Skrá yfir vita og sjómerki á Íslandi - 01.01.1937, Síða 56

51
LEIÐARVÍSIR
fyrir skipbroismenn, sem lenda á suðurströnd íslands.
Þegar skip strandar á söndunum í Skaftafellssýslu, er tryggast fyrir skips-
höfnina að vera um borð eða halda sig við skipið í lengstu lög, reyna ekki að fara
í land áður en menn eru komnir frá byggðinni. Hættan á, að skipið brotni, er mjög
lítil, en sandur hleðst fljótt umhverfis skipið, svo að þurrt verður kringum það
um fjöru.
Komi skipshöfnin að Iandi á Ilreiðamerkiirsandi, skal lnin fara heim að bæn-
um Kvískerjum, sem er undir fjallinu, beint fyrir sunnan vesturendann á Breiða-
merkurjökli. En verði strandið hjá Jökulsá, en þó fyrir vestan hana, mun vanalega
vera réttast að stefna á sæluhúsið, sem er rétt hjá jökulröndinni, um \V-i sjóm.
fyrir vestan upptök Jökulsár. í sæluhúsinu skulu þeir, sem veikir eru, biða, á meðan
hinir leita hjálpar að Kvískerjum. Ef skipshöfnin lendir á sandinum fyrir austan
Jökulsá, á hún að halda í norðaustur til Reynivalla milli jökulsins og sjávar.
Á svæðinu milli Ölduóss og Knappavallaóss er alltaf hægt að komast að
Knappavöllum, undir fjallinu. Bæirnir sjást langt að.
Milli Knappavallaóss og Ingólfshöfða og frá Ingólfshöfða vestur Skeiðarársand
að Hvalsíki eru leiðarstaurar, sem gefa mönnum leiðbeiningu um, hvaða stefnu
skuli taka. Milli stauranna er að jafnaði 1 km. Víða, sérstaklega við alla stærri ósa,
eru festir á staurana kassar og eru i þeim geymd kort og leiðbeiningar á íslenzku,
dönsku, þýzku, ensku og frakknesku um það, hvernig bezt sé að ná til byggða.
Venjulega er ein veruleg ófæra á þessu svæði, en þetta breytist og verður staurum
og leiðarmerkjuin breytt eftir því, en kortin eru ekki nákvæm og þau er ekki hægt
að leiðrétta. Lendi skipshöfnin á sandinum austan við þessa ófæru, verður hún að
fara í austur — bíða eftir fjöru við ósana — og reyna að ná til Ingólfshöfða, en sé
komið að landi fyrir vestan skal halda í vestur að skipbrotsmannahælinu á Kálfa-
fellsmelum.
Eindregið skal ráðið frá því að Ieita á Skeiðarársand beint upp til jökulsins,
með því að þá hljóta menn óumflýjanlega að komast á ófærar slóðir, nema þeir séu
nákunnugir staðháttum. Skal farið með ströndinni, annaðhvort til Ingólfshöfða eða
Máfabótar.
Á Ingólfshöfða er skipbrotsmannahæli sem stendur austan til á höfðanum, all-
nærri vitanum. Það er 9,5 x 4,5 m. innanmál. Vegghæðin er 2,2 m., hæð til mænis
3,75 m. Tóftin er hlaðin úr grjóti, en að utan úr grasgrónum sniddum. Þakið er
járnklætt. Bending til næstu bæja (t. d. Fagurhólsmýrar) má gera með þvi að draga
flagg, sem er i húsinu, á stöng á framstafni hússins. í húsinu eru ýmsar matvörur
og áhöld. Frá höfðanum liggur stikuröð, sem fylgja má til bæja.
Hælið á Kálfafellsmelnm er úr tré og stendur á 10 m. háum roksandshól um I
sjóm. frá ströndinni. Húsið sést langt að í logni og björtu veðri, en i dimmviðri sést
það trauðla. í því eru rúm handa 14 mönnum, vistir, meðul og umbúðir, verkfæri
og smíðaáhöld, tjöld, sleðar, sokkar og vetlingar, ullarpeysur, eldavél og steinolía,
eldflugur, 1 rautt og 1 hvítt ljósker, segldúksbátur, áttaviti og uppdráttur af ná-
grenninu. Ennfremur er fest upp í húsinu leiðbeiningar handa skipbrotsmönnum,
hvernig þeir geti náð hjálp, eða hvernig þeir geti komist til byggða. Veggirnir á hæl-