Fiskifréttir - 17.12.1999, Blaðsíða 15

FISKIFRETTIR 17. desember 1999
15

íslenskir sjómenn erlendis
Höfðaborg í Suður-Afríku
hafa þetta svona en núna þegar ég
er búinn að sanna mig í starfi og
festa mig í sessi þá get ég farið
fram á það að fá frí þriðja hvern
túr.
Kvótinn fluttur frá stór-
fyrirtækjunum til smærri
fyrirtækja
Hlöðver segir að það sé fyrst á
síðustu tólf mánuðum eða svo að
forsvarsmenn Irwin & Johnson
hafi áttað sig á því að til þess að ná
auknum árangri í rekstri togaraflot-
ans þá þyrfti að innleiða nýja
tækni.
— Það má segja að breytingar í
þjóðfélaginu hafi orðið til þess að
menn urðu að hugsa málin upp á
nýtt. Irwin & Johnson hefur nú yftr
að ráða um 50 til 60 þúsund tonna
lýsingskvóta en stefna stjómvalda
er sú að færa veiðiheimildirnar í
auknum mæli yfir til smærri út-
gerða. Bara frá því á sl. ári höfum
við misst 10 þúsund tonna lýs-
ingskvóta og ef heldur sem horfir
þá styttist í að stóru útgerðirnar
þurfi að kaupa eða leigja kvótann
af þeim smærri. Að mörgu leyti
minnir þessi staða á þá stöðu sem
íslenskar útgerðir voru í fyrir um
tíu árum þegar þorskkvótinn var
skorinn niður. Við því þarf að
bregðast með því að fækka skipum
og gera meira verðmæti úr hverju
veiddu tonni. Það getum við gert
með því að framleiða fyrir dýrari
markaði.
Að sögn Hlöðvers hefur það
ekki komið til álita að auka við
heildarkvótann á lýsingi í land-
helgi Suður-Afríku þrátt fyrir að
þessi fiskur sé nú farinn að veiðast
í auknum mæli á dýpri togslóð
jafnt í Atlantshafi sem og í Ind-
landshafi.
— Stjórnvöld virðast ekki hvika
í þeirri stefnu sinni að halda kvót-
anum óbreyttum og að láta aukinn
hluta hans í hendur minni fyrir-
tækjanna. Sjálfur tel ég enga hættu
á því að hægt sé að ofveiða lýs-
ingsstofninn. Þá skoðun byggi ég á
því að í dag er suður-afríski flot-
inn, sem samanstendur af um 60
togurum, ekki að nýta nema um
30% af miðunum innan landhelg-
innar. Þá eru flest skipin útbúin
með gamaldags veiðarfærum og
skipstjórar þeirra eru lítið fyrir það
að reyna eitthvað nýtt. Sjálfur hef
ég gætt þess vandlega að liggja
ekki á upplýsingum um þá staði
sem ég hef verið að veiða lýsinginn
á. Ég vil ekki að menn komi í bak-
ið á mér einn góðan veðurdag og
segi að ástæðan fyrir því að ég
veiði meira en aðrir sé sú að ég hafí
ekki viljað deila vitneskju minni
með öðrum. Annars er ekki mikið
um það að aðrir skipstjórar leiti til
mín. En ef þeir gera það þá fá þeir
allar upplýsingar.
Má ekki taka stærri hol
en 12 til 14 tonn
Hlöðver segir það ekkert vanda-
mál að fara út með skipið og fylla
það á skömmum tíma en vegna
þess að kreppt hefur verið að stór-
útgerðunum þá er honum fyrirlagt
að nýta hvern úthaldsdag sem best
og að gera sem mest verðmæti úr
aflanum.
— Við erum yfírleitt að veiðum í
um mánuð í einu. Aflinn eftir
þennan tíma er að jafnaði um 280
til 320 tonn af flökum eða um 800
til 1000 tonn af lýsingi upp úr sjó.
Það má segja að ég fari með pönt-
unarlista frá fyrirtækinu í hvert
skipti sem skipið lætur úr höfn. Ég
má veiða eins mikið og ég vil og ég
get en ég verð að koma með 80 til
