Skessuhorn - 05.10.2022, Blaðsíða 10

MIÐVIKUDAGUR 5. OKTÓBER 202210
Alþingi samþykkti í júní 2021 laga-
frumvarp sem felur í sér breytingu
á lögum nr. 55/2003 með inn-
leiðingu Evróputilskipana sem
eiga að skapa skilyrði fyrir myndun
hringrásarhagkerfis. Markmiðið
með hringrásarhagkerfi er að draga
úr auðlindanotkun, auka líftíma
auðlinda jarðar og koma í veg fyrir
að efni og hlutir hverfi úr hagkerf-
inu sem úrgangur. Frumvarp þetta
til breytingar á lögunum tekur gildi
1. janúar 2023 og skyldar heimili og
fyrirtæki til sértækari flokkunar á
heimilisúrgangi. Sömuleiðis skylda
lögin sveitarfélög til sérstakrar
söfnunar á fleiri úrgangstegundum
en verið hefur, svo sem lífrænum
úrgangi, textíl og spilliefnum.
Þá verður úrgangur við heimili
flokkaður sem hér segir:
• Pappír og pappi
• Plast
• Lífrænn úrgangur
• Almennt/ blandað sorp
Auk þess eru heimili og fyrirtæki
skylduð til þess að flokka málm,
gler, textíl og spilliefni en þurfa
þá að koma þeim í endurvinnslu á
grenndar- eða gámastöð.
Í lögunum segir að sérstök
söfnun á pappír og pappa, plasti
og lífúrgangi skuli fara fram á sem
aðgengilegastan hátt við íbúðarhús
og hjá lögaðilum í þéttbýli og skuli
fara fram innan lóðar viðkomandi
íbúðarhúss eða lögaðila. Það þýðir
að sveitarfélögin eru skyldug til
þess að setja upp þar til gert flokk-
unarkerfi við öll heimili sem gerir
íbúum kleift að flokka þessi þrjú
úrgangsefni sérstaklega auk bland-
aðs úrgangs sem er almennt heim-
ilissorp. Við hvert heimili verður
þá fjórþætt flokkunarkerfi og hafa
sveitarfélögin nokkuð frjálsar
hendur til þess að útfæra það.
Hvað varðar sérstaka flokkun á
gleri, málmum og textíl er sveitarfé-
lögum heimilt að uppfylla þá skyldu
með söfnun í grenndargáma, að því
tilskildu að það fyrirkomulag söfn-
unar stuðli að því að markmiðum
þessara laga verði náð. Þá þarf lík-
lega að horfa til þess að þetta nýja
samræmda flokkunarkerfi sé ekki
of flókið því markmiðið með því er
að auka endurvinnslu ásamt því að
draga úr úrgangslosun.
Þá kveða lögin á um að sérstök
söfnun á spilliefnum skuli fara fram
í nærumhverfi íbúa og sveitarfélög
útfæri nánara fyrirkomulag hvað
það varðar í samþykkt um með-
höndlun úrgangs.
Sveitarfélögin á Vesturlandi eru
misjafnlega vel á veg komin hvað
þetta varðar, en sem fyrr segir taka
lögin gildi 1. janúar næstkomandi.
Hér verður gerð grein fyrir mis-
munandi stöðu þriggja sveitarfé-
laga í landshlutanum.
Akraneskaupstaður
Á Akranesi eru nú tvær sorptunnur
við hvert heimili, ein er fyrir bland-
aðan heimilisúrgang en hin er græn
og í hana má setja plast, pappír,
pappa og málma. Allt skal þetta
vera hreint og þurrt áður en það
fer í tunnuna. Fimmtudaginn 22.
september síðastliðinn birti Akra-
neskaupstaður frétt á vef sínum
um að til stæði að breyta fyrir-
komulagi á sorptunnum og flokkun
á heimilum. Þá var íbúum sem
íhuga byggingu skýla fyrir sorp-
ílát við heimili sín bent á að gott
væri að fresta þeirri framkvæmd
enn um sinn. Það sé vegna þess að
ekki liggur enn fyrir hvernig sorp-
hirðumálum verði háttað í sveitar-
félaginu en það hefur nú tæpa þrjá
mánuði til að útfæra það og setja í
verk áður en nýjar flokkunarreglur
taka gildi um áramót. Þó segir í til-
kynningunni að málmi og gleri
verði hægt að skila af sér á þar til
gerðum grenndarstöðvum en ein-
hvers konar sorpílát verði við hvert
heimili fyrir plast, pappa/pappír,
lífrænan úrgang og blandað sorp.
Borgarbyggð
Frá 1. apríl 2020 hefur verið þriggja
tunnu kerfi í Borgarbyggð; græn
endurvinnslutunna fyrir pappír/
pappa, málm og plastumbúðir,
brún tunna fyrir lífrænan eldhúsúr-
gang og grá tunna fyrir sorp sem
fer í urðun.
