Morgunblaðið - 07.08.2021, Blaðsíða 34

34 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. ÁGÚST 2021
HURÐIR
Tunguháls 10, 110 Reykjavík, sími 567 3440, vagnar@vagnar.is, vagnar.is
• Stuttur afhendingartími
• Hágæða íslensk
framleiðsla
• Val um fjölda lita í
RAL-litakerfinu
• Vindstyrktar hurðir
Bílskúrs- og iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir með gönguhurð
Bílskúrshurðir
Hurðir í trékarma
Tvískiptar hurðir
Smíðað eftir máli
Fyrsta flokks þjónusta og ráðgjöf
Ragnheiður Birgisdóttir
ragnheidurb@mbl.is
Fegurð hinnar íslensku náttúru,
heillandi mannlíf og falleg vinátta er
meðal þess sem fyrir kemur í nýrri
bók Gróu Finnsdóttur, sem ber tit-
ilinn Hylurinn. Þar koma þó líka við
sögu myrkustu hliðar mannlífsins
enda um glæpa- og spennusögu að
ræða.
„Aðalpersónan heitir Snorri og er
66 ára gamall karlmaður. Hans
helsta einkenni er að hann er
skyggn. Hann er samt ekkert skrít-
inn þótt hann sjálfur segi að hann
hljóti að vera skrítinn í augum ann-
arra,“ segir höfundurinn. Snorri
segir söguna í fyrstu persónu en inn
í þá frásögn fléttast kaflar af annarri
persónu, sem einnig segir sína sögu.
„Það er stúlka sem heitir Sólrún og
hefur lent í mjög grófu ofbeldi af
hendi föður síns. Svo skarast leiðir
þeirra Snorra þegar fram líður með
mjög afgerandi hætti.“
Gróa segir einnig frá áhugaverðri
aukapersónu sem lesandinn kynnist
í gegnum sögumanninn Snorra.
„Hann heitir Stefán og er fyrrver-
andi bankamaður sem gerist hálf-
gerður hippi á efri árum. Hann er
kominn undir nírætt en lítur út fyrir
að vera um fertugt.“ Stefán hefur
sjálfur alls konar skýringar á því af
hverju hann er svona hress. Íslensk
erfðagreining fær áhuga á þessum
unglega manni og hann verður við-
fangsefni stórrar alþjóðlegrar rann-
sóknar.
Hinn hræðilegasti glæpur
Framvinda bókarinnar hverfist
um ýmsa glæpi sem framdir eru en
Gróa vill ekki ljóstra upp of miklu
um þá til þess að eyðileggja ekki
spennuna fyrir tilvonandi lesendum.
Ofbeldi gegn börnum er mikil-
vægt umfjöllunarefni í skáldsögu
Gróu og frásagnir af slíku hafa
greinilega átt sinn þátt í að Hylurinn
varð til. „Ég átti heima í Svíþjóð um
tíma og þá kynntist ég stúlku sem
sagði mér frá ofsalega ljótu ofbeldi
af hendi föður hennar og það hvarf
ekkert úr huga mér. Maður væri al-
veg skyni skroppinn ef þær hefðu
ekki áhrif á mann allar þessar frétt-
ir, allar þessar sönnu sögur, sem
maður heyrir. Einhver hræðilegasti
glæpur sem maður getur framið er
ofbeldi gagnvart börnum. Þetta sat í
mér.“
Gróa fór að skrifa út frá þessu og
sagan hennar Sólrúnar varð til. Síð-
ar bjó hún til sögumanninn Snorra
og fléttaði sögur þeirra saman. „Ég
fór síðan smám saman að sýna fólki
þetta í köflum og bútum. Svo sagði
einhver að ég ætti að láta gefa þetta
út sem ég svo gerði,“ segir höfund-
urinn um tilurð bókarinnar.
„Ég vona að einhver hafi ánægju
af að lesa hana þótt þetta sé sorgleg
saga. Hún er líka falleg, ég vona að
einhverjum finnist það.“
Huggun felst í náttúrunni
Höfundurinn er bókasafnsfræð-
ingur og hefur í seinni tíð starfað
sem sérfræðingur hjá Þjóðminja-
safninu. Hún hefur því langa reynslu
af því að flokka bækur eftir efni en
segir svolítið vandmeðfarið að finna
Hylnum réttan flokk. „Þetta er
skáldsaga og því væri auðvelt að
setja hana í þann flokk en ef ég ætti
að flokka hana eitthvað efnislega þá
væri þetta svolítið erfitt. Þetta er
glæpasaga en þarna líka svolítil
heimspeki, það er mikil mystík yfir
henni og íslensk náttúra kemur mik-
ið við sögu.“
Gróu tekst þó að lýsa því sem fyrir
henni er kjarni verksins. „Þetta er
bók sem lýsir því hversu mikil hugg-
un felst í náttúrunni og umgengni
við hana. Það þarfnast allir fegurðar
og mystíkur í lífið og það vantar svo-
lítið í dag. Þetta stuðlar allt að því að
vera heil og ástrík manneskja. Það
er ekki alveg allt sem sýnist í kring-
um okkur og ef við opnuðum skiln-
ingarvitin aðeins meira þá sæjum við
ýmislegt. Við ættum að veita betur
athygli því smáa og fagra í kringum
okkur heldur en að æða áfram ósjá-
andi. Það er mín persónulega skoð-
un að það næri ástina sem við þurf-
um á að halda meira en nokkru sinni
áður.“
Hylurinn er fyrsta skáldverk
Gróu, fyrir utan nokkrar smásögur
og ljóð sem birst hafa hér og þar.
