Heilsuvernd - 01.10.1963, Blaðsíða 18

sýklar eða ormar valda og menningarþjóðum hefir að mestu tekizt
að útrýma hjá sér með sóttvarnarráðstöfunum af ýmsu tagi og al-
mennum þrifnaði. Og vegna samskonar ráðstafana eru þessir sjúk-
dómar á sífelldu undanhaldi meðal hinna frumstæðu þjóða. En þar
má segja, að farið sé úr öskunni í eldinn, því að með breyttum lífs-
háttum halda menningarsjúkdómarnir innreið sína, eins og m. a. má
sjá á aukningu tannskeinmda.
Og svo kemur það þrönga sjónarmið, sem um of hefir mótað
„visindalegan“ hugsunarhátt og rannsóknir í læknisfræði og nær-
ingarfræði frá fyrstu tíð: Orsakanna til ófarnaðarins er leitað í fá-
einum steinefnum eða öðrum næringarefnum, og reynist slíkar til-
gátur hafa við einhver rök að styðjast, er hlutaðeigandi efnum bætt
í fæðuna, oft með nokkrum árangri. Sem dæmi má nefna flúor-
blöndun drykkjarvatnsins. Henni hefir verið komið á í mörgum
borgum í Ameríku og Evrópu með þeim árangri, að dregið hefir til
muna úr tannskemmdum. En mikið vantar á, að þær hverfi að fullu,
og því marki yrði heldur ekki náð, þótt farið væri að bæta fæðið með
kóbalti, molybdenum eða öðrum efnum. Slíkar aðgerðir taka ekki
fyrir rætur meinsins, sem í þessu tilfelli eru óheppilegir matarhættir.
Þær bæta aðeins að nokkru úr sumum augljósustu afleiðingum
þeirra. Með þessu er verið að reyna að höggva eitt og eitt höfuð af
marghöfðuðu skrímsli, og tekst ekki alltaf.
Staðreyndirnar blasa við augum: Meðan þjóðirnar nærast á sínu
frumstæða fæði, hvort sem þær húa í kuldabeltinu eða hitabeltinu og
hvort sem þær nærast aðallega á dýrafæðu eða jurtafæðu, halda þær
tönnum sínum heilum. Sameiginlegt við fæði þeirra er þetta: Það er
laust við framandi efni, svo sem venjulegt krydd, litarefni og
geymsluefni, maturinn er etinn lítið breyttur frá sínu náttúrlega á-
standi, og einhæfar matvörur eins og sykur og hvít mjölvara sjást
varla eða alls ekki á borðum.
Með menningunni flæða svo allskonar tízkuvörur yfir matborð
þjóðanna. Og það sem þar ber hæst, er sykurinn og hvíta mjölvaran,
sem eru nú uppistaðan í daglegu fæði menningarþjóðanna, t. d. hjá
okkur íslendingum um eða yfir 40% af því, sem þjóðin leggur sér til
munns, miðað við hitaeiningagildi.
Það mun nú almennt viðurkennt af næringarfræðingum, að sem
138
HEILSUVERND