Syrpa - 01.06.1948, Blaðsíða 10

U N N U R B R I E M :
Myndlist barnanna
Flest miðaldra fólk hér á landi hefur í æsku
leikið sér að leggjum og kjálkum. Mörg börn
áttu í þá daga fyrirmyndar bú og líktu þar í öllu
eftir búskap hinna fullorðnu. Foreldrar og full-
tíða fólk lét sér og allajafna nrjög annt nm bú-
skap barnanna, stnddi þau með ráðum og dáð
og ræddi við börnin af alvörn um skepnuhöld
þeirra, ræktun, heyskap og búverk.
Kaupstaðalífið hefur svo að segja gerbreytt upp-
eldi barna. Leikföngin eru önnur og hugðarefn-
in ólík. Barnið byggir sinn hugarheim með hlið-
sjón af athöfnum fullorðna fólksins. I stað
sveitabúskapar, sækir barnið nú yrkisefni sín í
hversdagslíf borgarinnar. Farartæki þess er ekki
lengur leggur, sem táknar hest, heldur teikningar
og hlntir, sem tákna bíla eða flugvélar. Drengir
þnrfa ekki mikla uppörvun til að teikna farar-
tæki, en við aðra leiki, sem sniðnir eru eftir starfi
hinna fullorðnu, er öðru máli að gegna. Þar getur
hinn fullorðni talað við barnið og örvað áhuga
þess og athygli.
Það liggur í augum uppi, að liið sanra liggur til
grundvallar myndagerð barnsins og leikjum þess,
enda taka börn að teikna með sínum hætti löngu
áður en þau læra að draga til stafs. Þau búa sér
til einföld teiknitákn, sem merkja menn, dýr,
hús og gripi. Með aldrinum þróast þessi tákn
smátt og smátt í þá átt að lýsa hlutunum með
meiri nákvæmni. Fer þá hvort tveggja saman,
skýrari eftirtekt barnsins og vaxandi vald yfir
huga og liönd.
Framan af teiknar barnið einungis það, sem
það veit og skilur. Það teiknar ekki eftir fyrir-
myndnm. Þess vegna geta myndir smábarna oft
verið æði torskildar fyrir fullorðna. Það skyldi þó
jafnan hafa hugfast, að þetta er fullorðna fólksins
sök. Barninu sjálfu er Jrað vel ljóst, hvað nrynd-
irnar merkja, og þær eru rökréttar frá þess sjónar.
miði. Þess vegna skyldi varast að setja út á slíkar
myndir, heldur skyldi spyrja barnið og lofa því
að útskýra myndina.
Foreldrar eru oftast glöggir að skilja tæpi-
tungu barnsins. Einkum eiga mæður auðvelt með
að skilja börn sín, enda þó að þau kunni aðeins
fáein orð. A sama hátt læra nærfærnir foreldrar
bráðlega að skilja myndlist barnsins og hafa gam-
an af henni. Alíir, sem við uppeldi fást af alvöru
og samvizkusemi, hvort lieldur eru foreldrar,
kennarar eða fóstrur á barnaheimilum, skilja, að
það margborgar sig að örva áhuga barnanna fy'rir
teikningu. Á dagheimilum og í leikskólum eru
börnin livött tii að teikna og þeim séð fyrir stað,
stund og áhöldum.
Á aldrinum 6—10 ára fer barnið að vantreysta
sér og vill þá fara að apa eftir ýmiskonar fyrir-
myndum. Á þessu tímabili er því nauðsynlegra
en endranær, að barnið hljóti hvatningu og upp-
örvun til að vinna sjálfstætt. Má hér benda á það,
að börn geta unað sér lengi og mætavel á gólfi
með blöð sín og liti, og því lengnr og betur sem
þau hljóta að launum meiri aðdáun og skilning
hjá hinum fullorðnu. Það er hollara fyrir börnin
að teikna sjálf sínar sögur og ævintýri og lita
þær, heldur en að fá prentaðar myndir upp í
hendurnar til að lita. Hér verður sem endranær
að hafa það hugfast, að barnið verður fyrst og
fremst að hafa tækifæri til að þróast sjálfstætt
og með sínum liætti. Þess vegna er ástæðulaust að
hjálpa því til að teikna. Hæfilegur áhugi fyrir
starfsemi þess er venjulega næg uppörvun.
Börnum lætur vel að teikna með mjúkum blý-
anti, litríkum olíukrítarlitum og vatnslitum.
Hentugast er, að þau eigi kost á ýmsum stærðunr
af pappír, hvítum eða mislitum. Gott er að örva
þau til að teikna stórar myndir.
Þeg'ar börnin koma í teiknitíma í skólanum
10 ára gömul, þá eru þau flest feimin við hug-
myndateikningar sínar. Tæknilegur þroski hefur
48
S Y R P A