Hún birti meðal annars nokkrar
smásögur í riti sem hópur ungra höf-
unda gaf út fyrir nokkrum árum,
þemariti sem tengdist jólum og bar
einfaldlega titilinn Jólasögur.
„Ég lenti í ástarsorg þegar ég var
15 ára og þá skrifaði ég mjög harm-
ræna ástarsögu. Hún fór náttúrlega
afskaplega vel. Ég skrifaði mig út úr
ástarsorginni, sem var nú ekki mjög
alvarleg eins og þú getur ímyndað
þér. Maður var bara 15 ára. Þá hugs-
aði ég með mér að ég gæti kannski
skrifað þegar ég hefði tíma til. Síðan
þá hef ég eitthvað verið að leika
mér.“
Dásamlegt ef maður hefur tíma
Nú hefur Gróa loksins rýmri tíma
til að sinna skrifunum. „Ég er að
hætta að vinna og maður er alveg
hreint í fullu fjöri svo þá verður mað-
ur að hafa eitthvað að gera. Ég er
byrjuð á annarri sögu en maður veit
aldrei hvað gerist. Ég hef mjög gam-
an af þessu og þetta er alveg dásam-
legt ef maður hefur tíma til þess.“
Það fylgir starfi Gróu á bókasafn-
inu að lesa mikið og vera vel að sér
um bókmenntir og hún segir það án
efa hjálpa við skrifin. „Ég vorkenni
mikið þeim sem lesa aldrei neitt
nema fréttir, skilaboð eða eitthvað í
tölvunni.“
Sjálf les hún hefðbundnar bækur í
pappírsformi og rafbækur og segir
auk þess frábært að hlusta á hljóð-
bækur. Þessar þrjár tegundir bóka
séu góðar saman. Hún segir þó að ef
hún virkilega vilji einbeita sér að því
að lesa góða bók verði hún að hafa
textann fyrir framan sig, á pappír
eða spjaldtölvu.
„Ef ég les fallega setningu vil ég
ekki þurfa að spóla til baka til þess
að heyra hana aftur. Þá verð ég að fá
að sjá hana.“
Morgunblaðið/Unnur Karen
Höfundur „Þetta er glæpasaga en þarna er líka svolítil heimspeki, það er mikil mystík yfir henni og íslensk náttúra
kemur mikið við sögu,“ segir Gróa Finnsdóttir bókasafnsfræðingur og rithöfundur um bókina Hylinn.
„Það þarfnast allir mystíkur í lífið“
- Gróa Finnsdóttir hefur skrifað sína fyrstu skáldsögu - Hylurinn er glæpasaga sem er í senn sorg-
leg og falleg - „Við ættum að veita betur athygli því smáa og fagra í kringum okkur,“ segir hún
Eitt þekktasta umhverfislistaverk síðustu aldar, Spiral
Jetty sem bandaríski listamaðurinn Robert Smithson
(1938-1973) skapaði árið 1970 og skagaði út í Great Salt
Lake-stöðuvatnið í Utah, er nú komið langt upp á þurrt
land þar sem vatnsborðið hefur lækkað gríðarlega í
miklum þurrkum í sumar. Miklir hitar og viðvarandi
þurrkur hafa einkennt veðurfar sumarsins í vest-
urhluta Bandaríkjanna og er vatnsstaða í stöðuvötnum
og vatnsbólum víða orðin mjög lág. Fjöldi fólks leggur
leið sína að Spiral Jetty á ári hverju enda um eitt kunn-
asta og mikilvægasta myndlistarverk síns tíma að
ræða. Verkið er 460 metra langt og 15 metra breitt.
AFP
Þurrkar Great Salt Lake-stöðuvatnið hefur minnkað mikið og fallið frá frægu verki Roberts Smithsons.
Spiral Jetty komið upp á þurrt land
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
ÞARFTU
AÐ LÁTA
GERA VIÐ?