Vaka - 01.09.1937, Side 17

i5
um sínum um viSurkenningu Dana á sjálfstæði og full-
veldi landsins. Baráttan fyrir þessum málum er talin hefj-
ast meS Fjölnismönnum og Jóni SigurSssyni, og enda i
bili neS viSurkenningu Dana á Islandi sem samnings-
aSila 1918. Eftir heimsstyrjöldina losnuSu margar smá-
þjóSir undan erlendu kúgunarvaldi. Islendingar fylgdu þá
sem fastast fram kröfum sínum, og sáu Danir sér ekki
annaS fært, en aS taka þær til yfirvegunar. Þeir voru
ekki á báSum áttum meS þaS, hvernig sakir stóSu 1918.
Hér var allt aS vinna, en engu aS tapa.lslendingar höfSu
einir frá upphafi byggt þetta land, og höfSu svo ótakmark-
aSan og augljósan rétt til landsins, sem nokkur þjóS get-
ur haft. Rétturinn til hlunninda þeirra, sem Danir njóta
nú á Islandi, hefir aldrei veriS til, fyr en meS sambands-
lögur.um. Islendingar höfSu aldrei afsalaS sér neinu af
landsréttindum sinum til nokkurrar erlendrar þjóSar. Is-
lendingar hafa aSeins gengiS í konungssamband, fyrst
viS Noreg, og síSan flækzt inn í samband viS Dani. Full-
trúar Islands á Kílarfundinum 1814 voru engir, enda ekki
eftir þeim spurt. Danir vissu þaS vel 1918, aS þeir áttu
undir högg aS sækja, en þeir kunnu lag á því aS koma
svo ár sinni fyrir borS, aS þeir urSu hér réttinda aSnjót-
andi, sem engin þjóS, af þeim mörgu smáþjóSum, er
Ieystust úr læSingi eftir heimsstyrjöldina, lét sér til hug-
ar koma aS láta annari þjóS í té. Var þó víSa meiri á-
stæSa til aS seilast til yfirráSa en hér, þar sem smáþjóSir,
sem sökum legu sinnar geta t. d. þurft á vernd grann-
þjóSar aS halda, en vernd Dana fyrir ísland er einskis
verS og gagnslaus. Nægir í því sambandi aS nefna ófriS-
inn 1809, þegar Bretar lokuSu augunum fyrir sambandi
Islands og Danmerkur, og leyfSu samgöngur til Islands.
Ennfremur heimsstyrjöldina, þegar Islendingar urSu aS
bjargast af eigin rammleik. ÞaS fullveldi, sem Islending-
ar tóku sér þá, þegar mest á reiS, varð ekki af þeim tek-
iS, og þaS vissu Danir. Danir voru skyldir til að fá oss
í hendur allan rétt vorn án endurgjalds. ÞaS var því um
aS gera fyrir Dani aS tryggja danska hagsmuni hér á
Iandi, svo sem frekast mátti verSa.