Morgunblaðið - 01.09.2021, Side 6

6 FRÉTTIR
Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. SEPTEMBER 2021
Garðatorg 6 | s. 551 5021 | www.aprilskor.is
Ten Points Pandora
28.990 kr.
Nýjar vörur frá
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Heyskapur gekk almennt vel í sumar.
Bændur á sólarsvæðunum á Norður-
og Austurlandi hafa getað valið sér
daga til að slá. Þess vegna eru heyin
góð en vegna þurrka er útlit fyrir að
heyfengur verði ekki meiri en í meðal-
ári. Sunnanlands bjargaði góður
seinni sláttur miklu eftir erfitt vor.
Rakinn skipti sköpum
„Vegna sólar og ágætrar úrkomu
hefur uppskera af túnunum verið
mjög mikil síðsumars. Ég er búinn að
slá töluvert af þriðja slætti. Uppsker-
an er allt að tólf rúllum á hektara,“
segir Bessi Freyr Vésteinsson, holda-
nautabóndi og landbúnaðarverktaki í
Hofsstaðaseli í Skagafirði. Til saman-
burðar má geta þess að hann fékk
átta rúllur af þessu stykki í fyrsta
slætti og sex rúllur í öðrum slætti.
Hann segir að þetta beri vott um þá
miklu grósku sem verið hefur í
Skagafirði síðsumars. Hann hefur
þær skýringar á þessari miklu upp-
skeru að mikill lofthiti og passlegur
raki geri það að verkum að áburðar-
efni í jarðveginum séu auðlosanlegri
og nýtist grasinu til vaxtar.
Bessi sér um heyskap fyrir marga
bændur og segir að vel hafi ræst úr
með heyskap hjá þeim öllum, eftir
kalt vor.
Verkun góð og heygæði mikil
„Heyskapur hefur gengið ótrúlega
vel. Grasið var slegið og varla þurfti
að snúa áður en það var hirt. Verkun
og gæði heyjanna eru örugglega með
allra besta móti. Ég held hinsvegar að
magnið verði ekki sérstaklega mikið.
Þurrkarnir munu hamla því að ein-
hverju leyti,“ segir Baldur Helgi
Benjamínsson, bóndi á Ytri-Tjörnum
í Eyjafjarðarsveit. Hann nefnir að
bæjarlækurinn sé þurr og það hafi
ekki gerst í rúm tuttugu ár.
Eyfirskir bændur eru almennt
búnir með heyskap. Baldur hefur ver-
ið að slá annan slátt, í það sem hann
kallar kvíguhey, og gæti þurft að slá
eitthvað í þriðja skipti.
Góður seinni sláttur
„Menn eru almennt búnir á þessu
svæði. Ég hugsa að heyfengur úr
fyrsta slætti hafi verið undir meðal-
lagi en við fengum mjög góðan seinni
slátt. Það bjargaði miklu,“ segir
Ragnar Lárusson, bóndi í Stóra-Dal í
Vestur-Eyjafjallasveit.
Hann segir að maí og júní hafi verið
kaldir. Með hita og vætu eftir 20. júní
hafi allt farið að líta betur út.
Flestir bændur þar um slóðir luku
seinni slætti um miðjan ágúst. Það er
ekki óvenjulegur tími. Ragnar segist
taka þriðja slátt á túnum sem hann
beitir ekki þegar rigningunum sloti.
Tólf rúllur á hekt-
ara í þriðja slætti
- Góð hey nyrðra - Seinni sláttur bjargaði málum syðra
Ljósmynd/Baldur Helgi Benjamínsson
Heyskapur Aðalsteinn Hallgrímsson, bóndi og verktaki í Garði, rúllar heyi á Ytri-Tjörnum í gær.
Verðlag á áfengi á Íslandi er það
næsthæsta í 30 Evrópulöndum
samkvæmt nýjum samanburði
Eurostat, hagstofu Evrópusam-
bandsins.
Samanburðurinn nær til landa
Evrópusambandsins auk Íslands,
Noregs og Sviss.
Ísland hefur verið í efsta sæti
listans í eldri samanburði Eurostat
á áfengisverði en Noregur trónir á
toppnum að þessu sinni í nýjum
verðsamanburði í Evrópulöndunum,
sem er fyrir árið 2020.
Mikill verðmunur milli landa
Áfengisverðið á Íslandi er 139%
hærra en meðaltalið í löndum ESB
og meira en þrefalt hærra en í
Ungverjalandi þar sem það er
lægst. Finnland, Írland og Svíþjóð
koma í næstu sætum á eftir Íslandi.