120 tonn af flökum fyrir Banda-
ríkjamarkað úr hverri veiðiferð til
þess að fyrirtækið geti staðið við
gerða samninga. Það er ekki hugs-
að um löndunardag fyrr en því
marki er náð. í dag miðast allt við
að ná sem mestum gæðum og sem
dæmi um það get ég nefnt að mér
er bannað að taka stærri hol en 12
til 14 tonn í einu. Veiðarnar eru
ekkert vandamál en vinnslan getur
verið hálfgerður höfuðverkur. í
áhöfninni eru 60 manns og það eru
allt að tíu manns saman í klefa.
Flestir skipverja eru svartir og lit-
aðir svo notuð sé skilgreining
heimamanna. Venjulega er veitt frá
sólarupprás til sólarlags. Það væri
alveg hægt að stunda veiðar á nótt-
unni en samningar skipverja mið-
ast við að þeir vinni í 16 til 18 líma
í einni lotu í senn. Mesta vanda-
málið er að halda uppi aga um
borð. Við verðum að ná sem mestu
út úr mannskapnum á þessum 16 til
18 tímum og því reynum við að
hefja vinnsluna sem fyrst að
morgninum. Suður-Afríkubúarnir
eru þokkalegt vinnuafl en ef þeir fá
ekki nægilega hvíld þá detta af-
köstin niður úr öllu valdi. Hugsun-
arhátturinn hjá þessum mönnum er
allt annar en við þekkjum á Vestur-
löndum. Það þýðir ekki að bjóða
þeim vinnuálag eins og þekkist t.d.
á Islandi. Ef það væri gert þá
myndu þeir gefast upp í hrönnum,
segir Hlöðver en hann segir að ekki
gangi of vel að halda mannskapn-
um. Sumir valdi reyndar ekki starf-
inu og þá verði að senda heim en
jafnvel það geti skapað mikil
vandamál gagnvart stéttarfélagi
sjómannanna. Það sé t.d. sérstak-
lega viðkvæmt ef svörtum sjó-
mönnum sé sagt að taka pokann
sinn og þá skipti engu máli hvort
menn hafi reynst hæfir til starfans
eða ekki.
— Ég hef verið kallaður
nokkrum sinnum inn á teppið hjá
stjórnendum Irwin & Johnson
vegna svona mála og mér er að lær-
ast að það þarf að fara mjög var-
lega í samskiptum við verkalýðs-
hreyftnguna. Það sem mér þykir
eiginlega verst er að launakerfið er
ekki skynsamlegt. Sjómennirnir
eru á dagpeningum og síðan höfum
við verið að reyna að taka upp
bónuskerfi þannig að þeir njóti
þess ef við náum árangri í vinnsl-
unni. Dagpeningarnir eru uppi-
staða launanna, sem eru léleg, og
sjómennirnir virðast alls ekki ná
því að það sé þeirra hagur að afla-
verðmætið sé sem allra mest í
hverri veiðiferð. Það er sama hvað
ég ræði mikið um þetta við þá.
Boðskapurinn virðist fara inn um
annað eyrað og út um hitt. Mitt mat
er það að til þess að hægt sé að ná
árangri til frambúðar þá verði að
umbylta launakerfinu um borð í
togurunum, segir Hlöðver en hann
segir stjórnendur Irwin & Johnson
yfirleitt fara mjög leynt með upp-
lýsingar um aflaverðmæti skipa
sinna. Sjálfur giskar hann á að al-
gengt aflaverðmæti í veiðiferð sé á
milli 70 til 90 milljónir íslenskra
Hluti áhafnarinnar við vinnu á dekki
^tarfsfóíi ‘Aío/yíastos sendír sjómmnum,fisívínns(ufó(íí og
jjöfsízijfcíumþeírra um fancf afít,
festu jófa- og nýársfvecjjur meðJiöff um samstarfíÓ á
árínu sem er að fída.

AKO/Plastos
Norðurland » S: 460-6500 • Fax: 460-6501
Suðurland • S: 580-6500 • Fax: 580-6501
Sameinað öflugt fyrírtæki
www.akoplastos.is • gisli@akoplastos.is