Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.2016, Síða 4

4 – Sjómannablaðið Víkingur
Þ egar ég læt hugann reika yfir liðna
sjómannsævi koma oft upp í huga
mér ýmis atvik þegar ég var skip-
verji á M/s Gullfossi á árunum 1962 til
1969. Ég er fæddur og uppalinn í sjáv-
arþorpi fyrir vestan og hafði stundað
þar almenna vinnu til sjós og lands áð-
ur en ég fór sem viðvaningur á M/s
Gullfoss, þá nýlega orðinn átján ára.
Til að byrja með var ég „munstraður“
sem viðvaningur og síðan háseti og lauk
svo veru minni sem 3. stýrimaður í af-
leysingum. Árið 1969 fór ég sem fastur
3. stýrimaður á M/s Selfoss, hinum
þriðja með því nafni.
Með vestfirska skinnhúfu
á höfði
Er ég kom um borð í Gullfoss var ég al-
gjör græningi varðandi umgengni og
annað um borð, sem var mér svo fram-
andi, uppalinn fyrir vestan með allt aðra
umgengnis áherslur en þeir fyrir „sunn-
an.“ Ég man að á minni þriðju eða fjórðu
stýrisvakt á M/s Gullfossi, var mjög kalt í
veðri og var brúarhúsið opið í gegn svo
að þetta kalda loft lék í gegnum brúna,
og þar sem ég stóð við stýrið þá verður
2. stýrimanni litið á mig og undrast mjög
allan minn klæðnað. Hann hafði ekki
tekið eftir mér og klæðnaði mínum er ég
leysti hinn hásetann af við stýrið. Ég var
með vestfirska skinnhúfu á höfði sem
faðir minn hafði gefið mér og hnaus-
þykka og vel þæfða ullarvettlinga með
tveimur þumlum á hvorum vettling og í
einhverskonar úlpu með snæri hnýtt um
mittið, allvígalegur að sjá, klæddur sam-
kvæmt vestfirskum hætti að ég hélt.
Ekki man ég hvort skipstjórinn var í
brúnni þá, en alla vega kallaði stýrimað-
urinn á hásetann sem ég hafði nýleyst af
og skipaði honum að leysa mig af hið
snarasta og benti mér á að fylgja sér eftir.
Úti á brúarvæng hófst svo kennslustund
í mannlegum samskiptum og hvernig ég
ætti að vera klæddur er ég væri við störf
á Gullfossi. Mér var gerð grein fyrir á
hvaða skip ég hefði ráðið mig. Ég væri
ekki á neinum fiskidalli fyrir vestan, ef
ég héldi það, ég væri sko á flaggskipi Ís-
lands. Ég jánkaði öllu en benti honum
svo á að það væri óvenjukalt í veðri og
eftir því væri ég klæddur. Við þessi and-
mæli mín færðist hann allur í aukana og
útlistaði fyrir mig hvernig menn klædd-
ust fyrir „sunnan.“ svo klykkti hann út
með því að það næði ekki nokkurri átt
hvernig ég vekti skipstjórann er ég væri
sendur inn til hans þegar nærveru skip-
stjórans væri óskað fram í brú.
„Þú vekur hann eins og einhvern
fiskiskipstjóra og segir svo bara ræs,
veist þú við hvern þú ert að tala dreng-
ur? Þú ert að tala við skipstjórann á M/s
Gullfossi flaggskipi Íslands.“
Mig setti hljóðan og spurði svo hvern-
ig ég ætti að bera mig að er ég væri
sendur til að kalla í skipstjórann. Hann
útlistaði þetta skilmerkilega fyrir mér.
„Sért þú,“ sagði hann „eftir skipun
stýrimannsins á vaktinni sendur til að
vekja skipstjórann, þá ferð þú inn til
skipstjórans mjög hljóðlega og bankar á
svefnherbergisdyrnar ef hann er sofandi
og þegar hann ansar þá býður þú honum
góða kvöldið eða morgun eftir hvaða
tíma dags eða nætur þetta er og þá segir
þú honum hver þú sért og hvað klukkan
sé, hvernig veðrið sé og hvað erinda þú
sért sendur til hans og svo framvegis.“
Ég tók þetta svo bókstaflega að næst
er þessi sami stýrimaður sendi mig til að
ræsa skipstjórann varð ég fyrir svo mikl-
um skömmum eftir á frá þessum sama
stýrimanni, að það hálfa væri nóg. Og
það sem ég ætla að fjalla um núna er at-
vik sem mér er svo minnisstætt. Máls-
atvik voru þau sem nú greinir frá.
Maður fyrir borð
Gullfoss klýfur sjóinn á sínum 15- 16
sjómílna hraða í Norðursjó í góðu veðri
og í brúnni var ég og stýrimaður á vakt,
hinn hásetinn var að sækja kaffi fyrir
stýrimanninn. Þetta var að kveldi til og
komið rökkur og allt í rólegheitum,
Góða
kvöldið,
skipstjóri
Guðmundur Kr. Kristjánsson
Gullfoss á siglingu fyrir sunnan
Surtsey 1963.
Greinarhöfundur, Guðmundur Kr. Kristjánsson, við
stjórnvölinn á báti sínum.