt á sér í M.R.?
Málfundafélagið Framtíðin var i öndverðu stofn
að til að þjálfa nemendur í mælskulist, en starf-
semi félagsins hefur breyst gríðarlega hin síðari
ár. Nú eru starfandi innan félagsins 3 klúbbar og
1 félag og hafa í ríkjandi mæli tekið yfirhöndina
þar að auki hefur verið gefið út á vegum félags-
ins undanfarin 3 ár blað sem hefur veglegt heiti
þó innihaldið sé ekki i samræmi við það. Ötgáfu
þessa blaðs má rekja aftur til aldamóta áður en
Skólablaðið varð til 1926. En með tilkomu Skóla-
blaðsins opnaðist vettvangur fyrir þá, sem höfðu
áhuga á að koma skoðunum sínum á framfæri í rit-
uðu máli. Tilvera Skinfaxa var þar með úr sögunni
En 1968 leit hann aftur dagsins ljós og hefur
haldið lífi síðan, en tekið talsverðum breytingum.
Að visu varð nokkurt hlé á útgáfunni, en Benedikt
Jóhannesson gaf blaðið út á forsetaferli sinum,
en þá var blaðið fjölritaður snepill. Nú virðist
stefnt að því að gera útgáfu blaðsins að föstum
lið í starfsemi Framtíðarinnar. Útgáfa blaðs af
þessu tagi kostar töluvert fé, en fjárskortur
virðist ekki há félaginu. Málfundafélagið Fram-
tíðin er komin æði langt frá upphaflegum tilgangi
og reyndar hætt að þjóna honum nema að takmörkuðu
leyti. Enda litið um nemendur í M.R., sem eru
færir um að tjá sig í ræðu sbr. síðustu mælsku-
keppni skólans. Þess i stað seilist hún inn á
starfsvið annarra aðilja í krafti auðsins. Því
miður geta forsvarsmenn Framtíðarinnar ekki stært
sig af glæsilegu félagsstarfi siðastliðinn vetur.
Og ef að Skinfaxi hefur átt að vera rós í hnappa-
gatið hefur þeim heldur betur skjátlast. Hefði
verið sínu nær að nýta það fé og þá krafta, sem
fóru í útgáfu Skinfaxa til að bæta starf félags-
ins og láta þessi ritverk renna til Skólablaðsins
sem hefði þá getað valið það skásta úr og notað
til uppfyllingar.
Sjálfmenntuðu menningarvitar skólans."
Það er aldrei gott, þegar „sjálfmenntaðir menn-
ingarvitar innan skólans" mynda hóp og tröllríða
félagslífinu. Skinfaxi og Vetur eru glögg dæmi um
það. Það, sem einkennir þessi blöð er dæmalaus
sjálfumgleði sbr. að í Vetri er einn af forsvars-
mönnunum myndaður 23' sinnum- En hann er hluti af
Menningarmafíunni hans Guðna litla Bragasonar og
þess vegna er það allt í lagi. En eitthvað hefðu
þeir félagar sagt ef Steinhousemuir hefði átt í
hlut.
Dómgreindarleysið á eigin verk virðist vera
ótakmarkað. Um það bera Hringborðsumræðumar gott
vitni, en þær eru að sjálfsögðu prýddar myndum af
hinum „sjálfmenntuðu menningarvitunum innan skól-
ans. Þeim er frjálst að vera eins fyndnir og
skemmtilegir og þeir vilja heima hjá sér, en
hvers eigum við nemendur M.R. að gjalda? Það er
ekki aðeins að þeir standi á öndinni af menningar
hroka heldur slá þeir um sig með stolnum frösum.
Þessir eiginleikar eru ríkjandi í blaðinu.
Fyrsta opnan
Fyrstaopna Skinfaxa er táknræn fyrir alla upp-
setningu blaðsins. Þar duga hvorki meira né minna
en 8 leturgerðir, sín úr hvorri áttinni. Greini-
legt er að viðkomandi hefur mjög takmarkað form-
skyn að ekki sé meira sagt, því opnuna þarf að
skoða sem heild. En þarna rekst hvað á annars
horn. Segja má, að á 3- siðu ægi saman öllu því,
sem hægt er að klessa saman á einni síðu. Er engu
líkara en hér hafi blindur maður verið að verki.
Bil milli prentaðs máls eru algerlega handahófs-
kennd. En þó kórónar laufskrautið á 2. síðu allt.
Ritstjóra dugar ekki einn leiðari heldur verða
þeir að vera tveir. Nafn sitt skrifar hann ekki
einu sinni heldur tvisvar sitt með hvoru letri.
Lesið leiðara 2 gaumgæfilega. En hann er
glöggt dæmi um hvað rltstjórinn á erfitt með að
tjá sig á ljósan og einfaldan hátt.
„Ákvað ritstjórn að freista þess að gera blað,
sem hefði það eitt markmið, að vera skemmti-
legt."
Því miður,þetta hefur algjörlega mistekist, eg
hef alla vega engan hitt, sem skemmti sér.
Skinfaxi er gott dæmi um hvernig blöð eiga
ekki að vera og væri þvi hægt að skrifa endalaust
um hann, ósamræmi í uppsetningu, lélegar myndir
og ómerkilegt efni.
Ljósir punktar.
En að undanskilinni grein eftir Trausta Einars-
son, sögu Péturs Gunnarssonar, 3 andlitsmyndum
eftir Guðjón Bjamason og Nýlendu, ljóði eftir
Guðna Bragason, er innihald og uppsetning blaðs-
ins í samræmi við fyrstu opnuna. Fyrir neðan all-
ar hellur og ekki samboðið Málfundafélaginu Fram-
tíðinni að eyða peningum sínum í slíkt. En ef-
laust er það í samræmi við aðra starfsemi hjá
félaginu í vetur.
Það sem koma skal.
Þvi miður, er engin von um að, sú ósk mín ræt-
ist, að næst þegar þessir menningarvitar vilja
auglýsa sjálfan sig þá borgi þeir sjálfir þá aug-
lýsingu, en ekki nemendur M.R. Því þessir menn
eru komnir í lykilstöður i. félagslifi M.R.,^þetta
er það, sem koma skal. Má segja að íslands óham-
ingu verði allt að vopni.
Inga Lára Baldvinsdóttir, 6.D.
RITDÖMUR
86