Eurostat ber saman verð á
sterku áfengi, víni og bjór í Evr-
ópulöndunum og leiðréttir það til
sambærilegs verðlags með því að
reikna út kaupmáttarjöfnuð milli
landanna og raðar löndunum á
verðlagsvísitölu (sjá meðfylgjandi
töflu). omfr@mbl.is
Verðlagsvísitala áfengis á Íslandi og í nokkrum Evrópulöndum 2020
Verðlag m.v. jafnvirðisgildi (PPP), vísitala ESB-meðaltals = 100
Heimild: Eurostat
N
or
eg
ur
Ís
la
nd
Fi
nn
la
nd
Ír
la
nd
Sv
íþ
jó
ð
G
rik
kl
an
d
Sv
is
s
D
an
m
ör
k
Ei
st
la
nd
M
al
ta
Le
tt
la
nd
B
el
gí
a
Kr
óa
tía
Au
st
ur
rík
i
Lú
xe
m
bo
rg
Po
rt
úg
al
H
ol
la
nd
Íta
lía
Ký
pu
r
Fr
ak
kl
an
d
E
S
B
-m
e
ð
a
lt
a
l
Li
th
áe
n
Sl
óv
en
ía
Sl
óv
ak
ía
Þý
sk
al
an
d
Sp
án
n
Té
kk
la
nd
Pó
lla
nd
B
úl
ga
ría
Rú
m
en
ía
U
ng
ve
rja
la
nd
251
239
193
181
166
137 129 127 119 119 115 112 107 107 107 106 104 104 103 101 100 100 96 95 91 89 88 87 81 74 73
Áfengi næstdýrast á Íslandi
- Verðlag áfengra drykkja hæst í Noregi og Ísland í öðru
sæti í samanburði Eurostat, sem nær til 30 Evrópulanda
Unnur Freyja Víðisdóttir
unnurfreyja@mbl.is
Til stendur að opna nýtt liðskiptaset-
ur, þ.e. skurðstofu þar sem eingöngu
er sinnt liðskiptaaðgerðum, við Heil-
brigðisstofnun Vesturlands á Akra-
nesi en gert er ráð fyrir því að lið-
skiptasetrið taki að fullu til starfa í
mars á næsta ári. Stofnunin verður þá
með getu til að framkvæma um 430
aðgerðir á ári sem er rúmlega tvöföld-
un á núverandi afkastagetu, að því er
greint var frá í tilkynningu heilbrigð-
isráðuneytisins í gær.
Þá er einnig unnið að stækkun
handlækningadeildar HVE en deildin
tekur á móti sjúklingum í kjölfar lið-
skiptaaðgerða. Þar verður rúmum
fjölgað úr 10 í 16.
Þeim einstaklingum sem bíða eftir
liðskiptum hefur farið fjölgandi og
hefur biðtími þeirra lengst undanfar-
in ár, að sögn Ásgeirs Ásgeirssonar,
framkvæmdastjóra fjármála og
rekstrar HVE. Til að mynda var mið-
gildi biðtíma eftir liðskiptaaðgerðum
á Heilbrigðisstofnun Vesturlands 210
dagar árið 2019, samkvæmt greinar-
gerð embættis landlæknis.
„Þessum aðgerðum er að fjölga.
Fólk gerir bara meiri kröfur til þess
að eiga betra líf. Það er farið að setja
það fyrir sig að komast ekki lengur
níu holur í golfi. Fólk vill ekki vera
verkjað þegar það veit að það getur
fengið nýjan hnjálið eða mjöðm,“ seg-
ir Ásgeir.
Stofnun setursins er liður í því að
mæta vaxandi þörf fyrir þessar að-
gerðir og stytta bið fólks í brýnni
þörf. Spurður segir Ásgeir vænta
þess að ráðið verði í 8-12 ný stöðugildi
í nýja liðskiptasetrinu.
Nýtt liðskipta-
setur á Akranesi
- Mun stytta bið fólks eftir aðgerðum
Heilbrigðisstofnun Vesturlands
Skurðaðgerðir Nýtt liðskiptasetur
verður opnað á Akranesi á næsta ári.
Til stendur að kortleggja svokallaðar
óleyfisíbúðir eða búsetu fólks í at-
vinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu
í október eða nóvember nk. Þetta
staðfestir Jón Viðar Matthíasson
slökkviliðsstjóri í samtali við Morg-
unblaðið.
Tekin var stöðumynd af umgangi
óleyfisíbúða árið 2017 en nú hyggst
slökkviliðið heimsækja hvert einasta
atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæð-
inu til að fá nákvæmari tölu yfir fjölda
óleyfisíbúða og þá einstaklinga sem
búa í slíkum íbúðum, en verkefnið
verður unnið í samstarfi við sveitar-
félögin á höfuðborgarsvæðinu, ASÍ
og húsnæðis- og mannvirkjastofnun,
að sögn Jóns.
„Þarna eru menn að velta fyrir sér
hvort það þurfi að huga að einhverj-
um breytingum á löggjöfinni þannig
að það sé mögulegt fyrir fólk að búa í
atvinnuhúsnæði en eins og lögin eru í
dag þá er það ekki heimilt,“ segir
hann. „Það er kannski ekkert endi-
lega rétt að hafa það þannig því mikið
af þessu húsnæði og íbúðum er alger-
lega til fyrir-
myndar.“
Þó séu til dæmi
um að fólk búi í at-
vinnuhúsnæði þar
sem brunavarnir
þykja óviðunandi
og þá ber slökkvi-
liðinu skylda til að
tilkynna slík tilvik
til lögreglunnar,
að sögn Jóns.
„Ef öryggishlutinn er í lagi þá er-
um við ekki að henda fólki út eða fara
í neinar aðgerðir,“ segir hann. „Aftur
á móti stendur í lögunum um bruna-
varnir að okkur beri að tilkynna slíka
búsetu til lögreglu og höfum við gert
það með verstu tilfellin, þar sem við
sjáum að ekki verði hægt að tryggja
öryggi íbúa.“
Jón telur óleyfisbúsetu ekki vera á
neinum förum og því þurfi að gera
eigendum atvinnuhúsnæðis mögulegt
að sækja um breytta notkun á hús-
næðinu til byggingarfulltrúa.
unnurfreyja@mbl.is
Óleyfisbúseta verður
kortlögð á næstunni
- Mögulega þörf á lagabreytingum
Jón Viðar
Matthíasson