Fréttablaðið - 10.11.2022, Side 14

n Halldór
n Frá degi til dags
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Jón Þórisson RITSTJÓRI: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is, AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is
FRÉTTASTJÓRI: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is
VEFSTJÓRI: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is, HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Þorvaldur S. Helgason
tsh@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Kannski
er það
eitthvað í
útnáranum
og nesja-
mennsk-
unni sem
gerir það
að verkum
að Íslend-
ingar eru
upp til
hópa lista-
menn.
Ríkissjóður
eyðir tvö-
falt hærra
hlutfalli
útgjalda
sinna í
vexti en
grannþjóð-
irnar verja
til varnar-
mála.
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
ser
@frettabladid.is
ser@frettabladid.is
Nýr bíll
Athyglisverð og nokkuð óvana­
leg umræða hefur komið upp
um nauðsyn þess að lögreglan
komi sér upp almennilegum
bíl til að handtaka fatlað fólk.
Nýlegar myndir af laganna
vörðum hrifsa mann í hjólastól
í skjóli nætur sýna, svo ekki
verður um villst, að núverandi
bílar eru alltof þröngir til að
löggan geti tekið í afturendann
á fötluðu fólki, svo vel sé, og
komið því með tilhlýðilegum
hætti inn í Svörtu Maríu. Það
er enginn bragur á því að
handsama lamaða og troða
þeim svo inn í næsta bíl – og
því er bara að opna budduna
og kaupa kálf sem rúmar svona
handtökusenur.
Nýr markhópur
Ætla má að hér sé kominn nýr
markhópur í vinnuumhverfi
lögreglunnar á Íslandi, enda
má öruggt heita að f lóttafólki
héðan og þaðan úr heiminum
eigi eftir að fjölga hér á landi
til muna á næstu árum og
áratugum vegna stríðsátaka,
mannréttindabrota, f lóða og
langvarandi þurrka af völdum
hlýnunar jarðar. Þá er næsta
víst að fólki með margvíslegar
fatlanir muni fjölga í þeim
hópi – og eitthvað af því þarf
að senda til baka með hervaldi,
eins og dæmin sanna. Já, rúm­
góður kálfur er málið, gott ef
ekki lausnin. n
Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir
formaður
Viðreisnar
Það hefur ekki farið fram hjá mér fremur en öðrum að
innan Samfylkingarinnar jafnt sem utan eru skiptar
skoðanir um það hvort aðild að Evrópusambandinu er
enn á dagskrá flokksins.
Óvissan stafar af því að í samþykktum landsfundar
Samfylkingarinnar er ítrekuð sterk og afdráttarlaus
afstaða með aðild og þjóðaratkvæði, en nýr formaður
hefur hins vegar tilkynnt að hún muni ekki flytja það
mál. Velferðarmálin, sem lítill ágreiningur er um, munu
taka allan umræðutíma Samfylkingarinnar næstu árin.
Ég á erfitt með að sjá að Samfylkingin hafi breytt um
stefnu. Helsta breytingin er sú að við myndun næstu
stjórnar verður Viðreisn eini flokkurinn, sem setur
aðild á dagskrá slíkra viðræðna. Til að styrkja þá mál­
efnastöðu bjóðum við Evrópusinna í öllum flokkum
velkomna.
Við stjórnarmyndun 2017 fengum við, ásamt Bjartri
framtíð, Sjálfstæðisflokkinn til þess að fallast á að
undir lok þess kjörtímabils gæti Alþingi tekið afstöðu
um aðildartillögu. Stjórnin sprakk áður en til þess kom.
En þetta sýnir að Viðreisn hefur náð árangri í erfiðum
stjórnarmyndunarviðræðum með þetta stóra hags­
munamál þjóðarinnar.
Við erum þegar aðilar að stórum hluta ESB. Umbrot­
in í heiminum hafa hins vegar gert það að verkum
að aldrei hefur verið brýnna fyrir Ísland að styrkja
pólitíska stöðu sína með fullri aðild, jafnt með tilliti til
öryggis, efnahags sem loftslags.
Það eru engar trúverðugar skyndilausnir í boði.
Við þurfum að hafa langtímahugsun að leiðarljósi.