Á fundi sínum í ágúst síðast-
liðnum lagði umhverfis- og land-
búnaðarnefnd Borgarbyggðar til að
stefnt yrði að innleiðingu fjögurra
tunnu flokkunarkerfis við heimili í
sveitarfélaginu. Þá muni bætast við
ein tunna við hvert heimili svo hægt
sé að flokka pappa/pappír og plast
sér. Í fundargerð segir að nefndin
telji mikilvægt að afla frekari
gagna, m.a. um möguleika á frekari
flokkun á grenndarstöðvum, o.fl.
Nefndin vísaði því næst erindinu
til byggðaráðs sem tók málið fyrir
á fundi sínum 15. september sl. og
fól í kjölfarið sveitarstjóra að afla
frekari upplýsinga „ekki síst til að
tryggja að vel verði gætt að áhrifum
komandi lagabreytinga við gerð
fjárhagsáætlunar.“
Almennt eru 240 lítra sorpílát við
heimili í þéttbýli en brúna tunnan
undir lífrænan úrgang er alltaf 140
lítrar. Ljóst er að fjórar tunnur í
slíkri stærð fyrir utan hvert heimili
taka verulegt pláss og segir Hrafn-
hildur Tryggvadóttir, deildarstjóri
umhverfis- og framkvæmdamála,
í skriflegu svari til Skessuhorns í
ágúst síðastliðnum að verði ákveðið
að fara þessa leið þurfi að skoða sér-
staklega hvernig leysa eigi málin í
eldri hverfum þar sem pláss er tak-
markað.
Stykkishólmsbær
Í Stykkishólmi er þriggja tunnu
flokkunarkerfi fyrir heimilisúr-
gang. Brún tunna fyrir lífrænan eld-
húsúrgang, græn tunna fyrir endur-
vinnanlegan úrgang (plast, pappír/
pappa og málmur) og svört tunna
fyrir blandaðan almennan úrgang.
Þetta fyrirkomulag hefur verið frá
árinu 2008 og var Stykkishólms-
bær fyrsta sveitarfélagið á landinu
sem hóf svona flokkun við heim-
ili. Lífræni úrgangurinn er unn-
inn í bæjarfélaginu þar sem hann er
moltaður og íbúar geta ef þeir vilja
sótt sér fullunna moltu til afnota.
Guðrún M. Magnúsdóttir, verk-
efnastjóri Umhverfisvottunar Snæ-
fellsness, segir í skriflegu svari til
Skessuhorns að ekkert hafi verið
ákveðið um útfærslu á fjögurra
flokka flokkunarkerfi við heimili.
Allt sé á viðræðustigi. Einungis eitt
ílát þarf í viðbót við hvert heimili til
þess að geta flokkað í sundur pappa/
pappír og plast en Guðrún segir að
ekki sé orðið ljóst hvort það verði
fjórar 240L eða 140L tunnur við
hvert heimili eða hvort tunnurnar
verði skiptar, eða hólfaðar niður
svo hver tunna geti tekið á móti
tvenns konar flokki.
Þar sem að málmar mega ekki
lengur fara í flokkunartunnu við
heimili eins og verið hefur í Stykk-
ishólmi síðustu 14 ár þarf sveitar-
félagið að gera ráðstafanir fyrir
íbúa til þess að koma málminum til
endurvinnslu á grenndarstöð eða á
nærliggjandi gámasvæði og eru þær
til skoðunar.
gbþ
Sjálfboðaliðar Slysavarnafélags-
ins Landsbjargar á suðvesturhorni
landsins tóku á laugardaginn þátt
í hópslysaæfingu Almannavarna
og Isavia á Reykjavíkurflugvelli.
Æfingar af þessu tagi eru haldnar
á hverjum áætlunarflugvelli á
fjögurra ára fresti með þátttöku
allra viðbragðsaðila á hverju land-
svæði fyrir sig.
„Hópslys kalla á aukið viðbragð
í almannavarnakerfinu því slíkir
atburðir leggja meira álag á daglegt
viðbragð en kerfinu er ætlað að ráða
við. Þar koma sjálfboðaliðar sterkir
inn því þeir eru sérþjálfaðir til þess
að vinna samhliða öðrum viðbragðs-
aðilum og taka því kúfinn af því sem
er umfram viðbragðsgetu kerfis-
ins,“ segir í tilkynningu frá Lands-
björgu. Alls tóku á fjórða hundrað
manns þátt í æfingunni. Mikil vinna
var lögð í uppsetningu vettvangs til
að gera æfinguna sem raunveruleg-
asta. „Fengu allir þátttakendur því
góða æfingu og var samvinna allra
aðila með mestu ágætum,“ að sögn
Landsbjargarfólks.
mm/ Ljósm. Þorsteinn Jónas
Sigurbjörnsson
Heimilisúrgangur skal flokkaður
í fernt frá og með áramótum
Sviðsettu Fokkerslys
á Reykjavíkurflugvelli
Greinarhöfundur með poka sem inniheldur flokkað endurvinnanlegt sorp.
Í janúar 2023 verður söfnun úrgangs um allt land á þennan veg.
Grafík. Handbók um framkvæmd úrgangsstjórnunar.