Velferðarkerfið þarfnast bæði skipulagsbreytinga og
aukins fjármagns. Almennar skattahækkanir eru aftur
á móti ekki lausnin að mínu mati.
Ríkissjóður eyðir tvöfalt hærra hlutfalli útgjalda
sinna í vexti en grannþjóðirnar verja til varnarmála.
Vaxtagjöld eru þriðji stærsti fjárlagaliðurinn. Lítil von
er til þess að við getum aukið svigrúm velferðarkerfis­
ins nema að ná þessu hlutfalli niður á sama stig og á
öðrum Norðurlöndum. Það kallar á langtímahugsun og
nauðsynlega kerfisbreytingu í gjaldmiðilsmálum.
Aðild að ESB er þannig veigamikill þáttur í lausninni
á vanda velferðarkerfisins næsta áratug. n
ESB og velferðarkerfið
ljosid.is/ljosavinur
Vildi að ég gæti
átt venjulegan
fimmtudags­
morgun með
fjölskyldunni“
„
Það má heita svo að þegar foldar skartið
fölnar fer listin að blómstra – og
raunar sem aldrei fyrr eftir pestar­
fárið sem drap allt í dróma á menn­
ingarsviði landsmanna um tveggja
ára skeið, en kvölin sú arna bitnaði raunar öðru
fremur á listafólki landsins sem tapaði margt
hvert lífsviðurværi sínu um langa hríð.
En nú er listin vöknuð af löngum dvala og
lætur til sín taka í allri sinni fjölbreytni og
margskreytni, en fyrir vikið eru landsmenn
enn og aftur minntir á meginhlutverk hennar,
að hrífa fólk, snerta það, gleðja og gefa því
tækifæri til að fara út fyrir hversdagslega
rammann sem bindur það gjarnan á klafa
vanans.
Það er brýnt að viðurkenna mikilvægi
menningarlífsins. Ekki einasta glæðir það lífið
í landinu og gerir það eftirsóknarvert heldur
veitir það þúsundum manna atvinnu. Fáar
ef nokkrar aðrar atvinnugreinar leiða af sér
jafn mörg önnur störf en vinna listamanna,
en samfélagið sem er andlag þessa alls er bæði
gefandi og kraftmikið.
Menningarlífið í landinu, í allri sinni mynd,
er ekki aðeins einn skýrasti spegill þjóðar­
sálarinnar og endurvarpar þess bestu mynd,
heldur er það orðið að einni meginstoðanna
í íslensku atvinnulífi. Og til þessa er einmitt
horft af þeim fjölda fólks sem kemur hingað
til lands á hverju ári til að njóta sín á norrænu
eyjunni: menningin skiptir þar sköpum ásamt
náttúrunni. Gestsaugað glögga sér nefnilega
kraftinn í hvoru tveggja – og einstakan sköp­
unarmáttinn.
Kannski er það eitthvað í útnáranum og
nesjamennskunni sem gerir það að verkum
að Íslendingar eru upp til hópa listamenn, ef
ekki í kórum og á leiksviði, þá við ljóðagerð og
sagnaskrif, tónsmíðar og hljóðfæraslátt, svo
og myndlist af öllu tagi. Atorkan og dugurinn
á þessu sviði er svo mikill að ekki verður við
aðrar og fjölmennari þjóðir jafnað að framtaki
og framleiðslu.
Því er það næsta nöturlegt að heyra reglu­
lega niðurrifsumræðu nokkurra íhaldsmanna
sem leggja svo mikla fæð á íslenskt listalíf að
þeir vilja ræna það öllum stuðningi. Þeir sjá
ofsjónum yfir þeim örfáu aurum sem renna til
menningarlífsins úr sjóðum hins opinbera á
meðan þúsundkallarnir rata sína vanalegu leið
til gamalgrónu atvinnuveganna í landbúnaði
og sjávarútvegi.
Í augum afturhaldsins á ekkert jafnvægi að
ríkja á milli atvinnugreina í þessum efnum.
Enn um sinn skulu forréttindin vernduð – og
annað má eiga sig. n
Listin blómstrar
SKOÐUN FRÉTTABLAÐIÐ 10. nóvember 2022 FIMMTUDAGUR